Freyr - 01.12.1984, Qupperneq 20

Álagildra œlluð til veiða á glerál. (Ljósm. Sigurður Már Einarsson).
Áiaeldi.
Undanfarið hefur töluverð um-
ræða farið fram um álaeldi á ís-
landi. Margir aðilar hafa sýnt
mikinn áhuga á slíkum atvinnu-
vegi. Japanir hafa náð miklum
árangri í álaeldi, t. d. voru fram-
leidd í Japan um 16.000 tonn af ál
árið 1965. Áll nær bestunr vexti
við um 25—27°C hita og á því hið
gagnstæða loftslag í Japan vel við
hann. Álaeldi er einnig arðvænleg
atvinnugrein á Taiwan sunnan við
Japan. Álaeldi er ennþá á til-
raunastigi í Evrópu og Kanada og
hefur ekki enn sem komið er náð
að treysta sig í sessi. Helstu erfið-
leikarnir í álaeldi í Evrópu eru
þeir, að kjörhiti áls er hár þannig
að helst þarf upphitað vatn.
Einnig hefur vaxtarhraði álsins
reynst mismunandi, sumir vaxa
vel en aðrir lítið sem ekkert. Einn-
ig þurfa eldistjarnir að hafa næga
felustaði og gott gegnumrennsli af
vatni. Fram að þessu hefur því
eldið ekki gengið sem skyldi.
Á Islandi ættu að vera töluverð-
ir möguleikar á eldi áls. Jarðhiti er
nægur og ætti öflun á heitu vatni
ekki að vera okkur fjötur um fót.
Hins vegar eru mörg ljón í vegin-
um. Þar má nefna að þar sem ekki
hefur tekist að fá ál til að hrygna í
eldisstöðvum þarf stöðugt að afla
gleráls senr tekinn er til áfram-
haldandi ræktunar. Á íslandi er
mjög lítið vitað um göngutíma
gleráls, magn og það hve árvissar
göngurnar eru. En fyrsta forsenda
álaeldis á íslandi við núverandi
aðstæður er sú að unnt sé að
útvega nægilegt magn af glérál
innanlands til að standa undir
rekstri eldisstöðvar, þar sem inn-
flutningur gleráls er talinn óæski-
legur vegna sjúkdómshættu.
Nú hefur Veiðimálastofnun haf-
ið rannsóknir á glerál. Brýnt er að
fjármagn verði útvegað til frekari
rannsókna sem m. a. felast í til-
raunum á veiðarfærum og stað-
setningu þeirra. Þá má nefna að
engin reynsla er fyrir hendi í eldi
áls sem þó er nauðsynleg eins og í
öðru fiskeldi. Mjög brýnt er að
jafnframt því að hanna veiðitæki
til að veiða í glerál, verði hafnar
tilraunir með álaeldi og þannig
byggður upp þessi atvinnuvegur
sem hugsanlega gæti orðið þjóðar-
búi íslands veruleg tekjulind ef vel
tekst til.
Heimildir.
Bjarni Sæmundsson: Fiskarnir.
Bókaverslun Sigfúsar Eymunds-
sonar 1926. bls. 421—432.
Gunnar Jónsson: Fiskalíffræði.
Iðunn 1972, bls. 123—127.
Tesch F,—W: The Eel. Biology
and management of anguilid eels.
Chapman and Hall 1977. bls.
328—340.
Það er einkum meiri uppskera
af flatareiningu frekar en aukið
ræktunarland sem hefur gefið
þessa miklu uppskeru.
(Landsbladet nr. 45 1984).
Altalað á kaffistofunni
Molar
Kornuppskera 1984
Uppskera korns haustið 1984 í
löndum Efnahagsbandalags Evr-
ópu er áætlað 145,3 milljón tonn.
Það er 21,6 milljónum tonna
eða 17,4% meiri uppskera en
1983. Uppskera af kartöflum er
áœtluð 33.8 milljón tonn sent er
5.58 milljónum tonna eða 19.8%
meira en árið áður.
Uppskera af sykurrófum er
áætluð 85.63 milljón tonn, en það
er 9.01 milljóni tonna eða 11.8%
meira en 1983.
Álbræðsla.
I tímaritinu „Ný menntamál" 2.
tbl. 1984 er þáttur undir heitinu
„Sögur úr skólastofunni" sem
Örnólfur Thorlacius rektor
Menntaskólans við Hamrahlíð sér
um í það sinn. Þar er að finna
eftirfarandi:
„Um þær mundir sem stóriðja
var að hefjast í Straumsvík var á
landsprófi í náttúrufræði beðið um
„ævisögu álsins'*. Fyrir kom að
nemendur blönduðu hinni nýju
iðjugrein inn í svörin, t. d. „Is-
lendingar eta lítið af ál en bræða
hann til útflutnings," og „...
kemur að landi við SV-ströndina
(Straumsvík)“.
940 — FREYR