Freyr - 15.05.1994, Blaðsíða 16

Sauðfjárrœkt sem byggist á úthagabeit og heimaöjluöu fáðri er meðal álitlegustu
búgreina fyrir lífreenan búskap. Aðlögun krefst búrekstraráœtlunar fyrir hverja jörð
þar sem m.a. er kannað ástand jarðvegs og gróðurs og beit er skipulögð með ti/liti
til beitarhcefni og heitarþols viðkomandi heimalands og afréttar sé hann nýttur.
(Ljósm. D.M. Joubert).
tvo ágæta fræðafundi um þessi efni í
vetur. Sa fyrri, haldinn á Hamri í
Noregi í byrjun desember, fjallaði um
leiðir til að gera landbúnað vistvænni
(13). Hann sóttu auk mín þau dr.
Anna Guðrún Þórhallsdóttir og Magn-
ús Óskarsson, Bændaskólanum á
Hvanneyri, og dr. Guðni Þorvaldsson,
Rannsóknastofnun landbúnaðarins. Sá
síðari, haldinn í Mikkeli í Finnlandi í
lok mars, fjallaði um lífrænan land-
búnað og aðlögun að honum (14).
Hann sótti auk mín Lena Fernlund
sem starfar við Bændaskólann á
Hvanneyri. Finnar taka rannsóknir,
kennslu og leiðbeiningar í lífrænum
landbúnaði föstum tökum og kynntist
ég m.a. sérhæfðri rannsóknarstöð á
þessu sviði, Partala, skammt frá bæn-
um Juva. Meðal rannsóknarverkefna
þar eru meðferð og notkun safnhauga-
áburðar, ýmsar aðferðir við illgre-
siseyðingu án efnanotkunar og
hagfræðilegar kannanir á lífrænum
búrekstri. I Noregi hefur verið komið
upp sérstakri miðstöð fyrir rannsóknir
og þróun í lífrænum landbúnaði á
Tingvoll og Aure skammt frá
Kristiansund. Tekur sú starfsemi til
jarðræktar, garðyrkju, búfjárræktar,
bútækni og hagfræði. Þessi dænti
sýna að lífrænn landbúnaður sem áður
var aðeins talinn henta fáeinum hug-
sjónamönnum. sérvitringum og hipp-
um er nú álitinn raunhæfur valkostur
með sóknarfærum sem beri að nýta
sveitunum til hagsbóta og neytendum
til góðs.
Sóknarfœri.
Þótt þróun Iffræns landbúnaðar sé
skemmra á veg koniin hér en í ná-
grannalöndunum er sitthvað að gerast
í þessum efnum. Sem dæmi má nefna
að Búnaðarfélag Islands er að efla
upplýsingamiðlun og leiðbeiningar á
þessu sviði. Rannsóknastofnun land-
búnaðarins sinnir belgjurtarannsókn-
um og fleiri verkefnum tengdum líf-
rænni ræktun, Garðyrkjuskóla ríkisins
á Reykjum hefur haldið námskeið og
Bændaskólinn á Hvanneyri hélt prýði-
lcgt endunnenntunarnámskeið í vor
og mun gefa bændaefnum kost á námi
í lífrænum landbúnaði frá og með
næsta hausti. Netnandi í Búvís-
indadeild er að vinna að aðalverkefni
um lífrænan landbúnað. Þá ber að
geta vel heppnaðs námskeiðs um um-
hverfi landbúnaðarins sem Hags-
munafélag héraðsráðunauta hélt í
Bændahöllinni í lok apríl í samvinnu
við Búnaðarfélag íslands, Stéttar-
samband bænda og Rannsóknastofn-
un landbúnaðarins.
Að margra dómi er efna- og lyfja-
og tæknivæddur landbúnaður víða að
ganga sér til húðar, einkum verk-
smiðjubúskapurinn, og því er litið til
lífræns landbúnaðar sem liðar í sjálf-
bærri þróun á kontandi árum. Að
sjálfsögðu eigum við að nýta þá kosti
sem bjóðast, auka framleiðslu hollra
afurða í hæstu gæðaflokkum, bæði til
sölu innanlands og utan, nýta vinnu-
aflið í sveitunum og stuðla um leið að
umhverfisvernd. Ég er þeirrar skoð-
unar að þróun lífrænna og vistvænna
búskaparhátta sé meðal þess jákvæð-
asta og athyglisverðasta sem gerst
hefur í landbúnaði víða um lönd á
seinni árum.
Staðlagerð.
Að lokum vík ég nánar að gerð
staðla fyrir lífrænan landbúnað hér á
landi. í því sambandi er ástæða til að
vekja athygli á hinum jákvæðu við-
horfurn landbúnaðanáðuneytisins, yf-
irdýralæknis og forystumanna bænda-
samtakanna til lífræns og vistvæns
landbúnaðar. Það er vel því að þess
eru dæmi erlendis að ráðamenn hafi
ekki stuðlað sem skyldi að þróun
lífrænna búskaparhátta. I febrúar fólu
landbúnaðarráðherra og yfirdýralækn-
ir þeint sem þetta ritar að leggja drög
að reglugerð um lífræna framleiðslu
landbúnaðarafurða á Islandi. Drög
þessi voru lögð fram um sumaimál
bæði á íslensku og ensku. til þess að
Forystufé fer fyrir fjárhóp á Heiði í Mý-
vatnssveit. Hvergi er til forystufé í öðr-
um sauðfjárkynjum nema því íslenska og
er eiginleikinn mjög sérstœður. Meðal
markmiða lífrœns landbúnaðar er að
viðlialda erfðabreytileika og fjölhreytni í
búskaparháttum. Það stuðlar að um-
hvetfisvernd og gerir búskapinn áhuga-
verðari en elUl. (Ljósm. Snjólaus PétursdAttir).
368 FREYR - 10*94