Freyr - 01.02.1998, Blaðsíða 14

Tilraunamál
garðyrkjunnar
- ný sóknarfæri
Garðyrkjan á íslandi er ein af fá-
um greinum landbúnaðarins
sem vex að umfangi ár frá ári og er
áætlað framleiðsluverðmæti græna
geirans um 1,35 milljarðar króna á
ári. Ylræktin og nokkrar aðrar grein-
ar garðyrkjunnar hafa átt í vök að
veijast vegna vaxandi samkeppni er-
lendis frá. Horfur eru á að framleið-
endur verði að hagræða enn frekar í
rekstri sínum og leitast við að auka
framleiðsluna með sama eða minni
tilkostnaði. Ein leið í stuðningi hins
opinbera er að sjá framleiðendum
fyrir öflugri tilrauna- og rannsókna-
starfsemi sem auki framleiðni í
greininni. Við Garðyrkjuskóla ríkis-
ins að Reykjum í Ölfusi er nú að rísa
tilraunahús garðyrkjunnar sem mun
bjóða upp á glæsilega tilraunaað-
stöðu (sjá umfjöllun á öðrum stað í
opnunni). Rétt er að taka fram að
eftirfarandi hugmyndir eru einungis
hugmyndir mínar og eiga sjálfsagt
eftir að breytast verulega þegar aðrir
fagaðilar innan garðyrkjunnar hafa
sagt sitt og sameiginlega forgangs-
raðað verkefnum.
Tilraunir í garðyrkju
Allt frá því að Garðyrkjuskóli ríkis-
ins tók til starfa 1939 hefur skólinn
staðið fyrir verulegri tilraunastarf-
semi. Þessi saga er mun merkilegri
en svo að henni verði gerð skil í
stuttri blaðagrein. Mér þykir þó rétt
að tæpa í örstuttu máli á þessum
þætti til að minnast þess að tilraunir
við Garðyrkjuskólann standa á
gömlum merg þó að tilkoma hins
nýja tilraunahúss marki að mörgu
leyti þáttaskil í sögu garðyrkjutil-
rauna hérlendis.
I fyrsta lagi hefur verið stunduð
fjölþætt athugana- og tilraunastarf-
semi á öllum sviðum garðyrkjunnar
við sjálfan skólann. Þar hefur verið
fengist við ýmis verkefni, t.d var
Garðyrkjuskólinn frumkvöðull í til-
raunum með koltvísýringsgjöf, vaxt-
arlýsingu, upphitun jarðvegs við úti-
ræktun og um notkun vikurs sem
ræktunarefni. Við skólann hafa einn-
ig verið stundaðar fjölþættar yrkis-
prófanir (afbrigði, sortir) í ylrækt og
útigrænmetisrækt og er unnið að
slíkum prófunum árlega. Má þar
nefna ný yrki í tómötum, papriku,
gúrkum, blaðlauk, ýmsum kálteg-
undum o.fl. Reyndar hefur Garð-
yrkjuskólinn verið frumkvöðull í
ræktun ýmissa tegunda sem nú hafa
unnið sér fastan sess, eins og t.d.
ræktun papriku. í ár hefur verið unn-
ið áfram með athuganir á m.a. egg-
aldinum, kirsuberjatómötum, klasa-
tómötum o.fl. Niðurstöðum er síðan
safnað saman og gerðar aðgengileg-
ar framleiðendum og almenningi í
formi fréttabréfa (Garðyrkjufrétta),
fræðslufunda og annarrar kynning-
arstarfsemi, auk samþættingar við
námsefni í kennslu við skólann.
I öðru lagi hafa Garðyrkjuskólinn
og aðrir aðilar innan garðyrkjunnar
(Bændasamtökin, Samband garð-
Um höfundinn
Dr. Sveinn Aðalsteinsson er fæddur og uppalinn í
Hveragerði. Samhliða grunnskóla og menntaskóla
stundaði hann m.a. almenna garðyrkjuvinnu, bæði í
gróðurhúsum og hjá skrúðgarðyrkjumeistara. Sveinn
lauk líffræðinámi frá Háskóla Islands 1983 og kennslu-
réttindanámi frá sama skóla 1984, auk þess að stunda
stundakennslu í tveim framhaldsskólum veturinn 1983-
84. Hann innritaðist í doktorsnám í plöntulífeðlisfræði
við háskólann í Lundi í Svíþjóð haustið 1985 og lauk þaðan doktorsprófi
1990. Hann fékk þá aðstoðarprófessorsstöðu við Garðyrkjuvísindastofnun
sænska landbúnaðarháskólans (SLU) í Alnarp á Skáni og gegndi henni
fram til miðs árs 1997 er hann hóf störl' hjá Garðyrkjuskóla ríkisins.
Sveinn varði dósenttitil í garðyrkjuvísindum við landbúnaðarháskólann í
apríl 1997 að undangengnu hæfnisprófi. Dósenttitill í Svíþjóð þýðir að
viðkomandi sé dæmdur prófessorshæfur og hafi rétt til að taka stúdenta í
masters- og doktorsnám í faginu. Sveinn tók formlega við starfi tilrauna-
stjóra um áramótin 1997/1998.
10- Freyr 1/98