Freyr - 01.02.1998, Blaðsíða 30

1. tafla. Dagsetningar þegar tún byrja að grænka og
verða algræn á einstökum veðurathugunarstödvum,
meðaltal allra ára. Tölur í svigum sýna leiðrétt gildi
þar sem tekið hefur verið tillit til ára sem vantar.
Byrjun gróanda______________Tún algræn
Fjöldi daga
Fjöldi ára Tún byrja að grænka Fjöldi ára Tún þartiltún algræn eru algræn
Hólmur 20 26.4. 21 25.5. 29
Korpa 10 5.5.(2.5.) 10 25.5.(24.5.) 20
Akranes 19 29.4.(28.4.) 14 24.5. 25
Hvanneyri 15 24.4. 19 23.5.(24.5.) 29
Arnarstapi 18 6.5.(10.5.) 15 1.6.(4.6.) 26
Hamraendar 33 28.4. 33 21.5. 23
Reykhólar 28 8.5.(9.5.) 22 26.5. 18
Lambavatn 33 5.5. 33 25.5. 20
Þórustaðir 32 16.5.(17.5.) 33 27.5. 11
Suðureyri 15 23.5.(26.5.) 15 7.6.(9.6.) 15
Hlaðhamar 33 9.5. 33 28.5. 19
Barkarstaðir 30 6.5.(5.5.) 27 2.6. 27
Hólar í Hjaltadal 29 6.5. 28 28.5. 22
Torfufell 21 3.5. 21 24.5. 21
Vaglir 19 14.5.(15.5.) 18 2.6.(3.6.) 19
Sandur 33 9.5. 33 2.6. 24
Mýri 23 13.5. 23 4.6. 22
Reykjahlíð 33 3.5 33 27.5. 24
Húsavík 33 16.5. 33 31.5. 15
Garður 31 4.5. 31 5.6. 32
Möðrudalur 17 11.5.(8.5.) 16 8.6.(6.6.) 28
Þorvaldsstaðir 33 9.5. 32 3.6. 25
Brú 24 15.5. 24 5.6. 21
Dratthalastaðir 29 17.5.(16.5.) 29 31.5.(30.5.) 14
Skriðuklaustur 12 1.5.(2.5.) 12 23.5.(24.5.) 22
Seyðisfjörður 31 23.5. 32 4.6. 12
Teigarhorn 32 28.4. 33 24.5. 26
Hólar í Homafirði 22 22.4. 22 16.5. 24
Vík 29 28.4. 32 17.5. 19
Sámsstaðir 32 26.4.(27.4.) 20 14.5.(16.5.) 18
Önnupartur 12 29.4.(27.4.) 12 24.5.(22.5.) 25
Jaðar 25 7.5. (5.5.) 26 29.5. 22
Irafoss 20 19.5.(18.5.) 20 4.6. 16
Reykir 13 1.5.(30.4.) 13 22.5.(20.5.) 21
Meðaltal 7.5. 28.5. 21
anna byrjar þó vorgróður á tímabil-
inu frá apríllokum fram í miðjan
maí. Breytileiki innan landshluta er
mikill, ekki síst á Norðurlandi. Út
frá niðurstöðunum í l. töflu og
reynslu manna má skipta landinu
gróflega í fjóra flokka eftir því
hvenær byrjar að grænka:
1. Vorgróður hefst um eða fyrir
25. apríl. I þessum flokki eru m.a.
Eyjafjöll, Fljótshlíð, Mýrdalur, aust-
urhluti Síðunnar, hluti af A.-Skafta-
fellssýslu og e.t.v. afmarkaðir staðir
í öðrum landshlutum.
2. Vorgróður hefst fyrstu dag-
ana í maí. I þessum flokki eru
flestar lágsveitir Suðurlands, aðrar
en þær sem þegar hafa verið nefndar,
margar lágsveitir á Vesturlandi og
skjólsælar sveitir á Norður- og Aust-
urlandi.
3. Vorgróður hefst u.þ.b. viku
af maí. I þessum flokki er stór hluti
Norður- og Austurlands og upp-
sveitir Suður- og Vesturlands.
4. Vorgróður hefst um miðjan
maí eða seinna. I þessum flokki eru
t.d. norðanverðir Vestfirðir, útsveitir
á Norður- og Austurlandi sem og
bæir sem liggja mjög hátt yfir sjó í
þessum landshlutum og jafnvel öðr-
um einnig.
Að meðaltali líða rúmar þrjár vik-
ur frá því fyrstu túnin teljast algræn
þar til þau síðustu verða algræn. A
fiestum stöðvanna urðu tún þó al-
græn á tímabilinu frá 21. maí til 4.
júní.Tún á Hólum í Homafirði, Vík
og Sámsstöðum eru fyrst, um miðj-
an maí. Stöðvar á vestanverðu land-
inu eru a.m.k. viku seinni og sömu-
leiðis nokkrar stöðvar í öðrum
landshlutum. Víða á Norðurlandi,
Austurlandi og í uppsveitum Suður-
lands gerist þetta svo öðru hvoru
megin við mánaðamótin maí/júní.
Líklega er matið á því hvenær tún
verða algræn betur fallið til saman-
burðar á einstökum stöðvum en mat
á því hvenær byrjar að grænka. Það
er meiri breytileiki í mati manna á
byrjun gróanda en hinu.
12. töflu eru dagsetningar um það
þegar úthagi verður algrænn að
meðaltali. Úthagi er í eðli sínu mun
breytilegri en túnin. Fyrst grænkaði
úthagi á Sámsstöðum og í Vík, í
byrjun júní og á öllum stöðum nær
úthagi að grænka í júní, nema á Þor-
valdsstöðum, þar dregst það fram
undir miðjan júlf. Ekki er af þessum
tölum hægt að sjá neinn eindreginn
mun milli gróðurlenda. Þar sem sina
er mikil seinkar hún græna litnum
verulega.
Mikill breytileiki er í byrjun gró-
anda frá ári til árs á hverjum stað. Að
meðaltali eru 60 dagar á milli þess
árs sem fyrst byrjaði að grænka og
þess árs er síðast byrjaði að grænka á
sama stað. Breytileikinn er rninni á
því hvenær tún teljast algræn eða 39
dagar að meðaltali og 41 dagur fyrir
úthagann.
26 - Freyr 1/98