Fylkir - 23.12.1968, Blaðsíða 22

22
JOLABLAÐ FYLKIS 1968
FYRRI FUNDUR
Jóhannes Helgi er tvímœlalaust einn athyglisveröasti höfundur, sem
kvatt hefur sér hljóðs úr hópi yngri skáldanna undanfarin ár. Hann
varö strax kunnur af bókunum Hin hvítu segl og Hús málarans, sem
hvorar tveggja voru mikiö lesnar og umdeildar.
Jóhannes Helgi hefur dvalizt í Eyjum um rúmlega árs skeiö, og þarf
ekki aö fara í grafgötur meö, til hvers hann hefur varið tímanum
hér. Hann veiti góðfúslega leyfi sitt til að birta kafla iír óútkominni
skáldsögu, og fer kaflinn hér á eftir.
Fyrir alla muni. Gerið svo
vel ungfrú. Það er rúm fyr-
ir okkur bæði í þessu frum-
stæða skýli. Eg rými einfald-
lega til fyrir yður. En fær-
ið yður nær, regnveggurinn
cr fast við nettlegt nef yð-
ar. Ekkert að þakka. Mín er
ánægjan. Þér voruð heppin
meðferðis. Að öðrum kosti
hefði allt hár yðar orðið
gegnblautt, ekki aðeins þessi
cini sveipur sem hrokkið hef
ur fram á ennið. Eg trúi ekki
öðru en bráðum stytti upp
og þá er ekki að vita, nema
sól gægist milli skýja og
þerri þennan lokk. Paganini
cr í þessum svörtu bólstrum,
sem hverfast suður himin-
þilið — en miklum fyrir-
gangi fylgja jafnan snögg
umskipti og því mun sólin
brátt skína og Mozart er í
sólskininu. Þessi ísbála regn-
kápa fer yður mjög vel, þér
cruð — nánast sagt — áþekk
ari gyðju en mennskri veru
þessa stundina; ég held að
handstór karlmaður gæti lát
ið fingur mætast um mitti
yðar _ ef hann tæki fast á
— sem hann mundi áreiðan-
lega gera og ekki spara sig
fengi hann færi.
Eitthvað hlægir yður —
þér lítið þó undan fyrir hæ-
versku sakir. Yður er þó ó-
hætt að sveigja höfuðið í
sjókalt vestrið, það viskí,
sem ég hefi drukkið að þessu
sinni lyktar tiltölulega vel:
Johnnie Walker nánar til-
tekið, hann er þó mun
drýgri göngugarpur en ég og
notar staf sinn til að sveifla
honum — og ég hlífi hægra
hné með mínum.
Ónei, _ ekki slys í venju-
legri merkingu. Segjum held
ur falglega: Röng tímasetn-
ing _ sem er höfuðskyssa
á vísindaöld. En trúið mér,
ég met mikils umhyggjuna,
sem vart varð í raddblæ yð-
j ar — ef það var þá ekki mis
heyrn; hjarta mitt mundi slá
hraðar — ef það væri ekki
úr steini. Eg var sem sagt
staddur í nokkuð réttu húsi
á alrangri stund á nýliðinni
tíð og ferðaðist niður stiga
með hætti, sem á fremur
skylt við frumstæða flug-
tækni Wrigth-bræðra en
styrka brottför þess, sem
heldur öllum þráðum húss
og konu í hendi sér og get-
ur komið og farið í björtu.
Wright-bræður? Gerir ekk
ert. Það er ekki umtalsvert
þekkingarleysi. En þeir eru
frumhöfundar þeirra stál-
fægðu gerninga sem þér haf
j ið vígst um skeið og gera
I loftin ótrygg og vísindamönn
| um kleift að þeyta sálnafar
j aldrinum á plánetunni í ná-
j lega heilu lagi á múra hæst
j ráðandautarlega í stjörnu-
| sallanum.
j________
Já — hlæið af því að það
| er ekki til siðs lengur að
I gráta — enda mundi mann-
kyniðtæpast ana öðru ef það
tæki tilfinanlega afstöðu til
þess sem er að gerast. í stað
þes hlæja men og flýta sér
að lifa. Trúið mér, það er
mér ósvikin ánægja að horfa
aftur í augu yðar.
Jú, ég segi nálega dagsatt
að ég bar fljótlega kennel á
yður, ekki alveg strax að
vísu. Það var um það bil,
sem skuggalegri ásýnd Paga-
ninis brá fyrir í hugskoti
mínu; djarflega og þó furðu-
mjúklega dregin lína hökunn
ar og hæversk munúð munns
ins hratt í þann mund fram
minningarslitri um vinsam-
legt tal okkar þegar ég sett-
ist af rælni hjá yður á barn-
um í hlýjan skuggann und-
ir súðinni. En nafn yðar
vissi ég ekki og veit ekki
enn. Þér mynduð bera en
þrjú með sóma Þyri Sif
Harpa. Og ekki man ég held
ur hvaða tal okkur fór í
milli.
Ójú, mig rekur minni til
að þér sögðust ekki meira en
svo geta fellt yður við borg-
ir og þráðuð stundum ein-
faldleika sveitarinnar.
Það var mér líkt. Og ég
bauðst meira að segja til að
færa fram gild rök í annan
tíma, máli mínu til stuðn-
ings; það kemur sér vel að
ég hef viðar ermar að lofa
upp í. En — svo urðuð þér
uppnumdar ásamt vinkonu
yðar, sem var orðin óróleg
og leit skraf okkar skap-
bráðu auga — og ég sat eftir
með minninguna og — já
brosið eins og yðar lystir,
það er eitt af fáu, sem ekki
er skattlagt en og þó er það
ekki ókeypis, kallar stund-
um á ótímabæra ásókn, sem
er þó grant skoðað alla daga
tímabær og henni eigum
við að þakka _ eða um að
kenna — að við stöndum
hér í regnfjötrum — en nú
hef ég týnt þræðinum Krist-
ín Sif, gerir ekkert, fúinn
spotti var það víst.
Hún er flugfreyja líka —
um skeið, eins og þér, það
munar ekki um það. Pund
Wright-bræðra er þá ekki
orðið neitt smáræðishlass, að
ógleymdum Leonardo da
Vince, sem lagði víst fimm-
auralóð á vogarskálina.
Henni gazt ekki að mér?
Skynsöm stúlka — en fyrir-
gefið _ ef ég er harðorður
sem er það sama og að vera
sannsögull og má sannleik-
urin þó oftast kyrr liggja;
bak hennar var máski full-
stíft — og flatt, svo ég lengi
þessa augljósu aðdróttun um
ókvenlega lyndiseinkunn —
Skáldið' á göngu.
sem þó góðu heilli gerði
mýkt yðar augljósari.
Hún getur ekki að því
gert? Eigum við ekki heldur
að segja: hún gat ekki bet-
ur — eða vildi ekki meir.
Prýðisstúlka. Má vera. Af
ófróðleikanum leiðir, annars
gengi enginn með henni.
Nújæja, gott og vel, nagl-
festum það þá _ þangað til
anað verra eða betra sann-
as:.
Eg rengi yður ekki. En
það minnisspor hefur vín-
þokan þ áafmáð eins og fót-
leggi yðar, enda sátum við
og flöskurnar köstuðu á okk
ur hörðum geislanálum —
sem rökkrið undir súðinni
sneið þó sárasta broddinn af
— eða þannig er það — í
minningunni og hún er jafn-
an trúverðugri heimild um
floginn tíma en staðreyndin
— eins og þjóðsagan um
horfna merkissál _ ef það
er þá satt. Og hér stöndum
við — lukt í heitan regnlás
Þyri Gígja og lokkurinn yð-
ar er en blautur.
Fyrirgefið, ég heyrði ekki,
regnniðurinn _ .
Geymum það atriði um
sinn, nafnnúmer sitt getur
handhafi þessa forkunnar-
góða stafs — eða eigum við
heldur að kalla hann bagal
eða lurk — sem gerir hvern
lás og hvern múr að mark-
leysu _ ekki einu sinni upp-
lýst yður um; þann dýrðar-
mann sem stendur við hlið
yðar er ekki að finna í þjóð-
skránni.
Tilviljun? Ónei — af sjálfu
leiðir.
Þau tíðkast ekki viðameiri.
Matsmaður.
Hvað ég meti? Svipist um
Þetta. Gerið það fyrir mig
að spyrja ekki beint, beitið
öngla yðar, ég mun skynja
önguiinn fyrir því — en listi-
leg beita gleður næm augu.
Ónei. En innanklæða
geymi ég nett leturgrafar-
veski. Og ég tala. Málamiðl-
un getum við kallað það —
þangað til steinninn hefur
verið reistur — slípaður —
ókrotaður. Þá nótt kem ég
í garðinn með hanzka úr
svörtu þjálfu gljáskinni. Eg
handfjatla örsmá verkfærin
meðan dimmt fargið svertir
gras og kræklótta fingur
trjánna sem éta fúið hold og
fitna af. Þegar dagsljósið
skilar sér aftur inn í hvolf-
ið hef ég lokið verkinu. En
hvurndags ber ég gula
hanzka — og veskið innan-
klæða. Síðasti móhíkaninn,
hafið þér lesið þá bók. Nei
— auðvitað ekki. Æska yð-
ar -- .
Kynlegt tal — skyndilega?
Má vera. Eg er yður sam-
mála. En eðli máls ræður
raunar gerð tals — og við-