Skólablaðið - 01.12.1950, Síða 12

12
sögninni uFjölnir", samxnn af Tomasi
Sæmundssyni, þar sem kemur fram allt
það göfuga, sem þeir ætla að "birta þjóð
sinni, þ.e. þau helztu atriði, sem þeir
ætla sífellt að hafa fyrir augum og
láta vera sór leiðarvísi. Þeir vilja
nytsemi ritsins til handa lesendum,
eins og þeir segja: "Allt sem í ritinu
sagt verður stuðli til einhvurre. nota."
Þeir ætla aldrei að gleyma fegurðinnis
!'.,,allir menn eiga að gyrnast hana
sjálfrar hennar vegna. Eigi nokkurt rit
að vera fagurt, verður fyrst og fremst
málið að vera so hreint og óhla.ndað
einsog orðið getur..."- "Þriðja atriðio
er sannleikurinn"s "Við höfum fastlega
ásett, að fara því einu fram, sem við
hcldumrett að vera,og ætíð reyna til
af hezta megni að leita sannleikans.
Við skulum þessvegna eins kostgæfilega
forðast að halla sannleikanum, moti
hetri vitund, til að styðja nokkurt mál,
einsog okkur þykir ótilhlýðilegt, að
þegja yfir honum, þó hann kynni að haka
okkur mótmæli og óvináttu sumra manna."
SÍðasta atriðið er, eins og þeir segjas
"Skynsemin heimtar ekki aðeins það sem
nytsamt er og fagurt og satt, heldur
einnig það sem gott er og siðsamlegt."
Svo er ekki sízt það, sem vakir fyrir
þeim: Að lcveikja hjá mönnum hrennandi
ást á ættjörðu sinni. -Leiðir TÓmas
skilmerkilega í ljós, í þessari grein,
tilgang þeirra fólaga með riti þessu,
Þá vil óg koma að síðara atriðinu,
þ.e.a.s. kvæðinu "ísland" eftir jónas
Hallgrímsson. í þessu gullfallega kvæði,
"íslandí farsælda frón", kemur einnig
skýrt fra.m stefna þeirra. Fjölnismanna,
og þá fyrst og fremst ást þeirra á
fósturjörðinni, aðdáunin á fornöldinni
og sorgin yfir því, að "þarsem ennþá
Öxará rennur ofaní Almannagjá" er nú
ekki framar Alþingi íslendinga. í þessu
tilkomumikla kvæði,sem "Sunnanpósturl-;'' •
inn", eitt af þeim fáu íslenzku ritum
er þá. komu út, nefndi "grafskript yfir
ísland", hirtist rómantíkin ljóslifandi,
og við sjáum hjarmann af fornöldinni,
sem JÓnas lýsir svc fagurlega í þessari
ástarjátningu sinni, Kemur hér og
greinilega fram hin sameiginlega og
fölskvalausa ást þeirra á hinum forn-
helga þingstað íslenzku þjóðarinnar,
helgasta stað íslands, Þingvöllum-.
JÓnas tjáir þó ást sína, öllum fremur,
ekki sízt í þessu kvæði. Fjölnismenn-
irnir háru ótakmarkaða virðingu fyrir
fegurð og dásemi Þingvalla, enda var
það þeim kappsmál, að Alþingi yrði
endurreist þar. Ritar jónas í einu
hrófa sinna um "þann" andlega kraftinn',1
sem Þingvöllum óneitanlega fylgir fram
yfir hvern annan stað á landinu." Þar
sáu þoir í hugum sínum endurreist hið
forna og fræga Alþingi, "haukþing á
hergi", som vald íslendinga var falið
í, en ekki Alþingi undir stjórn danskra
drykkjurúta, En þeim varð ekki að ósk
sinni, því að þannig Alþingi var aldrei
endurreist, Kvæði þe.tta er hvatning til
þjóðarinnar að vakna af svefni og hefja
nýja frægðarljómaöld yfir fslandsbyggð,
raeð því að reka hurtu deyfðina og .
drungann, sem einkenndu þessa tíma.
Slíkur er tilgangur Fjölnismanna, sem
birtist sv.o róttilega í þessari gull-
fallegu perlox jónasar Hallgrímssonar.
(Frainhald í næsta hlaði)
SKQLABLAÐIÐ
Gefið ut x Menntaskólanum í
Reykjavík.
Ritstjóris
Guðmundur Fotursson, 5,X.
Ritnefnd:
írni Björnsson, 4«B
Einar Laxness, 6,B
Eiríkur Haraldsson, 6.Y
Sv'einn Kristinsson, 6,Y
Auglýsingastjóris.
Ragnar Borg, 6,B
úhyrgðarma ður s
Ing\»-ar Brynjólfsson, kennari