Litli Bergþór - 01.12.1991, Blaðsíða 24

nóttinatil að labba þennan einsog hálfstil tveggjatíma
gang upp á gígbarminn og sjá sólarupprásina. Þaðvar
“jökulkalt” þarna uppi, (íslenskur sumarhiti) en manni
hitnaði við gönguna og það var sérstakt að ganga
þarna upp fjallið undir stjörnubjörtum himni og sjá
morgunnroðann aukast, þar til sólin gægðist upp yfir
kolsvarta hrjóstruga gígröndina. En áfram skyldi haldið
og það samdægurs til Bali.
BALI
Bali er frekar lítil eyja við suðurenda Jövu. Þetta er
enn ein af þessum paradísum hitabeltisins, þar sem
allt grær af sjálfu sér, frá hrísgrjónum til suðrænna
aldina. Veðuráttan er hagstæð árið um kring, ekki of
votviðrasamt, ekki of þurrt, ekki of heitt. - Enda hefur
Balíska árið 410 daga, því að árstíðirnar skipta ekki
máli. Þó mun rigna aðeins meira frá nóv. til febrúar.
Balískir hrísgrjónaakrar með sólskýlum og
fórnarstöllum.
En það sem skilur Bali frá öðrum eyjum Indónesíu er
hin gamla mennning og hefðir, sem enn eru í heiðri
hafðar.
Þegar múslimir héldu innreið sína á Jövu um 1500
e.kr. (en þar var aðal menningarsetur svæðisins fyrr),
flúði kóngsi, sem var hindútrúar, með alla hirð sína af
arkitektum, listamönnum, menntamönnum og
menningarfrömuðum til Bali, og setti þar á fót nýtt
hindútrúarsamfélag. Bali er ekki stór, og þessi
samþjöppun listafólks hefur gert Bali að einu stóru
listasafni.
Skrautleg og útflúruð hof og hlið eru allsstaðar, hvert
heimiliverðuraðhafaheimilishofog hverhrísgrjónaakur
verður helst að hafa smá fórnarstall úr steini eða
bambusrenglum, ef uppskeran á að vera góð. Skrauttré
og blómarunnar eru í kringum hvert hús, allt mjög
snyrtilegt og listilega fyrir komið.
Þegar ferðast er um Bali virðist manni að mestur tími
fólks hljóti að fara í að útbúa allar þessar litlu fórnir,
semfærðareruáhverjumdegi,(litlirfléttaðirstrábikarar
með hrísgrjónum, blómum og reykelsi), eða búa til
allskonarskreytingar ísambandi við hátíðahöld. Hvert
tækifæri er notað til hátíðahalda á Bali og á hverjum
degi má einhversstaðar finna “hof hátíðir” (tempel
festivals), giftinga- eða útfararserímoníur o.s.frv. Og
allt er svo nostursamlega gert og fínlega skreytt, það
eru útbúin stór flúruð líkön af dýrum eða hofum, og
fallegir búningar og grímur. - Og svo er dansað.
Balískir dansar eru í sérflokki. Ég hef aldrei séð
dansara, sem hafa slíkt vald yfir öllum hreyfingum og
svipbrigðum. Augun og fingurnir skipta mestu máli! -
Og svo eru þar elddansar og transdansar og önnur
álíka óútskýranleg fyrirbæri.
Maður skyldi halda að allur þessi ferðamanna-
straumurhafi eyðilagt þessargömlu hefðir. Og auðvitað
Balimeyjará leið í skrúðgöngu
er hægt að borga fyrir að sjá dansa, og það eru
skipulagðar ferðir til stórhátíðahalda fyrir drjúgan
skilding. En ef ferðast er á eigin spýtur, má sjá þetta
flest allt ókeypis. Hátíðahöldin eru fyrir fólkið sem lifir
hér og hluti af menningu þess, ekki sett upp fyrir
ferðamennina. Og Balískt fólk er með afbrigðum glatt
og vingjarnlegt fólk, sem er stolt af sínum hefðum.
Fyrstu dagana á Bali vorum við á baðströndinni
Kuta, en þangað koma jafnmargir Ástalir og norður
Evrópubúar til Costa del Sol. Við vorum því fljótar að
Litli - Bergþór 24