Landneminn - 01.03.1948, Blaðsíða 7

Islendingar eru mesta bókaþjóð í heimi.
Þctta var aðultemað á bókasýningu Ilelga-
íells í fyrra; til sönnunar var þar ú ein-
um vegg línurit yfir bókaútgúfu nokk-
urra þjóða, per íbúa. Efst var ísland
með margra metra langa runu af eldspýtu-
stokkum og þarmcð margfalda bókaút-
gúfu úvið hin Norðurlöndin, að maður
tali nú ekki um Bretland og Bandaríkin
sem varla losuðu búntið samtals.
Eftir slíku sýningu er það aðeins mann-
legur veiklciki að lyfta augliti sínu ú
leiðinni út og segja með faríseanum:
guð ég þakku þér — og svo framvegis.
★
En það er fleira matur en feilt kjöt;
mesta bókaþjóð beimsins beldur líka úti
dagljlöðum og þau eru aðallestrarefni
þjóðarinnar hvaðsem bókunum líður. Múl-
smekkur fólks, dómgreind og almennnr
skoðanir er því meira mótað af dagl)löð-
unum en öllunt okkar bókum. Semsagt:
dagblöðin eru merkileg, stúdérum þau
núnar.
★
Fyrst tek ég Moggann, liann er stærstur
og útbreiddastur og þó aðeins „ein lítil
rödd“ einsog nafni minn frn Vigur sagði
tim daginn, mjög skúldlega. — Mogginn
berst fyrir vestrænu lýðrn'ði, þarnicð prent-
frelsi, og elskar það svo ákaft að blaðið
fa>r deliríunt tremens þegar vondir menn
taka þetta lýðræði frá Tékkunt. — Prent-
frelsið er dýrmætt svo það er von Morgun-
blaðið reiðist — jafnvel þó skilningur þess
á hugtakinu sé dálítið frumlegur. Nokkr-
ar stikkprufur duga tilað skýra Morgun-
blaðssjónarmiðið.
★
Um líkt leyti og CJÁ kom að Moggan-
um var okkur sagt eittsinn í því blaði
af gósinlandi miklu sem á öll gæði ver-
aldar til lunds og sjávar og úr jörð má
þar vinna nákvæmlegu eitthundrað teg-
'tndir námuefna, en til vara tekið fram,
að „ef eitthvað er ótalið, þá er það af
gleymsku cn ekki afþvíað þetta allsnægta-
land vanti það.“ Seisei.
I.andið cr Kússland og þar hlýtur að
vera paradís á jörðu, scgir greinarhöf-
undur. — Aldeilis ekki. Fólkið er alls-
laust og drepst úr hungri nfþví það fær
ekki að rýja rollurnar og yrkja akrana,
lögin banna það, enginn má heldur snerta
járnið og kolin og skógana, engar vélar
eru til nokkurs hlutar, allt í hundunum,
allir að drepast eða núþegar sálaðir.
(Meðal annarra orða, 7. okt. s. 1.).
★
Meðnn hinir allslausu llússar svelta
l>annig í hel cigandi ekki bót fyrir rass-
inu birtir Mogginn með stuttu millibili
fimmdálka forsíðufyrirsagnir einsog: Yfir-
gangsstefna Hússa ógnar öllum heiminum
— og aðrar slíkar. — Hvernig væri að
reyna næst að sýna íslenzkum blaðales-
endum frammá striðshættu af völduni
Indverja eða llottintotta? Andskotinn
hafi að þeir séu ólíklegri til heimsyfir-
ráða en bálfdauðir og steindauðir Hússar.
Áberandi fyrirsögn man ég eftir í SUS-
siðunni í vetur, svolátandi: Látum komm-
únista sæta hinum óumflýjanlegu rnála-
lokum sannleikans og réttlætisins. Ekki
eru elskuvinirnir í stemningshraki: óum-
ílýjanleg málalok sannlcikans og réttlæt-
isins — mikið er þctta háfleygt. Skiljið
þið spekina?
★
Vísir státar mikinn af greinum UP-
mannsins Handolphs Churchills um
heimspólitíkina enda þykir karlinn faðir
lrnns upplagt vörumerki. — Þegar deilt
var um Spán á þingi SÞ sagði UP-maður
Vísis: — bölvaðir asnarnir sem viljn reka
Franco mcð illu; það hleypir bara kergju
í greyið. Eg veit að Franco er til í að
fara; de Valera hefur boðið honum pró-
ventu og Franco þiggur gott boð ef þið
vilduð takn því; hann cr fátækur barna-
maður og cr þaðsem hann er afþvi hann
vantaði djobb. — Því miður tókst Ran-
dolph Churchill ekki að koma viti fyrir
Sameinuðu þjóðirnar svo enn neyðist
Franco til uð framfleyta framilíunni með
ganila laginu.
En þegar kvennasíða Vísis réð lesend-
mn sínum frá að hugsa afþví slíkt or-
:akaði hrukkur í cnnið, þá var sett glæsi-
legt íslandsmet. Kvenfólkið hugsar til
Visis með þakklæti; fegurðinni allt.
★
Sum dagblöð halda víst að prentfrelsi
þýði frelsi tilað haga sér einsog idíót, og
víst er það frelsi útaffyrir sig. Mér verður
bara hugsað til sveitakarlanna gömlu senr
luku öllum deilum meðþví að vitna í blöð-
in. Það sem stóð á prenti var satt.
Það er ekki lengur siður að trúa bók-
i.taflega öllu því scm á þrykk útgengur,
en ennþá eru þeir íslcndingar í meiri-
hluta sem eitthvað mark taka á dagblöð-
um. Utgefcndur mættu vera þess minn-
ugri.
★
Alþýðumogginn og Tíminn eru bara
furðuvellukkuð ljósmynd af ihaldsblöð-
uuum og óþarfi að ræða um þau sérstak-
lega. Hinsvegar þyrfti Þjóðviljinn tuttugu
síðna langhund minnst og það mundi
þreyta ykkur ekki síðurcn mig.
Einu atriði um Morgunblaðið liafði ég
næstum gleymt: stíll þess er svo flatur,
karaktersnauður og húmorlaus að Bjarni
Ben gæti hafa skrifað það allt. Málfar
villtustu jitterbugkrakkanna í Reykjavík
hneykslar Moggamennina kannski mest
afþvíað það er oftast ólíkt hressilegra en
sljóleikamollan úr þeirra eigin pennum.
Siggi Jóns.
„ .. Unglingarnir, sem send-
ir eru á vígvellina, líta, að
minnsta kosti fyrst í stað, á sig
sem rómantíska miðaldaridd-
ara, skjólstœðinga kvenna og
barna..."
G. /. Á. í Murgunbl. 23. marz s. I.
LANDNEMINN 7