Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2006, Side 292

Undanfarin misseri hafa komið til sögunnar alkalísnauðir hraðarar sem gera m.a. það að
verkum að hörðnun steypunnar er mun fljótvirkari og því unnt að byggja upp þykkari
lög af sprautusteypu en áður var hægt í samfelldri aðgerð, án þess að þurfa að stoppa og
bíða eftir hörðnun steypunnar. Hefur þetta einnig orðið til þess að notkun sprautusteypu
hefur aukist mjög á undanförnum árum.
Notkun stáltrefja í sprautusteypu til að minnka sprungumyndun og gera steypuna
seigari hefur einnig aukist mjög á síðustu árum. Reyndar hefur magn stáltrefja í hvern
rúmmetra af steypu minnkað frá því sem áður var en notkunin er orðin almennari. Sem
dæmi má nefna að 80 kg af stáltrefjum voru notuð í hvern rúmmetra steypu í Ólafs-
fjarðarmúla, 50 kg/m3 í Hvalfjarðargöngum en 40 kg/m3 í nýjustu göngunum, þ.e.
Fáskrúðsfjarðargöngum og göngum undir Almannaskarð (hér er
um að ræða sambærilegar trefjar). Oft eru stáltrefjar notaðar í
vinnustyrkingar en minna eða ekki í lokastyrkingar. Notkun stál-
neta í sprautusteypu er önnur aðferð til að gera styrkinguna öfl-
ugri en slíkt hefur mjög lítið verið notað hérlendis, fyrir utan ein-
stök afmörkuð tilfelli í mjög slæmu bergi.
Sprautusteypa er mjög áhrifarík til að auka stöðugleika bergs og
jafnvel þunnt sprautusteypulag (t.d. 40 mm) á gangaloft og veggi
virkar mjög vel til að stöðva steinlos og í bland við bergbolta er
þessi styrkingaraðferð nánast eingöngu notuð í veggöngum hér á
landi. Óll veggöng hérlendis, frá og með Ólafsfjarðarmúlagöngum,
eru húðuð með sprautusteypu, bæði loft og veggir. Algeng heildar-
þykkt í nýlegri göngum er 40-60 mm og allt að 200-300 mm á mjög
afmörkuðum svæðum þar sem berg er lélegt. Sprautusteypan
hefur reynst mjög vel og ending hennar í elstu göngunum er góð.
Mynd 4. Sprautusteypu
hellt úr steypubíl I
ásprautubfl.
Mynd 5. Ásprautun
steypu I gangaþak.
Bergstyrkingar í veggöngum hérlendis
Alls hafa átta veggöng verið gerð á landinu til þessa sem eru sam-
tals um 27 km að lengd, sjá töflu 1. Vegagerðin hefur verið verk-
kaupi allra þessara ganga utan Hvalfjarðarganga og hafa fram-
kvæmdir Vegagerðarinnar allar verið framkvæmdar samkvæmt
einingaverðasamningum.
Arnarneshamarinn
Fyrstu veggöngin voru gerð 1948 í gegnum Arnarneshamarinn á
Súðavíkurhlíð. Þessi göng voru einungis um 30 m löng en sarnt
sem áður tók framkvæmdin um þrjá mánuði þar sem vinnu-
aðferðir og tæki voru mjög frumstæð á þessum tíma. Engar bergs-
tyrkingar voru notaðar í þessum fyrstu göngum.
Tafla 1. Veggöng á Islandi
Byggingarár Lengd
Amardalshamar 1948 30 m Gerð tvíbreið 1995
Strákagöng 1965-1967 800 m Einbreið með mætingarútskotum
Oddskarðsgöng 1972-1977 640 m Einbreið með mætingarútskotum
Múlagöng 1988-1990 3.400 m Einbreið með mætingarútskotum
Breiðadals- og Botnsheiðargöng 1991-1996 9.120 m Einbreið með mætingarútskotum og tvíbreið
Hvalfjarðargöng 1996-1998 5.770 m Tví- og þríbreið
Fáskrúðsfjarðargöng 2003-2005 5.900 m Tvíbreið
Almannaskarðsgöng 2004-2005 1.300 m Tvíbreið
Heildarlengd 26.960 m
2 9 0| Árbók VFl/TFl 2006