Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2006, Qupperneq 349

tengst internetinu og þykir hverjum notanda hann njóta ágætrar tengingar. Þetta stafar af
því að álagið á rásina er háð slembiferli enda er slíkur aðgangur kenndur við líkinda-
fræðilega fléttun (e. statistical multiplexing). Þetta hentar hins vegar ekki fyrir þjónustu
sem krefst stöðugs aðgangs að rásinni í langan tíma eins og sjónvarpssendingu.
Sjónvarpssendingar Símans um ADSL krefjast rúmlega 4 Mb/s tengihraða en skila sér í
miklum móttökugæðum. Augljóst er að ekki er hægt að veita slíka sjónvarpsþjónustu um
WiMAX-net.
WiMAX hentar einkar vel til gagnatenginga, t.d. til að tengjast internetinu og til VPN-
tenginga við innri net fyrirtækja. WiMAX uppbygging í sveitum gerir því fólki kleift að
stunda fjarvinnu og fjarnám frá heimilum eða sumarbústöðum eða njóta skemmtunar og
fróðleiks sem er að finna á internetinu. WiMAX hentar einnig vel fyrir talsíma með IP-
tækni, „Vöice over IP". Talsíminn krefst lítils tengihraða en mikilla sambandsgæða sem
er hægt að tryggja með WiMAX. Hægt er að njóta sjónvarps í þeim gæðum sem boðin eru
á internetinu, en venjulega eru það straumar innan við 300 kb/s.
Gert er ráð fyrir sjónvarpssendingum um WiMAX í stöðlum þeim sem byggt er á.
Hugmyndin er sú að taka hluta af getu hverrar móðurstöðvar undir sjónvarpssendingu
og senda það til allra notenda samtímis (broadcast). Með nýjustu kóðunartækni þarf um
1 Mb/s tengihraða til að skila sjónvarpi í sambærilegum gæðum og hefðþundnar
útsendingar leyfa. Það mætti því taka frá t.d. 4 Mb/s og senda fjórar sjónvarpsrásir til
allra. Framleiðendur hafa gefið í skyn að slíkur búnaður verði settur á markað á næstu
misserum.
Lokaorð
WiMAX er hentug lausn til að setja upp háhraðatengingar til sveita á íslandi. Krefjast
verður þess að sjónlínusamband sé milli móðurstöðvar og notanda en þá má brúa a.m.k.
20 km fjarlægðir. Ekki er hægt að leggja WiMAX-net um íslenskar sveitir án styrkja. Það
stafar af því hve strjál byggðin er. Loforð stjórnvalda um háhraðatengingu fyrir alla
verður því ekki uppfyllt án þess að þau leggi verulega fjármuni í verkefnið.
Nú stendur fyrir dyrum að hætta rekstri NMT-kerfisins (Nordic Mobile Telephone) en
það er hliðrænt langdrægt farsímakerfi sem sett var upp árið 1986. Hugsanlegt er að setja
upp í stað þess langdrægt þriðju kynslóðar kerfi sem nefnt er CDMA-450. Það kerfi hefur
langdrægnina umfram WiMAX en mun minni tengihraða. Þó er hægt að veita álitlegar
internettengingar um það kerfi ef notendur er nægilega fáir. Það getur því hentað vel þar
sem byggðin er strjálust og jafnframt til þjónustu við sjómenn á miðunum umhverfis
landið.
WiMAX hefur nægilegan tengihraða til að veita notendum gott internetsamband og tal-
síma. Sakir fámennis eru tíðnisvið hér á landi mun minna nýtt en i öðrum löndum og því
er mikið af tíðnum sem nýta má fyrir WiMAX. Þessar tíðnir er hægt að nýta til að auka
afkastagetu WiMAX móðurstöðva og má því segja að WiMAX sé skalanleg lausn sem
vaxið getur með vaxandi notkun.
Heimildir
[1] FJarskiptaáætlun fyrir árin 2005-2010. Samgönguráðuneytið 2005, ISBN 9979-9402-4-7, fáanleg á
http://www.pta.is/upload/files/fjarskiptaaetlun(1).pdf
[2] Sturla Böðvarsson. Fjarskipti og háhraðatengingar. Fréttablaðið 22. október 2006, bls. 10.
[3] Sæmundur E. Þorsteinsson, Magnús Hafliðason. Þráðlaus breiðbandsfjarskipti; Eiginleikar WiMAX. Árbók VFl/TFÍ 2004,
bls. 253-259.
[4] Vefsetur Virkjum alla er http://www.skjalfandi.is/pages/undirsidur1/tilkynningar/