Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2006, Page 351

Brunamálastofnun
NOTKUN REIKNILÍKANA (CFD)
V I Ð MAT Á SLÖKKVIAÐFERÐUM
VEGNA ELDS í LOKUÐU RÝMI
Georges Guigay studied at the Joseph Fourier University in Grenoble, France, where he gained a B.Sc. degree in
Mechanical Engineering in 1996 and a M.Sc. degree in Numerical Simulation in 1998, specializing in Computational
Fluid Dynamics. He has since been working as a researcher and a consulting engineer in both France and lceland. In
2004, he joined a Ph.D. program at the University of lceland. His research focuses on underventilated fires and smoke
gas explosions, such as backdraft.
Björn Karlsson útskrifaðist sem byggingarverkfræðingur frá Heriot-Watt University i Edinborg 1986 og er með
licentiatpróf frá byggingarverkfræðideild Háskólans (Lundi frá 1989 og doktorspróf frá sömu deild 1992. Hann vann
sem Associate Professor við þá deild 1993-2001 og hlaut stöðuna Visiting Professor við University of Maryland 1996.
Björn varð brunamálastjóri og forstöðumaður Brunamálastofnunar árið 2001. Hann situr I stjórn alþjóðlega þruna-
vlsindafélagsins (www.iafss.org) og er formaður menntamálanefndar þess félags. Hann er I ritstjórn tímaritsins Fire
Technology og einnig tímaritsins International Journal on Engineering Performance-Based Fire Codes. Björn er
varaformaður Verkfræðingafélags Islands, formaður Lagnafélags Islands, ritari stjórnar Félags forstöðumanna ríkis-
stofnana og dósent við umhverfis- og byggingarverkfræðideild Háskóla Islands.
Jónas Elíasson lauk prófi I byggingarverkfræði frá DTH 1962 og Lic.techn.prófi frá sama skóla 1973.Hann varverk-
fræðingur hjá Vitamálaskrifstofunni 1964-1965, við Straumfræðistöö Raforkumálaskrifstofunnar 1965-1970 og lektor
hjá DTH 1970-1974. Hann var skipaður pófessor I straumfræði.vatnafræði og skyldum greinum við byggingarverk-
fræðiskor Verkfræði- og raunvísindadeildar 1973 og starfar nú sem sllkur við umhverfis- og byggingarverkfræðiskor
verkfræðideildar Háskóla (slands.
Úrdráttur
Þessi grein er tilraun til að nota fræðilega CFD-útreikninga (tölvullkön I straumfræði) til að meta slökkviaðferðir sem eru
venjulega notaðar gegn eldi I lokuðu rými. Þá er sýnt fram á að CFD hefur mikla möguleika á að skapa betri skilning og
árangursmat á slökkviaðferðum við slíkar aðstæður.Ef bruni á sér stað við þurrð á súrefni I langan tima, kann að hafa mynd-
ast mikið magn af eldfimu gasi.Sé lofti skyndilega hleypt inn I rýmið getur orðið reyksprenging.en það fyrirbæri hefur verið
kallað„backdraft" á ensku.Fyrir hermillkönin er notaður CFD-kóðinn FDS (Fire Dynamics Simulator).I þessari grein er lögð
áhersla á aðstæður sem geta leitt til reyksprenginga, en ekki endilega á sjálfa sprenginguna. Þess vegna eru hermillkönin
gerð með áherslu á þyngdarsviðsháða loftstrauma og blöndun kalds fersklofts við heitar reyklofttegundir, þegar sama
hitastig er upphaflega alls staðar í byggingunni.
Hinar ýmsu aðferðir sem voru rannsakaðar voru m.a. náttúruleg loftun, vélræn yfirþrýstiútloftun með viftu (Positive
Pressure Ventilation, PPV) og þynning með vatnsúða. Árangur aðferðanna er athugaður með því að bera saman við fastar
viðmiðunaraðstæður. Þá er sýnt fram á að notkun yfirþrýstingsútloftunar (PPV) sé mjög árangursrík við að loftræsta út
óbrenndum gastegundum.en hún eykur blöndunina og eykur þar af leiðandi llkur á sprengingu I byrjun slökkvistarfs.Með
þvl að bæta við vatnsúða er hins vegar hægt að draga algjörlega úr hættu á reyksprengingu við aðstæður þar sem styrkur
eldfimrar lofttegundar er undir ákveðnum mörkum.
Þá má draga saman að val á aðferð er háð annars vegar því hvort fólk sé enn I byggingunni eða ekki, sem hefur áhrif á þá
áhættu sem slökkviliðsmenn taka og hins vegar hvað er tiltækt af útbúnaði, það er að segja starfslið og tæki.