Neytendablaðið - 01.12.2005, Blaðsíða 22

Neytandinn svarar
Neytendablaöið lagði nokkrar neytenda-
spurningar fyrir Stefán Gíslason verk-
efnisstjóra Staðardagskrár 21 á Islandi.
Stefán þekkir vel til umhverfismála, en
hann er einnig eigandi og framkvæmda-
stjóri UMÍS ehf. (Umhverfisráðgjafar
Islands). Stefán var lengi sveitarstjóri á
Hólmavík, en býr nú í Borgarnesi ásamt
konu sinni og 3 börnum.
Hvaða matvara skemmist oftast hjá þér?
Brauð. Nokkrar síðustu sneiðarnar enda oft
í jarðgerðarkassanum.
Lestu allan markpóst sem kemur inn um
bréfalúguna?
Nei, í mesta lagi 5°/o.
Hefur þú keypt vörur af Netinu?
Já, þó nokkrum sinnum.
Biður þú um tax-free þegar þú verslar
erlendis?
Já, stundum, þ.e.a.s. ef upphæðin gefur
tilefni til þess.
Hefur þú keypt ónýtan hlut erlendis og
ekki getað skilað?
Nei, aldrei. Reyndar kaupi ég ekki mikið af
hlutum erlendis.
Hefur ýtinn sölumaður fengið þig til
aö kaupa eitthvað sem þú hefðir aldrei
annars keypt?
Já, t.d. kavíar í Rússlandi.
Ertu x-merktur í símaskránni?
Nei.
Hvenær fórstu síðast í strætó?
Ætli það séu ekki svo sem þrjú ár síðan. Þaö
er reyndar enginn strætó í mínu bæjarfé-
lagi.
Hefurðu veitt í matinn?
Nei, aldrei. En ég hef unnið í sláturhúsi.
Hvenær skiptir þú síðast um banka eöa
tryggingarfélag?
Ég hef næstum alltaf skipt við sama bankann
og sama tryggingarfélagið.
Stefán Gislason.
Hvenær prúttaðir þú síðast um verð á
vöru?
Ég hef aldrei prúttað. Ég Ift svo á að
annaðhvort sé uppsett verð ásættan-
legt eða ekki. Ef ekki, þá kaupi ég vöruna
einfaldlega ekki.
Hefur þú leitað til kvörtunarþjónustu
Neytendasamtakanna?
Nei, en ég hef bent NS á dæmi um óheppi-
legar aðferðir við markaðssetningu.
Hvaða er versta neytendahneykslið sem
þú manst eftir?
Ég man svo sem ekki eftir neinu stóru neyt-
endahneyksli, en hef rekist á mörg lítil, þar á
meðal mismunandi útfærslur af grænþvotti
þar sem seljendur vöru hafa reynt að telja
kaupendum trú um umhverfislegt ágæti
vörunnar, umfram það sem innstæða var
fyrir. Dæmi um þetta eru staðhæfingar um
umhverfisvæna flugvél, um 100% umhverf-
isvæna tölvu og um pappír með umhverf-
isvottun, skv. ISO 14002 (sú vottun er
nefnilega ekki til). Það uppátæki að kalla
gæðastýrða landbúnaðarframleiðslu „vist-
væna” er nú eiginlega af svipuðum toga,
þó að mér finnist gæðastýringin alveg
nauðsynleg sem slík.
Hverju myndir þú vilja breyta varðandi
neyslu þína?
Stundum verður mér á að kaupa hluti sem
ég nota ekki. Ég myndi vilja hætta því.
Svo vildi ég auka hlut lífrænna íslenskra
matvæla í matarinnkaupunum. Síðast en
ekki síst ætti ég að vera duglegri að spyrja,
t.d. um uppruna vöru. Meðan enginn spyr
hlýtur öllum að vera sama, ekki satt?
Heldur þú heimilisbókhald?
Já, svona i grófum dráttum.
Eru einhver fyrirtæki eða vörumerki sem
þú sniðgengur?
Jú, það er nokkuð um það. Ég reyni t.d. að
sniðganga Esso-bensín vegna óásættanlegrar
afstöðu Exxon gagnvart endurnýjanlegum
orkugjöfum og loftslagsbreytingum af
mannavöldum.
Endurnýtir þú jólapappír?
Já, eftir föngum. Á jóladagsmorgun safna
ég saman því heillegasta frá kvöldinu áður,
vind þaö upp á pappahólk og geymi til
næstu jóla. Þetta er jafnan allra myndar-
legasta rúlla. Tiltæki af þessu tagi fá mann
líka til aö hugsa um sóun á öðrum sviðum,
gera mann með öðrum orðum ofurlítið
meðvitaðri. Og svo er þetta líka gaman.
Hvort notar þú oftast peninga, debet-
eöa kreditkort?
Kreditkort. Það er líka yfirleitt ódýrast eins
og verslunarhættir eru í dag.
Hefur þú hjólað í vinnuna?
Já, það kemur fyrir. En ég fer miklu oftar
gangandi.
Viltu fá vín í matvöruverslanir?
Nei, eiginlega ekki. Þó að vín geti verið hluti
af venjulegri máltíð þá sé ég ekki brýna þörf
á að gera það aðgengilegra. Vínbúðirnar eru
orðnar ágætar, og þar hefur líka safnast upp
þekking sem er einhvers virði. Auk heldur
auðveldar einkasalan verðstýringu, og mér
finnst það bara allt í lagi.
Finnst þér jólahasarinn byrja of snemma?
Já, allt of snemma! Ég sá fyrstu auglýsinguna
í september! Og auðvitað ætti þetta heldur
aldrei að vera neinn hasar! Hvernig væri aö
hugsa þetta aðeins út frá börnunum? Það
hlýtur að vera erfitt að viðhalda tilhlökk-
uninni ef maður er endalaust látinn taka
forskot á sæluna! Leyfum þeim að njóta
þess að hlakka til! Ég er sammála 21.954
Norðmönnum sem hafa skrifað undir
áskorunina „Skilið jólunum” („Gi oss jula
tilbake").
Hvað verður verður í jólamatinn?
Svínahamborgarhryggur. Myndi gjarnan vilja
hafa kjöt sem ekki er verksmiðjuframleitt
úr innfluttu korni, en öllum í fjölskyldunni
finnst svínahamborgarhryggur góður. Læt
þar við sitja.
22 NEYTENDABLAÐIÐ 4. TBL. 2005