Tónlistin - 01.03.1942, Blaðsíða 6

18
TÓNLISTIN
var þeim samtíða, að þeir skreyttu
grafir spámannanna); — það er þá
lielzt við slík tækifæri, að þeim þykir
lienta að hafa einhvern söng um hönd
til að prýða ræðuhöldin. En þá þykir
oft og einatt tilhlýðilegt, að sungin
séu algjörlega ósönghæf ljóð, sem
máske ekkert lag er til við. Ef svo
sé, þá hljóti að finnast eitthvert lag,
sem sjóða megi við ljóðið, að öðrum
kosti verði að húa það lil sem fvrst.
það sé víst ekki lengi g'ert, segja þeir.
Við getum sem sénokkurnveginn hók-
að það, að innan okkar menntastéttar
eigum við að líkindum furðulegra
samsafn af sönglegum fáfræðingum
en nokkur önnur þjóð undir sólinni,
og er það raunar ekki nema rökrétt
og eðlileg afleiðing þeirrar afstöðu,
sem skólarnir hafa tekið gagnvart
tónlistinni sem námsgrein. Það er
síður en svo liklegt, að menntastofn-
un hespi af sér skörunga í námsgrein,
sem hún hornrekur og fvrirlítur. Og
])að er þessvegna engin áslæða lil að
ímvnda sér, að viðhorfið til þessara
mála breylist í náinni framtið, eigi
forkólfar menntámálanna að vera
þar jafneinráðir hér eftir sem liingað
til. Verða þvi aðrir að taka í taum-
ana, menn, sem hetur skynja og skilja
livað hér er nm að ræða, livað liér er
í húfi.
Nú hefir verið stofnað Félag is-
lenzkra tónlislarmanna. Hversu at-
hafnasamt það verður, er að vísu ó-
reynt enn, þar eð það er svo lil ný-
stofnað og þá um leið nógu ungt til
að sjá ennþá markmið sitl gleraugna-
laust. Nú er það oftast eilt af þrennu,
sem einkennir flesta félagsslarfsemi.
í fyrsta og versta lagi: Að vera hara
félag og gera ekki neitt annað en
halda fundi og kíta um skeggið á páf-
anum. / öðru og betra lagi: Að gæta
hagsmuna sinna. / þriðja og bezta
lagi: Að gæta sóma síns og' áhuga-
mála. Og þess vil eg heitast óska, að
þetta síðasta atriði verði driffjöðrin
í athöfnnm ])essa nýstofnaða lista-
manna félags. I stað ])ess að þrátta
um stefnur og „isma“, í því skyni
helzt að múlhinda öll lónskáld ])jóð-
arinnar á sama „isma“-klafann, ætti
]>essi félagsskapur að láta annað þarf-
ara til sin taka. Við skulum lofa tón-
skáldunum að syngja með sínu nefi.
Því að hvort sem nú heldur nefið
dregur andann gegnum íslenzk 17.
og 18. aldar rímna- og grallara-lög
eða 17. og 18. aldar heims-„klassik“,
hlýtur það að miða i sömu átt, ef
sannur íslendingur á lilut að máli,
og ætti því hvorttveggja að eiga jafn-
an rétt á sér. Verði hlúð að því, að
tónskáld geti þrifizt hér og þá fyrst
og fremst með því að notfæra þjóð-
inni verk þeirra eftir föngum, þá er
ég ekki í neinum vafa um affarasæl-
an og eðlilegan þroska íslenzkrar
tónmenningar.
Fyrsta og brýnasta hlutverk Eélags
íslenzkra tónlistarmanna tel eg hik-
laust það að afla tónlistinni skyldugr-
ar og sjálfsagðrar virðingar hjá þjóð-
inni. Og fyrsta, nauðsynlegasta og
stærsta sporið i þá átt er að hreyta
viðhorfi menntastéttarinnar lil ])ess-
arar listgreinar. Meðal menntastétt-
arinnar má ekki ríkja fullkominn
þekkingarslcortur og bjálfalegl
tómlæti í þessum efnum, sem
vart er sæmandi menntuðu fólki;
því að gagnger menntun felur í