blaðið - 19.07.2005, Blaðsíða 14

blaði
Útgáfufélag:
Stjórnarformaður:
Ritstjóri:
Árog dagurehf.
Sigurður G. Guðjónsson.
Karl Garðarsson.
TÆKNILEGA SAKLAUS
Ikjölfar þess að Judith Miller, blaðakona New York Times, var
dæmd til sex mánaða fangelsisvistar fyrir að neita að gefa upp
heimildarmann sinn, að grein sem aldrei var birt, hafa banda-
rískir fjölmiðlar saumað að Karli Rove, aðstoðarskrifstofustjóra
Hvíta hússins og ráðgjafa George Bush Bandaríkjaforseta. Hann
liggur undir ásökunum um að hafa rofið trúnað við einn af leyni-
þjónustumönnum CIA, Valerie Plame, en svo óheppilega vill til að
leyniþjónustumaðurinn er eiginkona eins af fyrrverandi sendiherr-
um Bandaríkjanna, Joseph C. Wilson. Sá tók sig til, eftir að hafa
kannað ásakanir um að Saddam Hussein, fyrrverandi Iraksforseti
væri á höttunum eftir úrani í Afriku, og gagnrýndi Bush fyrir inn-
rásina í írak, enda hefði ekki verið flugufótur fyrir þeim sögnum að
Hussein væri að koma sér upp gereyðingavopnum. í kjölfarið var Val-
erie Plame nafngreind í baðagrein og ljóstrað upp um starf hennar.
Nafnbirtingin gerði að litlu feril hennar sem leyniþjónustumanns.
Wilson hefur í framhaldinu haldið því fram að embættismenn hafi
rofið trúnað við eiginkonu sína til að koma fram hefndum við sig
vegna gagnrýni sinnar. Matthew Cooper, blaðamaður tímaritsins
Time sem átti einnig yfir höfði sér fangelsisdóm vegna þess að
hann neitaði að gefa upp heimiidarmann sinn fyrir greinum um
máiið, fékk á elleftu stundu sent skeyti frá heimildamanninum sem
aflétti nafnleynd af sjálfum sér. Heimildamaðurinn reyndist vera
enginn annar en fyrrgreindur Karl Rove en blaðamaðurinn Cooper
hefur greint frá því að það hafi verið Rove sem gaf honum upplýs-
ingar um starf og hjónabandsstöðu Plame. Rove hefur á móti sagt
að hann hafi ekki haft nafn Plame úr opinberum skjölum heldur
frá blaðamanni og þvi sé hann tæknilega saklaus af trúnaðarbresti.
Þetta mál hefur hrist og skakið bandarískt þjóðlíf undanfarna daga
og á enn eftir að vera fyrirferðamikið. I grunninn snýst það um
ástæður innrásarinnar í Irak. Innrásar sem var réttlætt með tilvís-
inum í gereyðingarvopn sem aldrei voru til. Á stríðstímum þjappast
valdið á færri hendur því óttinn er kröftugt stjórntæki.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Bæjarlind 14-16,201 Kþpavogur.
Aðalsími: 510 3700. Simbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@rvbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dre’rfing: Islandspóstur.
Bílavarahlutir
THUU
Ferðabox
14 I ÁLIT
ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚLÍ 2005 blaöiö
Ég nefni barnið
Pepsi Jónsson
Á fjögurra ára fresti
skipar dómsmála-
ráðherra þrjá aðila í
Mannanafnanefnd.
Dómsmálaráðherra
skipar nefndina
eftir ráðleggingum
heimspekideildar
Háskóla íslands,
lagadeildar og
Islenskrar málnefndar. Nefndinni er
ætlað að samþykkja eða hafna
hugsanlegum nöfnum sem foreldrar
óska eftir að skíra börnin sín. Fátt er að
mínu viti eins persónulegt og jafnmikið
einkamál og það að ákveða nafn á
börnin sín, á bakvið viljann til að skipta
sér af þessari persónulegu ákvörðun
foreldra liggja aðrar kenndir en
hagsmunir almennings. Árið 1994
spurði Gallup almenning hvort eðlilegt
væri að ríkið hefði afskipti af nafngiftum
99.......................
Það kemur því engu
við hvort barnið heitir
Jón eða Pepsi, ábyrgð
eineltis liggur hjá
gerendum en ekki
fórnarlambinu.
fólks, innan við 20% fólks var þá
sammála lögunum. Ég leyfi mér að
fullyrða að nú 11 árum síðar ríki ekki
meiri sátt um lögin.
Mannanafnanefnd hefur mikið verið
í umræðunni undanfarið, og oftar en
ekki hneykslast fólk á því hvaða nöfn
sleppa í gegn og hvað nöfn fara ekki
í gegn. Ég ætla ekki að fara í það að
gagnrýna störf nefndarinnar sértaklega,
það gefur upp ranga mynd og gefur í
skyn að eitthvað við störf nefndarinnar
sé eðlilegt. Ég er einfaldlega á móti
tilvist nefndarinnar í heild sinni.
Riddarar frelsisins tala mikið um
friðhelgi einkalífsins, og margir nota
það sem afsökun fyrir aðgerðarleysi
gegn heimilisofbeldi til dæmis. Hvernig
stendur þá á að menn telja afskipti
af nafngift einstaklinga að einhverju
leyti eðlileg? Ákvörðun foreldra á nafni
barnsins á sér í flestum tilvikum stað
innan veggja heimilis. Ég tel það ekki
góð rök fyrir tilvist nefndarinnar að
hugsa þurfi um hagsmuni barnsins og
verja það t.d. fyrir einelti. Það er löngu
kominn tími til að við hættum að færa
ábyrgð eineltis á fórnarlambið. Sá
sem verður fyrir einelti ber ekki á því
nokkra ábyrgð. Það kemur því engu
við hvort barnið heitir Jón eða Pepsi,
ábyrgð eineltis liggur hjá gerendum en
ekki fórnarlambinu.
Ef raunveruleg ástæða væri
hagsmunagæsla barnsins, þá höfum
við Barnaverndarnefnd sem gæti gripið
inn í, en einstaka öfgadæmi réttlæta
ekki svo grófa misnotkun á valdi sem
mannanafnanefnd er. Vilji stjórnvalda
til afskipta af hlutum sem þeim kemur
ekkert við hættir aldrei að koma mér á
óvart.
99..................
Fátt er að mínu viti
eins persónulegt og
jafnmikið einkamál og
það að ákveða nafn
á börnin sín, á bakvið
viljann til að skipta sér
afþessari persónulegu
ákvörðun foreldra
liggja aðrar kenndir en
hagsmunir almennings.
Ég leyfi mér líka að trúa að þrátt fyrir
einstaka sérvitring getum við verið
nokkuð örugg um að barnið Pepsi sé
ekki á leiðinni. En ef svo er, þá verð ég
einfaldlega að sætta mig við það, vegna
þess að mér kemur það ekki við, og ekki
heldur mannanafnanefnd.
Ég skora því á þingmenn og -konur
allra flokka að fella úr öll ákvæði
um Mannanafnanefnd í lögum um
mannanöfn nr. 45/1996.
www.politik.is
Atli Þór Fatwdal, ritstjórnarfulltrúi
politik.is
Atli Þór
Fannberg
Ekki frétt - um vændi!
Samkvæmt frétt á
StöÖ2 á einhver kona
mök við einhverja
karla öðru hverju og
þeir borga fyrir. Hún
segist gera þetta til
að sofa hjá sjálf og
peningarnir geri
henni kleift að fara
oftar til útlanda og
að fara út að borða.
Kannski kaupir hún sér líka betri föt.
Hver veit. Sjálf sé hún háskólamenntuð
og með ágætar tekjur. Hún segist bara
vera elsku sátt við þetta fyrirkomulag.
Bíddu ... hver er fréttin? Kona sefur
hjá karli og kaupir sér síðan sjálf utan-
landsferðina? Eða ákveður sjálf hvenær
hún fer út að borða, og með hverjum? Af
hverju verður þetta frétt? Er það til að
geta komið því á framfæri að vændi sé
nú bara sniðugt fyrir konur og óþarfi að
vera að vesenast út af því? Hvað þá fyrir
kaupendur vændis að vera að hafa ein-
hvern móral. Þeim fannst þetta a.m.k.
mikilvægt á Stöð2 og úr þessu varð mik-
ið drama með breyttri rödd og alles.
Svanfríður
Jónasdóttir
99....................
Það er alvöru vænd-
isfrétt þegar einhver
notfærir sér veika stöðu
annars, oftast kvenna
og/eða barna, og
neyðir til kynlífsathafna
Vændi og vændi
Hver borgar hverjum fyrir hvað?
Svona vændisfréttir eru sannkallaðar
ekki fréttir. Fyrst og fremst spurning
um hvað hlutirnir eru kallaðir. Hvað
halda menn að það sé algengt að karl
og kona fari saman í ferðalag og þau séu
elskendur í ferðinni; kannski líka á und-
an og eftir, og karlinn borgar? Hvað ger-
ist það oft að karl bíður konu út að borða
og þau sofa síðan saman síðar um kvöld-
ið? Hve margar konur hafa verið fastar í
hjónabandi langt út yfir ást og vináttu
99......................
Hvað gerist það oft
að karl bíður konu út
að borða og þau sofa
síðan saman síðar um
kvöldið? Hve margar
konur hafa verið fastar í
hjónabandi langt út yfir
ást og vináttu bara af
því þær þurfa á fjár-
hagsaðstoð að halda;
bara af því þær þurfa á fjárhagsaðstoð
að halda; treysta sér einhverra hluta
vegna ekki til að standa á eigin fótum?
Er þetta þá ekki allt eitthvert form vænd-
is? Eða snýst þetta ekki um eðli atferlis
heldur einungis um merkimiða?
Að vera neyddur til kynlífsathafna
Það er að mínu mati alvöru vændisfrétt
þegar fjallað er um þá einstaklinga, oft-
ast konur og börn sem eru ánauðug í
kynlífsbransanum; kvenna sem jafnvel
eru fluttar á milli landa til að kitla nær
andvana kynhvöt velmegandi karla á
súlustöðum og eru niðurlægðar, svikn-
ar og svívirtar. Það er alvöru vændis-
frétt þegar einhver notfærir sér veika
stöðu annars, oftast kvenna og /eða
barna, og neyðir til kynlífsathafna, mér
er sama hvaða nafni þær nefnast, hvort
um er að ræða sýningar, kjöltudans eða
lim í leggöng. Ef athöfnin er þvinguð
af þriðja aðila er það vændisfrétt. Slíkt
vændi snýst ekki um fleiri utanlands-
ferðir eða betri veitingahús að eigin
vali. Slíkt vændi snýst um niðurlægingu
einstaklinga; þeirra sem neyddir eru
til kynlífsathafna, þeirra sem kaupa að-
gang og þeirra sem standa á bak við söl-
una og hagnast á neyð annarra og eymd.
Það eru aðstæðurnar sem kalla slíka
hegðun fram sem við ættum að einbeita
okkur að því að uppræta. En einhvern
veginn gengur það rólega og tilfinning
mín og margra annarra að viljinn til
þess sé heldur ekki mikill.
Og síðan kemur frétt um vændi. Eins og
það snúist bara um frjáls fjárhagssam-
skipti tveggja einstaklinga, og það að
geta gert aðeins betur við sig.
www.jafnadarmenn.is
Svanfriður Jónasdóttir, alþingismaður