blaðið - 22.07.2005, Blaðsíða 28

28 I MATUR
FÖSTUDAGUR 22. JÚLÍ 2005 blaðið
Betrí búllur bœjaríns
Það má með sanni segja að sjöundi og áttundi
áratugur síðustu aldar hafi markað breytingar
í mataræði íslendinga. Á grillstaðnum Isborg í
Austurstræti, á móts við Landsbankann, voru
afgreiddir hamborgarar og franskar þegar ár-
ið 1963 með amerískum hætti við upphækkað
borð. En það var með tilkomu Asks á Suður-
landsbraut nokkrum árum síðar, eða um miðj-
an sjöunda áratuginn, sem sprengingin varð
í hamborgaraáti borgarbúa enda naut Askur
frá upphafi mikilla vinsælda. I kjölfarið opn-
uðu nokkrir staðir hér og þar um borgina.
Sælkerinn opnaði 1967 og taldist strax til betri
staða líkt og Askur og með tilkomu Brauðbæj-
ar við Óðinstorg árið 1971 var þeim tveimur
fyrrgreindu veitt hörð samkeppni. Þessir þrír
hamborgarastaðir báru höfuð og herðar yfir
aðrar búllur bæjarins en á þessum árum jókst
borgaraát borgarbúa gríðarlega. Það gat ekki
endað nema með einum hætti. Hamborgarinn
varð að þjóðarrétti íslendinga líkt og annarra
þjóða. Árið 1979 opnaði annar vinsæll stað-
ur, Borgarinn á Lækjartorgi, og Winnys naut
einnig vinsælda nokkrum mánuðum síðar en
hann opnaði í lok árs 1980. Hálfu ári seinna
opnaði svo hamborgarakonungur íslands,
Tommi Tomm sinn fyrsta hamborgarastað,
Tommaborgara.
Borgari er ekki bara borgari
Eftir það hafa verið fluttar inn erlendar ham-
borgarakeðjur af miklum móð og þó þær njóti
vissulega vinsælda hafa þeirra útgáfur enn
ekki skákað hinni íslensku af hamborgurum
sem seljast grimmt um allt land. Erlendir
ferðamenn sem hingað koma furða sig jafnan
á því hversu fyrirferðamikill hamborgarinn er
i því matarúrvali sem þeim stendur til boða.
En hamborgari er ekki bara hamborgari. Við
matargerð hamborgara, eins og í allri matar-
gerð, þarf að vanda til verka. Eftirfarandi eru
nokkrir af betri borgurum bæjarins.
emak@vbl.is
Bílalúgubúllan
Skyndibitabúllan Skalli við Shell stöðina á
Austurlandsvegi er athvarf fjölda hungraðra
verkamanna og einn af vinsælu kostum Ár-
túnshöfðahverfisins sem er sívaxandi atvinnu-
hverfi. Fjölmargir velja að kaupa bitann í lúgu
og borða í bílnum eða á vinnustaðnum en
aðrir kjósa upphækkuð barborð og stóla í búll-
unni sjálfri.
Akureyringar eru löngu kunnir fyrir sér-
viskulega samsetningu á skyndibitafæði. Þessi
hamborgari sem inniheldur allt það helsta en
einnig frönskur á milli laga, er tilraun til að
setja skyndibitafæði í annað veldi. Með þessu
auka skrefi, frönskum á milli, er ætlunin að
hægt sé að borða skyndibitann enn „skyndi-
legar“ en reyndin er þó önnur. Akureyringur
er stór og mikill borgari enda frönskurnar fyr-
irferðamiklar á milli brauðlokunnar og erfitt
að borða borgarann án þess að frönskurnar og
grænmetið velli út um allt. Borgarinn er þó
bragðgóður og stendur fyrir hina séríslensku,
hefðbundnu samsetningu.
Akureyringur er með káli, osti, gúrku, og
tómötum ásamt hamborgarasósu og frönsk-
um.Hann er seldur með kóki. 690 kr.
Gleymmérei á Vitabar
Vitabar, skyndibitastaðurinn við hornið á Vita-
stíg og Bergþórugötu, hefur verið með þekkt-
ari búllum bæjarins í ríflega áratug. Þetta er
alvöru búlla þar sem sveittir verkamenn úr
vegavinnu borgarinnar sitja sem fastast í hádeg-
inu og safna orku fyrir eftirmiðdaginn. Það er
hörkupúl að grafa skurði og moka í þá aftur
og endurleggja hellur með nokkurra mánaða
millibili svo orkuinntakan er eftir því. Enda
er Vitabar einna helst þekktur fyrir sérstakan
þrusuborgara sem er allsendis ólíkur öllum
öðrum borgurum bæjarins. Gleymmérei er
ekki fyrir neinar pempíur enda mettar gráð-
osturinn, í bland við kryddsósuna, ákaflega
vel hvern einasta bragðlauk. Gráðosta-hvít-
lauksblandan gefur algerlega ráðandi bragð
sem fyllir vitin og skilur eftir sig langvarandi
keim. Þessi borgari ber nafn sitt með rentu og
er sannarlega borgari sem seint gleymist.
Gleymmérei borgari er með tómötum, lauk,
káli, hvítlauk, kryddsósu og gráðosti og bor-
inn fram með frönskum og sósu. 850 kr.
ið svo afgerandi að lag af sósum og jukki nær
ekki að bjarga hörmunginni en á Búllunni er
þykkt og bragðgott kjötlagið svo áberandi gott
að erfitt er að toppa það. Tomma tekst þó með
alkunnri lagni að blanda tómatsósu, sinnepi
og majonesi með sérlega vel lukkuðum hætti
og annað meðlæti er kál, tómatar og ostur og
brauðið sker sig úr en það er lungamjúkt og án
sesamfræja. Búlluborgarinn er ákaflega gott
dæmi um gott jafnvægi í samsetningu, gæða-
hráefni og góðu bragði.
Tilboð aldarinnar: Stór hamborgari með
tómötum, káli, osti, sinnepi, tómatsósu og
majonesi, borinn fram með frönskum og
kóki 830 kr.
Kaffibrennslan
Á einu vinsælasta kaffihúsi borgarinnar við
Austurvöll hefur frá upphafi verið boðið upp
á hamborgara á matseðli. Þessi búlla hefur
löngum verið vinsæl af ungu fólki og erlend-
um ferðamönnum enda er miðlæg staðsetning
hennar freistandi fyrir ferðalanga miðborgar-
innar sem eru fótgangandi. Á þessum stað
er boðið upp á einn allra besta borgara borg-
arinnar, hinn þétta Dijonborgara. Ásamt vel
smurðu dijon sinnepi er hann hlaðinn steikt-
um lauk og sveppum sem gefa undursamlega
nraWKMIMK w-recj0
góða bragðblöndu. Súra bragðið úr edikinu í
sinnepinu frískar upp á steikinguna og sinn-
epssósan með frönskunum er kærkomin til-
breyting frá hinni íslensku kokteilsósu. Þessi
er virkilega góður.
Dijonborgari: Á honum er steiktur laukur,
steiktir sveppir, ostur, dijon sinnep, papr-
ika, tómatar og salat og hann er borinn
fram með frönskum og sinnepssósu. 990
kr.
Búllan
Búllan við Tryggvagötu er líklega vinsælasti
hamborgarastaður borgarinnar í dag. Búllu-
gestir eru úr öllum lögum samfélagsins og þar
sitja þétt saman stjórnmálaleiðtogar og tog-
arasjómenn í bland við fegurðadrottningar og
menningarrottur. Frá því að staðurinn opnaði
hefur verið fullt út úr dyrum þrátt fyrir að inn-
réttingar staðarins bjóði ekki upp á þægilega
setu yfir kaffi og blaði á eftir. Enda eru gest-
irnir aðeins komnir fyrir eitt - Búlluborgara
- sem eigandinn sjálfur, Tommi Tomm borðar
bæði og steikir daglega.
Það er langt í frá að kjötlagið í hamborgur-
um borgarinnar sé þannig úr garði gert að það
megi borða eitt og sér. Stundum er súra bragð-