blaðið - 17.02.2006, Blaðsíða 16

16 I VIÐTAL
FðSTUDAGUR 17. FEBRÚAR 2006 blaðiö
Finnst fátt fallegra en nýplœgður akur
Eymundur Magnússon, bóndi á Héraði, er einnfárra bœnda sem stunda lífrœna rœktun í atvinnuskyni á íslandi.
Frumkvöðullinn Eymundur Magnússon, bóndi í Vallanesi á Fljótdals-
héraði hætti hefðbundnum búskap og hóf lífræna ræktun undir vöru-
merkinu Móðir jörð. Þetta var árið 1989 og þá voru margir sem töldu
manninn ekki með ölium mjalla. Lífræn ræktun var talin tískubóla
sem myndi springa eftir stuttan tíma og lítið skilja eftir sig. Árin hafa
liðið og annað komið á daginn því sífeilt fleiri kjósa lífrænt ræktaðar
afurðir umfram hinar. Þetta sá Eymundur fyrir og búskapur hans
hefur stækkað að umfangi með árunum og hann hefur bryddað upp
á margvísiegri nýsköpun svo sem eins og byggrækt og framleiðslu á
hollum skyndibita.
,Ég byrjaði að búa 1979 og þá í hefð-
bundnum búskap með mjólkurkýr
og nautakjötsframleiðslu. Eftir tíu
ár hætti ég með kýrnar og fór út í líf-
ræna ræktun. Það kom til því við fyrr-
verandi konan mín vorum að rækta
lífrænt fyrir okkur sjálf og fólk fór að
spyrja um þessa vöru, hvort það gæti
keypt hana hjá okkur. Það var ákveð-
inn hvati. Að hluta til var það því eft-
irspurn eftir vörunni sem kom okkur
af stað en við vorum einnig króuð af
með mjólkurkvóta þannig að þetta
hjálpaðist að. Á þessum árum upp-
götvaði ég það líka að ég er ræktun-
armaður sem finnst fátt fallegra en
nýplægður akur.“
Hugsað djúpt
Hver er munurinn á lífrœnni ræktun
ogsvo hinni?
,í lífrænni ræktun þá er ekki not-
aður tilbúinn áburður. Við notum
engin eiturefni, hvorki við ræktun
né geymslu. I hefðbundinni ræktun
er notað arfaeitur, kálflugueitur,
sveppavarnarlyf og spírunarvarnar-
lyf á kartöflur til að auka geymsluna."
Það eru flutt
til lansins
meira en 36 ^ J
tonn af eitri
á hverju ári
til þessara
nota.
Er neytand-
inn að láta
þetta allt
ofan í sig
þegar hann
borðar vöru
sem ekki er lífrœnt rœktuð?
Já. Þar liggur meginmunurinn. En
það er einnig hugmyndafræði að
baki lífrænu ræktuninni. Við lítum
svo á að við séum að auka frjósemi
jarðvegsins. Við búum til safnhaug
eða notum húsdýraáburð og aukum
örverulífið í jarðveginum. Örver-
urnar brjóta niður næringarefnin og
breyta þeim í næringu fyrir það sem
við erum að rækta. Þannig örvum
við jarðveginn fyrir það sem við
erum að rækta í honum. Við hugsum
því mjög djúpt.“
Það ersem sagtekki verið að hámarka
uppskeruna á sem skemmstum tíma?
,Nei, þvert á móti er hugað að fram-
leiðslunni allt ferlið. Þess vegna er líf-
rænt ræktað grænmeti miklu bragð-
meira en hitt. Jarðvegurinn hefur
öll þessi næringarefni, ekki bara
köfnunarefni, fosfór og kalí, sem eru
algengust í tilbúnum áburði heldur
einnig snefilefnin sem skipta máli.
í þessum vinnubrögðum felst líka
gamla hugsunin: Af jörðu ertu kom-
inn og að jörðu skaltu aftur verða.“
Nýsköpun í skauti náttúrunnar
Fyrir nokkrum árum hóf Eymundur
að framleiða ýmsan skyndibita úr
byggi og grænmetinu sem hann
ræktar og hefur þessi vara notið vin-
sælda. Auk þess er framleidd nudd-
og húðolía undir merkjum Móður
jarðar sem einnig byggir á þeirri
miklu trjárækt sem stunduð hefur
verið á Héraði.
„Hluti afþví að staðna ekki er að búa
áfram til eitthvað úr vörunni sem ég
er að rækta og þannig hófst vörufram-
leiðslan mín.
Þá kom
upp þessi
hugmynd
að búa til til-
búna græn-
metisrétti. í
dag býð ég
upp á þrjár
tegundir
af græn-
metisbuffi
og tilbúnu
byggsalati.
Aðallinn í mínum vörum er að það
er gengið alla leið. Ég nota ekkert
sem ekki er vottað lífrænt og mínir
viðskiptavinir geta treyst því. Þetta
á líka við um olíurnar sem ég fram-
leiði en þær eru unnar úr lífrænum
olium frá Frakklandi og birki og blá-
gresi að austan.“
Eru margir bændur að rækta lífrænt
í dag?
„Það eru nokkuð margir bændur sem
rækta lífrænt þó eru kannski ekki
margir sem eru áberandi á markaði.
íheiminum fylgja henni
mestu nýjungarnar og mesta
þróunin. ílífrænni ræktun er
verið að nýta saman forna
visku og helstu tækninýjungar.
Þetta erþað sem koma skal.

BlaÖið/Steinar Hugi
Það sorglega er að framleiðendum í Það er stanslaust verið að flytja inn þora að fara inn i þessa grein og þora
þessum geira fjölgar ekki. Það er al- meira og meira af lífrænt vottuðum að fara að gera eitthvað nýtt.“
veg öfugt við þróunina í innflutningi. vörum en hérna heima eru fáir sem
30% afsláttur af rúmum
Nýtt kortatímabil
Baösloppar
20% afsláttur,
Rúmteppasett
10-40% afsláttur
frá kr. 7.920.-
Fótanuddtæki
Áðuu&eoa
Nú 29.750.-
Útsala
10-40% afsláttur
_o_
rúmco
Langholtsvegi 111,104 Rvk. Sími 568 7900
Opið virka daga 11-18, laugardaga 11-14