blaðið - 08.04.2006, Síða 14

Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: ÁsgeirSverrisson.
Fréttastjórar: Aðalbjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
KANNSKI í EVRÓPU
Aþessum vettvangi hefur nokkrum sinnum verið minnst á þann
merka viðburð árið 2002 þegar Bandaríkjamenn tóku sig til og
fluttu ísland og fslendinga til Evrópu. Þar ræddi um einhliða
ákvörðun stjórnvalda i Washington að færa varnir fslands undir hina risa-
stóru Evrópuherstjórn Bandaríkjamanna. Fram til þess tíma hafði ísland
heyrt undir tiltekna herstjórn í Bandaríkjunum og voru varnir ríkjanna
samtengdar með nokkuð einstökum hætti.
Þegar ísland var flutt til Evrópu hvarf sérstaðan sem svo margir höfðu
upphafið.
Vafalaust finnast þess dæmi í sögunni að lönd og þjóðir hafi verið fluttar
til í landfræðilegum og hernaðarlegum skilningi en tæpast eru þau mörg.
Eftirá að hyggja var þessi rás atburða hvað fsland varðar býsna skondin
en ef til vill voru umskiptin ekki jafn dramatísk og ætla hefði mátt; vitan-
lega eru fslendingar Evrópuþjóð þótt að sönnu byggi þeir eitt jaðarríkja
álfunnar.
Þessi ákvörðun Bandaríkjamanna var á hinn bóginn merkileg að því
leyti að vestra höfðu menn lengi átt í mestu vandræðum með að komast að
niðurstöðu hvort telja bæri fsland til Evrópuríkja. Því má halda fram með
traustum rökum að afskipti Bandaríkjamanna af heimsstyrjöldinni síðari
hafi hafist er ákveðið var að senda hingað til lands varnarlið til að leysa af
hólmi hið breska sem komið hafði árið áður. f þessu fólust að því er þá var
haldið fram, ekki bein afskipti af ófriðnum í Evrópu. Lína var dregin og
fsland hafnaði vestan hennar.
f stórmerkilegri ævisögu sinni „From Hiroshima to Glasnost" bregður
Paul H. Nitze ljósi á þennan vanda Bandaríkjamanna. Nitze, sem lést í hárri
elli árið 2004, var um tíma helsti samningamaður Bandaríkjastjórnar í af-
vopnunarviðræðum við Sovétmenn. Nitze var í hópi þeirra hugsuða sem
mótuðu utanríkisstefnu Bandaríkjanna á árum kalda stríðsins. f bókinni
segir Nitze frá viðræðum sem hann átti árið 1982 í Sviss við Júlíj Kvístín-
skíj, helsta samningamann Sovétstjórnarinnar. Þessi fundur þeirra telst nú
sögulegur og er oft vísað til hans sem „gönguferðarinnar í skóginum“.
Þeir piltarnir ræddu gífurlega flókin afvopnunarmál. Upp kom í viðræð-
unum hvernig skilgreina bæri hugtakið „Evrópa". Þá spurði Kvístinskíj
hvort hin landfræðilega skilgreining ætti við um eyjar álfunnar. Nitze
kvað svo vera og nefndi Bretland og írland. „Hvað með fsland?" spurði þá
Kvístínskíj. „Kannski“, var svar Nitze.
Nú tæpum aldarfjórðungi eftir þessa frægu gönguferð hafa Bandaríkja-
menn fyrir sitt leyti loks veitt afdráttarlaust svar við þessari spurningu.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: íslandspóstur.
14 I ÍLIT
LAUGARDAGUH 8. APRÍL 2006 blaöiö
TÁU- 5E&Í5T »5Ko æTlr m mKþ GMWErí rmuNA síua,
ENfH ui&i RÚV H/lNfl". EN H/tNW aé >6 TiL í AC STUfl
SJáLTuRfl HSVIA AAETJOKIÍUK.,. KAuPLAUST.
Mikilvægi Framsóknarflokksins
Síðustu daga hef ég verið að velta
fyrir mér hlutverki Framsóknar-
flokksins. Ég veit að það stendur
öðrum nær en mér að íhuga stöðu
þess flokks en þegar maður er
löngum stundum einn með sjálfum
sér þá hugsar maður margt og
stundum um það sem stendur
manni einna fjærst, eins og til
dæmis Framsóknarflokkinn. Eg er
örugglega ekki ein um það að eiga
í erfiðleikum með að átta mig á hlut-
verki Framsóknarflokksins. Þetta
hefur lengi verið fremur stefnulaus
og hugmyndasnauður flokkur og á
seinni árum verður ekki betur séð
en á hann hafi sótt leti, svona svipað
og gerist gjarnan hjá fólki sem hefur
lengi verið í sama starfi. Það tapar
eldmóði og áhuga en ekki hvarflar
að því að hrista af sér slenið. Það
nennir ekki að hafa fyrir því.
I gærmorgun opnuðust augu mín,
mjög skyndilega og óvænt, fyrir mik-
ilvægi Framsóknarflokksins. Þá las
ég Staksteina Morgunblaðsins. Þar
er Staksteinahöfundur greinilega að
gæla við þá hugmynd að Sjálfstæð-
isflokkur og Vinstri grænir leiði
saman hesta sína eftir borgarstjórn-
arkosningar í vor.
Opinberun eftir Stakasteinaskrif
Staksteinar eru eftirlætisefni mitt
í íslenskum dagblöðum. Ég hef
gaman af mönnum sem geta skrifað
á svo ósvífinn og fyndnan hátt að
jafnvel rólyndustu menn ærast
og skrifa lesendabréf til Morgun-
blaðsins þar sem þeir veina eins og
stungnir grísir undan því sem þeir
kalla „nafnlaus og rætin skrif Morg-
unblaðsins". Þá hvílir Staksteinahöf-
undur sig i nokkra daga og snýr sér
að rólegri skrifum og þeir stórmóðg-
uðu halda að hann hafi séð að sér og
iðrast en þá snýr eiturpenninn aftur
og heldur uppteknum hætti, eins og
þeir gera sem láta ekki hvarfla að sér
að skammast sín.
Kolbrún Bergþórsdóttir
Mig hefur lengi langað til að skrifa
eins og Staksteinahöfundur en það
hefur hver sinn stíl og ég er of mikil
dama í eðli mínu til að geta náð li-
stagóðri færni hans í meinlegum
skrifum. Ég verð þó að segja eins
og er að mér var lítt skemmt þegar
ég las nýjustu hugmynd Staksteina-
höfundar um samkrull Sjálfstæðis-
flokks og Vinstri grænna. „Hvað
hefur komið yfir drenginn?11 hugs-
aði ég. Svo fór ég að hugsa meira og
enn meira. Og allt í einu áttaði ég
mig á hlutverki Framsóknarflokks-
ins og mikilvægi hans.
Gangvirki íslenskra stjórnmála
Framsóknarflokkurinn verður
að vera til beinlínis vegna tilveru
Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar.
Þeir flokkar hafa fjöldafylgi en þó
ekki svo mikið að þeir geti staðið
einir. Þeir þurfa hæfilega lítinn og
mátulega leiðitaman flokk með sér
í ríkisstjórn. Hverfi Framsóknar-
flokkurinn standa Vinstri grænir
eftir og eru komnir í lykilaðstöðu
við ríkisstjórnarmyndun. Það er
ægileg tilhugsun því þarna á í hlut
flokkur sem samanstendur af fólki
sem hatast við eigin samtima og
óttast fátt meir en erlend áhrif og
nútímavæðingu. Slíkur flokkur á
ekki erindi í starfsama ríkisstjórn
en vissulega má hafa nokkuð gaman
af honum sem sérviskulegum
stjórnarandstöðuflokki.
Ég veit ekki hvað á að verða
Framsóknarflokknum til bjargar
en flokkurinn má ekki þurrkast út.
Hann er eins og minnsta tannhjólið
í klukknaverki. Án hans myndi
klukkan ekki virka. Að þessu leyti
gegnir Framsóknarflokkurinn
mikilvægu hlutverki í gangvirki ís-
lenskra stjórnmála.
Framsóknarflokkurinn verður að
vera til. Hann má bara ekki verða of
lítill og hann má heldur ekki verða
of stór.
Höfundur er blaðamaður
Klippt & skoríð
klipptogskorid@vbl.is
Dugnaður Ögmundar iónassonar,
þingmanns Vinstri grænna, vekur í
senn aðdáun og
furðu. Margir velta fyrir sér
hvaðan sá frumkraftur komi
sem Ögmundur býr yfir. Auk
þess að vera mikilvirkur í
stjórnmálum er hann sem
kunnugt er formaður BSRB.
Fyrir það starf þiggur hann ekki laun að því er
fram kom í viðtali við Blaðið á fimmtudag. Nú
er ögmundur einnig orðinn formaður regnhlíf-
arsamtaka norrænna starfsmanna í „opinberri
þjónustu" eins og það heitir víst. Og fýrir það
starf þiggur hann ekki heldur laun.
Prátt fyrir miklar annir hefur Ög-
mundur tíma til að bregða sér til
útlanda. Á vefsfðu sinni veltir Össur
Skarphéði nsson því fyrirsérhvað Ögmundur
hafi verið að gera f París á dögunum. Tilefnið
er að á sama tíma og Ögmundur var í París
réðust óþekktir mótmælendur inn á skrifstofu
franska þingmannsins Pierre Lallouche en
hann mun vera forseti þingmannasamtaka
NATO og málkunnugur Össurri. Ögmundur
mun hafa litlar mæturá Lallouche þessum og
veltir Össur upp þeim möguleika að Ögmundur
hafi farið fyrir þeim sem lögðu
skrifstofu þingmannsins í rúst.
Ögmundur er að vísu þekktur
fyrir að fylgja orðum sínum og
skoðunum af einurð og hörku
en heldur þykir klippara að frið-
arsinnanum vegið. Er ekki líklegra að norrænu
samtökin séu einfaldlega (útrás? Það eru víst
æði margir f „opinberri þjónustu" i Frakklandi.
Djúpar greiningar á stöðu íslenskra ör-
yggis- og varnarmála má víða finna
þessa dagana. Svo halda menn því
fram að enga þekkingu sé að finna á þessu
sviði á (slandi! Einn þeirra sem kvatt hefur
sér hijóðs að undanförnu er
Magnús Þór Hafsteinsson, K
þingmaður Frjálslynda flokks- H
ins. I athyglisverðri grein á vef- Hk.Á-> Æ
síðu sinni fjallar Magnús Þór tH
um mikla flotauppbyggingu
Norðmanna ogsegir m.a;
„ íg flutti ræðu ídagl þinginu þegar Geir
Haarde flutti skýrslu sína um utanrlkismál.
Þar vakti ég athygli á hinum nýja sjóherNorð-
manna. Reyndi að draga sjónir manna að þvi
hvað þetta þýddi I raun.
Ég vona að GeirHaarde hafi hlustað granntá
þaðsemégsagði.
Ég var nefnilega að tala um hlutisem skipta
miklu máli til framtíðar I öryggis- og varnar-
málum okkar íslendinga.
Sú framtið mun felast I þvi sem gerist I
Norðurhöfum."