blaðið - 01.07.2006, Blaðsíða 21

blaðið LAUGARDAGUR 1. JÚLÍ 2006
VIÐTALI 21
Þegar f ulltrúar SLMM f unda með Tígrunum fara þeir yfirleitt á svæöin í þyriu flughersins. Af öryggisástæðum staldrar þyrlan aldrei við,
heldur lætur fulltrúana út og sækir þá þegar fundurinn er búinn.
Margir brottfluttir Tamílar eru vel efnaðir en þeir búa margir í Kanada, Bretlandi, Sviss
og Ástralíu og leggja Tígrunum til fjárhagslegan stuðning auk þess sem þeir efna til
mótmæla þegar þeim þykir á þá hallað. Hér er hópur Tamíla í Bretlandi að mótmæla því
að Tígrarnir væru settir á hryðjuverkalista ESB.
99....................................
EfSLMM fer frá eyjunni þá er vopnahléið í
raun búið þannig að það er mjög mikilvægt
að sveitirnar haldi áfram störfum í einhverri
mynd. Mérsýnist á öllu að hvorki stjórnvöld
né tígrar séu tilbúnir í strið og á meðan maður
skynjar þetta er alltafvon að snúa ferlinu við.
voru undirritaðir 2002. Hann bauð
sig fram til forseta í nóvember en
tapaði fyrir Rajapakse. Mahinda Ra-
japakse hafði grasrótina með sér og
höfðaði mjög til harðlínuflokkana og
þjóðernissinnana. Þessir hópar eru
mjög andvígir Tígrunum og margir
þeirra telja að Tígrarnir ættu alls
ekki að hafa nein svæði undir sinni
stjórn. Þeir vilja í raun láta banna Tí-
grafylkinguna á Srí Lanka.
Ódæðisverk gegn al-
mennum borgurum
Helen segir að þó meginfylkingar
átakanna séu tamílsku Tígrarnir
og svo stjórnarherinn flækist málið
þegar tekið er tillit til þess að ekki
styðji allir Tamílar tígranna og eins
að margir aðrir hópar hafi sín eigin
baráttumál.
„Það er fjöldi vopnaðra sveita í land-
inu, allskyns hópar, Tamílar sem
unnu með stjórnvöldum í stríðinu,
og svo vilja tamílskir múslimar ekki
sjá að vinna með Tamíl Tígrunum.
Það eru svo aðrir tamílflokkar sem
unnu með stjórnvöldum í stríðinu
sem voru afvopnaðir og urðu í kjöl-
farið almennir stjórnmálaflokkar.
Einn af þeim á nú ráðherra í stjórn-
inni, Douglas Devananda, en það er
talið að einhverjir í hans flokki séu
enn vopnaðir og standi fyrir mjög
grófum árásum. Amnesty Interna-
tional hefur sagt að þessi flokkur
standi bak við hryllileg ódæðisverk í
norðrinu gegn almennum borgurum
hlynntum Tamíl Tígrunum. Það er
ekki svo einfalt að greina þetta því
það eru svo margar fylkingar sem
standa í valdabaráttu sem hefur
ekkert að gera með þjóðerni eða trú-
arbrögð eða það sem maður annars
telur valda stríðinu."
Glæpaaldan magnast
Með stigmögnun átakana síðustu
mánuði hafa ofbeldisverkin orðið sí-
fellt ógeðfelldari.
„Þetta er þróun allra stríðsátaka.
Við erum farin að sjá ummerki
hryllilegra glæpa um landið þar
sem almennir borgarar verða verst
úti, menn, konur og börn. I Vav-
uniyahéraði, sem er undir stjórn
stjórnvalda er greinilegt að einstakir
stjórnarhermenn eru að taka út sína
óánægju á almennum borgurum
með ofbeldi. Þar var stúlka drepin
um hundrað metrum frá varðstöð
stjórnarhersins og þegar við inntum
þá eftir því hvort þeir hefðu orðið
varir við eitthvað sögðust þeir ekk-
ert hafa heyrt eða séð. Þó er það ljóst
að ódæðismennirnir hefðu þurft að
fara í gegnum þessa varðstöð. Þetta
er bara eitt dæmi af mörgum. Við
höfum gert mikið veður út af þessu
opinberlega og gerðum það sérstak-
lega á þessu svæði og það hefur ekk-
ert slíkt endurtekið sig þar síðan. Þá
má heldur ekki gleyma því að fram-
koma Tígranna við almenning hefur
einnig verið mjög hrottaleg og eng-
inn þorir að hreyfa við neinum mót-
mælum á þeirra eigin svæðum.“
Engu að tapa
Helen segir að við þessar aðstæður
sé oft ómögulegt að greina hvort of-
beldismennirnir tilheyri einhverjum
stríðandi fylkinga eða hvort um sé að
ræða glæpaflokka eða jafnvel ágrein-
ing á milli einstakra manna.
„Það má ekki gleyma því að landið
er mjög fátækt og er líklega eitt spillt-
asta ríki í heimi. Það er hryllileg neyð
og fátækt í austrinu og norðrinu og
eftir flóðbylgjuna hefur lítið sem
ekkert skilað sér af aðstoð til þess-
ara svæða, jafnvel á svæðum sem
eru undir stjórn stjórnvalda. Þegar
hjálparstofnarnirnar komu eftir flóð-
bylgjunar og var hleypt inn á svæði
Tígranna voru allir sammála um að
Tígrarnir hefðu vel sinnt því fólki
sem verst varð úti. Það er engin spill-
ing hjá Tígrunum því þar er stjórnar-
fyrirkomulagið einræði. I suðrinu er
hins vegar skelfileg spilling. Mikill
hluti þess penings sem átti að fara
í hjálparstarf vegna flóðöldunnar
endaði mjög líklega í vösum stjórn-
málamanna. Við kosningar er ekki
einungis skipt um 75 ráðherra heldur
einnig ráðuneytisstjóra og alla stjórn-
sýslunna hreinlega alveg niður i
lægstu þrep. Þannig að öll kunnátta
sem næst á kjörtímabili skolast út
við kosningar. Við þessar aðstæður
hefur fólk engu að tapa og þá getur
margt óhuggulegt blómstrað.“
Almenningur vill ekki stríð
Vopnuðum sveitum Tigranna til-
heyra konur sem ganga undir nafn-
inu, Svörtu tígrarnir. Það er ekki al-
gengt að konur taki þátt í vopnuðum
átökum með þessum hætti þó það
hafi vissulega breyst undangengin
ár eins og ástandið í Palestínu ber
með sér. En hvað er það sem dregur
konur inn í vopnuð átök?
„Ég held að þetta séu konur sem
hafa misst allt. Þær búa ekki við
neina von og hafa margar horft upp
á fjölskyldur sínar myrtar. Ef kona
hefur fyrir börnum að sjá er erfitt að
draga hana inn í þessar sveitir. Þær
eru fyrst og fremst skipaðar ungum
konum sem hafa jafnvel verið ógiftar
og Tígrarnir hafa einnig verið harð-
lega gagnrýndir fyrir að þjálfa börn
til hermennsku.
Það er nokkuð ljóst að almenn-
ingur vill ekki stríð enda eru þeir
sem falla í átökunum ríflega 50%
almennir borgarar. Fólk er búið að
lifa við vopnahlé í fjögur ár og hefur
fundið hvernig er að lifa við frið.
Vandamálið er hins vegar að þetta
fólk hefur enga rödd og eins heyrist
í raun mjög lítið frá millistéttinni í
landinu sem er mjög miður því það
er alveg sama við hvern maður talar
úr röðum almennings því það vilja
allir frið. Þetta er stefna pólitíkus-
anna en ekki fólksins."
Norræna eftirlitssveitin
mikilvægari en áður
Eftir að hafa dvalist á eynni í ákveð-
inn tíma segir Helen að ljóst sé að það
er enginn munur á fólkinu þó það til-
heyri mismunandi þjóðflokkum og
trúarbragðahópum. Það borði allir
sama matinn og hugsi um það sama,
að framfleyta fjölskyldunni, iðka sín
trúarbrögð og lifa lífinu.
„Það eru allir sammála um það að
þessi tvö þjóðarbrot, Sinhalar og Ta-
mílar, ættu vel að geta búið saman og
hafa gert á ólíkum svæðum, sérstak-
lega í suðrinu.
Það er nokkuð ljóst að ef eitthvað á
að breytast þá þurfa stjórnvöld á Srí
Lanka að viðurkenna þau neikvæðu
áhrif sem Karuna hefur haft á ferlið
og tigrarnir verða að láta af árásum
sínum á hermenn.
Þó vopnahléið standi á völtum
fótum að þá tel ég ekki að þarna
muni brjótast út allsherjar stríð en
það er hætt við því að þetta haldi áf-
ram einhverja næstu mánuði. Það er
því í raun mjög mikilvægt og í raun
mikilvægara en áður að SLMM haldi
áfram störfum þó ekki nema til þess
að vera vitni að því sem fer fram á
jörðu niðri og við höfum svo margoft
komið í veg fyrir að það sjóði upp úr
á hverjum og einum stað. Ef SLMM
fer frá eyjunni þá er vopnahléið í
raun búið þannig að það er mjög
mikilvægt að sveitirnar haldi áf-
ram störfum í einhverri mynd. Mér
sýnist á öllu að hvorki stjórnvöld né
tígrar séu tilbúnir í stríð og á meðan
maður skynjar þetta er alltaf von að
snúa ferlinu við. Það tókst í febrúar,
tímabundið, þegar báðar fylkingar
funduðu í Genf. Stjórnvöld og Tígr-
arnir eru lykilaðilarnir í því að
stoppa ofbeldið. Við sáum í febrúar
að þegar þessir aðilar samþykktu að
ræða saman hættir allt ofbeldi sam-
stundis. Þetta er raunveruleikinn
sem við megum ekki gleyma þannig
að þetta snýst um pólitískan vilja."
Ernak@bladid.net