blaðið - 20.12.2006, Blaðsíða 30

42 MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 2006
blaðið
Jólalykt
I mörgum verslunum fást nú ilmolíur og ilmkerti merkt noél
sem þýðir jól áfrönsku. Þessi kerti og olíur ilma einstaklega
vel og um að gera að fá sér góða lykt í húsið.
heimili
heimili@bladid.net
Lýsing í skólum
Menntamálaráðuneytið hefur gefið út sérstakan bækling, Góð lýsing í
skólum, í samvinnu við Ljóstæknifélag fslands. Lýsing hefur mikil áhrif á
afköst og líðan starfsfólks og það á jafnt við um skóla sem aðra vinnustaði.
neytendur
neytendur@bladid.net
Jólakortatré í
stofu stendur
Það er falleg leið til að halda utan
um jólakortin að hengja þau upp i
stofunni. í föndurbúðum er hægt að
kaupa fallegar htlar klemmur og festa
hvert kort með einni slíkri á band
eða borða sem síðan er strengdur upp
í stofunni. Sumir hengja kortin á jóla-
tréð sem er fallegt ef stærð þess leyf-
ir. Það er líka hægt að útbúa sérstakt
kortatré til að hengja kortin á.
Til að búa til slíkt tré er nóg að
verða sér úti um greinar, hægt er að
notast við alls kyns greinar, jafnvel
gervigreinar, en mikið úrval er af
þeim í blómaverslunum. Það þarf ílát
eða vasa (hann þarf að vera frekar
hár og grannur) og steina til að setja
í botn vasans til að styðja við grein-
arnar. Veljið borða sem ykkur finnst
fallegur en ekki of breiður.
Síðan þarf gatara til að gera lítil
göt á kortin. Ef þið viljið að hægt sé
að lesa kortin er betra að hafa gatið á
innri helmingnum.
Þræðið borða í gegnum kortin og
hengið þau síðan á greinarnar, bara
eins og þið séuð að skreyta jólatré og
þá er jólakortatréð tilbúið.
marimekko®
Fínt frá Finnlandi
Marimekko rúmföt, svuntur, snyrtibuddur,
töskur og ótalmargt fleira. Þú finnur það fínasta
finnska hjá okkur í Skeifunni.
Meðhöndlun matvæla yffir hátiðarnar
Hreinlæti og hitastig
skipta mestu máli
Gefðu íslenska
jólagjöf
RAMMÁGERÐÍN
ikilvægt er að rétt sé
staðið að matreiðslu
og meðhöndlun á
matvælum til að
koma í veg fyrir að
örverur láti á sér kræla með tilheyr-
andi hættu á sýkingum og matareitr-
un. Það er ekki síst brýnt að gæta að
þessu yfir hátíðarnar þegar lands-
menn fylla ísskápa sína og búr af
krásum og slá upp matarveislum.
Hreinlæti og hitastig skipta mestu
máli þegar matvæli eru annars vegar
að sögn Jónínu Þrúðar Stefánsdótt-
ur, sérfræðings á matvælasviði Um-
hverfisstofnunar.Gæta þarf þess að
umhverfi sé hreint og að fólk sé með
hreinar hendur við meðhöndlun
matvæla og þvoi sér rækilega á milli
þess sem það meðhöndlar hrátt kjöt
og tilbúin matvæli. Einnig þarf að
gæta þess að öll áhöld svo sem hníf-
ar og skurðarbretti sem komast í
snertingu við hrátt kjöt komist ekki
í snertingu við önnur matvæli nema
þau séu hreinsuð á milli.
Hitastig í ísskápum oft of hátt
Jónína segir einnig mikilvægt að
huga að því hitastigi sem matvæli
eru geymd við hvort sem þau eru
frammi á borði eða í ísskápnum.
„Við erum oft með það mikinn
mat að ísskápurinn verður fullur
þannig að það þarf að fylgjast með
hitastiginu," segir Jónína og bæt-
ir við að það eigi að vera um
0-4 gráður.
„Hitinn er oft svolítið
hærri, sérstaklega ef við
setjum mikið af volg-
um mat inn í hann.
Ef hann er fullur þá
loftar ekkert um og
það er yfirleitt ekki
neinn blástur í þess-
um skápum þann-
ig að maturinn er
lengi að kólna nið-
ur, jafnvel marga
klukkutíma,“ segir
Jónína og bætir við
að matur eigi helst _
að kólna á tveimur til ’
þremur tímum niður
fyrir tíu gráður. w
„Þaðerstundumtalaðum ”
að það eigi að láta hangikjöt ^
kólna í soðinu og maður hefur
jafnvel heyrt að fólk hafi látið það
vera í pottinum í sólarhring eða að
Jólasteikin skorin Mikilvægt erað
matvæli séu elduð og meðhöndluð á
réttan hátt þannig að fólk þurfi ekki
að fara á spítala á jólunum.
minnsta kosti yfir nótt. Það er nátt-
úrlega alls ekki nógu gott. Það þarf
að láta það kólna niður á tveimur til
þremur tímum,“ segir Jónína.
Gæta þarf að umbúðum
„Það þarf líka að passa upp á að
það sem fer inn í ísskáp sé vel pakk-
að inn þannig að hrátt og soðið kom-
ist ekki í
HáfnarGtrætí19 SirniSSl 1122
snertingu hvort við annað. Safi úr
kjöti getur til dæmis farið í eitthvað
sem á eftir að borða án þess að það
sé hitað, lekið í grænmetið, sósur
eða jafnvel mjólkurfernuna,“ segir
Jónína.
Ekki má heldur láta mat standa
of lengi frammi á borði því að þá er
hætt við að örverur láti á sér kræla
á nýjan leik. „Ef matur er lengur en
tvo tíma frammi þarf að gæta þess
að kaldur matur sé vel kældur
og að heitum mat sé haldið
yfir 60 gráðum,“ segir
Jónína og bætir við
að jafnvel sé ráð að
henda afgöngun-
um ef þeir hafa
verið geymdir
lengi við óvið-
unandi að-
stæður.
Síðast en
ekki síst er
mikilvægt að
elda allt kjöt
vel, ekki síst
fuglakjöt og
unnið kjöt, því
það drepur ör-
r verur sem geta
valdið matarsýk-
ingum. Fuglakjöt,
fisk og unna kjötvöru
þarf að gegnhita við að
minnsta kosti 75 gráður en
við það hitastig drepast flest-
ar orverur.
Skeifunni 6 / Sími 568 7733 / Fax 568 7740 / epal@epal.is / www.epal.is
Háværar
Einungis fimm hvellhettuleik-
fangabyssur af 20 uppfylltu gildandi
reglur um leyfilegt hámarkshljóð
frá slíkum byssum samkvæmt nið-
urstöðum könnunar sem gerð var á
þeim byssum sem til sölu eru á Norð-
urlöndum. Jafnframt leiddi könnun-
in í ljós að aðeins fimm byssur af 20
var hægt að prófa með þeirri tegund
hvellhettna sem framleiðandinn
mælti með. Ástæða þess var sú að
ýmist skorti tilmæli frá framleið-
anda eða viðkomandi hvellhetta var
ekki til sölu. Þá geta hljóð frá sömu
byssu verið mjög mismunandi eftir
því hvaða tegund af hvellhettum er
notuð.
Prófunin var framkvæmd af fag-
hvellhettubyssur
giltri skoðunarstofu, SP í Svíþjóð, en
leikfangabyssurnar og hvellhetturn
ar voru keyptar á Norðurlöndun-
um. Nánar er greint frá niðurstöð-
um könnunarinnar á heimasíðu
Neytendastofu neyt-
endastofa.is.
Leyfilegt hljóð
frá hvellhettuleik-
fangabyssum
má ekki fara
yfir 125 desibel
(mælt í 50 senti-
metra fjarlægð)
en talið er að eitt
hljóð frá slíkri
byssu sem fer yf-
ir 125 desibel geti
skaðað heyrn barns til frambúðar.
Jafnframt er kveðið á um að prófa
skuli hvellhettubyssur með
þeirri tegund af hvellhett-
um sem framleiðandinn
segir að nota megi með
byssunum og á þar
með að vera tryggt
að hljóðið fari
ekki yfir leyfileg
mörk.
Byssuleikur Byssu-
leikur getur haft
áhrifá heyrn barna
ef leikfangabyssan
uppfyllir ekki skilyrði
um hávaða.