blaðið - 02.03.2007, Qupperneq 12

blaði
Útgáfufélag:
Stjórnarformaður:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Ritstjórnarf ulltrúi:
Árog dagurehf.
SigurðurG.Guðjónsson
Trausti Hafiiðason
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Elín Albertsdóttir
Sama trixið tvisvar
Það eru rúmir tveir mánuðir þar til kosið verður til Alþingis. Fram-
sóknarflokkurinn mælist ítrekað með tæplega tíu prósenta fylgi í
skoðanakönnunum sem er langt undir kjörfylgi flokksins, en hann
fékk tæplega 18 prósent atkvæða í kosningunum fyrir fjórum árum.
Það er óneitanlega mikill kosningafnykur af þeirri ákvörðun sem
Magnús Stefánsson félagsmálaráðherra kynnti í gær. Nú á að hækka
lánshlutfall fbúðalánasjóðs úr 80 prósentum í 90 prósent og hámarks-
lánsfjárhæð úr 17 milljónum króna í 18.
f lok júnímánaðar á síðasta ári greip ríkisstjórnin til sérstakra að-
gerða í efnahagsmálum. Takmarkið var að draga úr þenslu og ná verð-
bólgunni niður. Einn liður í
fall og hámarkslánsfjárhæð
annað úr ákvörðun félagsmá
oessum aðgerðum var að lækka lánshlut-
búðalánasjóðs. Það er ekki hægt að lesa
[aráðherra en að stjórnvöld meti sem svo
að búið sé að ná tökum á þenslunni. En er það raunin? í júní í fyrra
mældist verðbólgan 8 prósent og hún fór mest í 8,6 prósent í ágúst. í
janúar á þessu ári var hún komin niður í 6,9 prósent en í febrúar mæld-
ist hún 7,4 prósent. Það þykir ráðamönnum kannski vera ásættanleg
verðbólga. Það má kannski benda þeim á það að 7,4 prósenta verð-
bólga er 4,9 prósentum yfir 2,5 prósenta markmiðum Seðlabankans.
Það verður að segjast að þetta er í hæsta máta undarleg ákvörðun
hjá félagsmálaráðherra. í gær var matarskattur lækkaður. Vissulega
mun það hafa áhrif á verðbólguna til lækkunar en það er líka alkunna
að sá kostnaðarliður sem hefur haft hvað mest áhrif á verðbólguna er
hátt fasteignaverð. Verð á húsnæði rauk upp eftir að íbúðalánasjóður
hækkaði lánin í 90 prósent fyrir nokkrum árum. Þó bankarnir hafi
fylgt í kjölfarið þá lagði íbúðalánasjóður línuna og stjórnvöld bera
því mikía ábyrgð á þeirri þenslu sem varð á húsnæðismarkaði. Und-
anfarið hefur fasteignaverð verið að komast í ákveðið jafnvægi en
nú er hætta á að það muni hækka á ný enda segjast fulltrúar Kaup-
þings, Glitnis og Landsbankans allir vera að skoða það að hækka sín
lán aftur upp í 90 prósent. í Blaðinu í dag segir Gylfi Arnbjörnsson,
framkvæmdastjóri Alþýðusambands íslands, ákvörðun stjórnvalda
koma á óvart. „... þetta er ekki liður í því að koma hér á jafnvægi og
stöðugleika við þær aðstæður sem ríkja,” segir Gylfi. Vilhjálmur Egils-
son, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, tekur í sama streng.
Hann segir þessa ákvörðun eiga eftir „að virka sem verðbólgufóður
engum til gagns”.
Líkt og fyrir kosningarnar nú átti Framsóknarflokkurinn á bratt-
ann að sækja fyrir kosningarnar 2003. Skömmu fyrir kosningarnar
fyrir fjórum árum lofuðu framsóknarmenn 90 prósenta lánum. Það
fór vel í kjósendur og flokkurinn hlaut góða kosningu. Nú er bara
spurningin hvort sama trixið gangi tvisvar.
Trausti Hafliðason
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeifd: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
12
FÖSTUDAGUR 2. MARS 2007
blaöiö

rzr
,u %Vé
i'ir\l'v ^

YÁ FOSSf B^riV
Vfr LœKkwum Wm\Jm 7% H
iG YFi^ TfL lAyVHNNA/ Vr*KJó§uw\
Æ> BFRA OK^uTL SAMAf/ Vif 0G 1/féQ < mZ
S'fMijT >ETTf\ JÍHÍ VF7LA feWulEGT FÓLR

rv» -
ísland verður áfram Evrópu-
meistari í háu matvælaverði
Matvælaverð lækkaði í gær. Það
er vissulega rétt að byrja þessa grein
á að fagna aðgerðum ríkisstjórnar-
innar til að lækka matvælaverð. Ég
geri heldur enga athugasemd þótt
þessar aðgerðir komi fram fyrst
núna, rétt tólf mínútum fyrir kosn-
ingar. En því miður er staðreyndin
eigi að síður sú að aðgerðirnar
eru allt of takmarkaðar. Þær taka
alls ekki á hinum eiginlega vanda.
Því miður munu þær duga allt of
skammt til að koma hér á eðlilegu
matvælaverði.
Gott skref...
Aðgerðirríkisstjórnarinnar nú fel-
ast fyrst og fremst í lækkun á virð-
isaukaskatti og afnámi vörugjalda
á fjölmörgum vörutegundum.
Sem er sannarlega gott skref og
í hárrétta átt. Til viðbótar hefur
ríkisstjórnin kynnt til sögunnar
fjörutíu prósenta lækkun tolla og
rýmkun á tollkvótum á sumum
innfluttum matvælum. Tollalækk-
unin, sem ætti samkvæmt öllu að
vera langmikilvægasta aðgerðin,
missir því miður marks. Þrátt fyrir
að það hljómi óneitanlega vel að
lækka tolía um heil fjörutíu pró-
sent þá mun það hafa lítil áhrif. Sú
aðgerð er því miður lítið annað en
blekking. Tollarnir verða nefnilega
eftir sem áður svo háir að innflutn-
ingur verður áfram óhagkvæmur.
Og þar sem tollkvótarnir eru seldir
hæstbjóðanda þá heldur það verð-
inu áfram uppi. Ókleifir tollamúrar
og aðrar innflutningshömlur, sem
til að mynda birtast í formi óhemju-
flókins reglugerðafargans, munu
áfram halda matvælaverði of háu á
íslandi.
Aðgerðir ríkisstjórnarinnar nú
eru eiginlega eins og að gefa bot-
langasjúklingi verkjatöflu þegar
uppskurðar er þörf. Það getur verið
að verkjataflan slái á óþægindin en
hún læknar ekki sjúkdóminn.
... endugarofskammt
Gerum smá samanburð. Sam-
kvæmt mati Hagstofunnar var verð
á matvælum og óáfengum drykkjar-
vörum á íslandi 62 prósent yfir með-
alverði í Evrópusambandinu árið
2005. Noregur mældist næst á eftir
ísland, 52 prósent yfir meðaltalinu.
Sviss kom þar á eftir, 40 prósent
yfir meðaltali. Matvælaverð á þeim
Norðurlandanna sem eru í ESB, og
Island á að geta borið sig saman við,
var hins vegar töluvert lægra en á Is-
landi. Þó reyndust þau öll nokkuð
yfir meðaltalsverðinu. Danmörk
reyndist 30 prósent yfir meðaltals-
verði, enda er virðisaukaskattur
þar í landi einkar hár, en matvæla-
verð í Sviþjóð var hins vegar aðeins
tólf prósent af meðaltalsverði í ESB.
I Finnlandi var verðið ívið hærra,
eða 16 prósent.
Fyrir lækkunina í gær var ísland
Evrópumeistari í háu matvælaverði.
Hagstofan gerir ráð fyrir að að-
gerðir ríkisstjórnarinnar nú muni
lækka matvælaverð um níu prósent.
Fjármálaráðherra vonast að vísu til
að lækkunin verði meiri, en hans
eigin Hagstofa segir það sem sé vera
óskhyggju hjá ráðherranum. Fram-
angreindur samanburður sýnir að
því miður er líklegt að við munum
halda hinum vafasama titli þrátt
fyrir níu prósenta lækkun í gær.
Ofverndunarárátta
Landbúnaður á Islandi er lík-
lega ein aflokaðasta atvinnugrein
í heimi. Til að mynda eru fáar
kjötafurðir sem komast yfir tolla-
múrana og i gegnum reglugerða-
farganið Þetta skrýtna kerfi hefur
ekki aðeins skilað einu allra hæsta
matvælaverði í heimi heldur eru
bændur jafnframt meðal snauð-
ustu starfsstétta landsins. I því
ljósi má spyrja hvort það sé ein-
ber tilviljun að landbúnaður er
einmitt sá atvinnuvegur á íslandi
sem er hvað lokaðastur gagnvart
útlöndum?
Höfundur er stjórnmálafræðingur
Klippt & skorið
r
Olafur Níels Eiríksson, alþingismaður
Framsóknarflokks í NA-kjördæmi,
hefur lagt fram tillögu til þingsálykt-
unar um flutning á starfsemi
Fiskistofu. Alþingi ályktaði á
þá leið að fela sjávarútvegsráð-
herra að hefja nú þegar undir-
búning að flutningi Fiskistofu
út á landsbyggðina með aðalstöðvar á Akur-
eyri og starfsstöðvar í Hafnarfirði, í Grindavík,
í Ólafsvik, á Þórshöfn, í Fjarðabyggð, á Horna-
firði og í Vestmannaeyjum og á (safirði. Leitast
verði við að dreifa starfseminni sem jafnast á
starfsstöðvarnar þar sem 8-15 manns starfi
í hverri stöð. Flutningi stofnunarinnar skuli
verða lokið innan tveggja ára," segir í frátta-
blaðinu Bæjarins besta á (safirði. Þess má
geta að Árni M. Mathiesen flutti Fiskistofu
í glæsilegt hús að Dalshrauni 1 á meðan hann
var sjávarútvegsráðherra en hann er einmitt
Hafnfirðingur. Spurning hvað Vestfirðingur-
innEinarK. gerir?
jóðgarðinum í Skaftafelli hefur á fjár-
lögum verið úthlutað 50 milljónum kr. til
að lagfæra aðstöðuna við þjónustumið-
stöðina í Skaftafelli. Framkvæmdir eru þegar
hafnar og segir Ragnar Frank
þjóðgarðsvörður á samfélags-
vef Hornafjarðar að búið sé að ifl “ j
hreinsa burt gömlu hreinlætis- S'.jr-
tækin og nú sé húsið hreinlega WBtirÆ
aðeins fokhelt, síðan verður allt innréttað uppá
nýtt. Þjóðgarðurinn í Skaftafelli verður 40 ára á
þessu ári og verður haldið upþ á afmælið í sept-
ember með magnaðri veislu. Þótt listi yfir afmæl-
isgesti sé ekki fullgerður er Ijóst að forseti (s-
lands og forsetafrú verða meðal afmælisgesta."
Flensan hefur lagt marga að velli á
þessum vetri og nú hefur Kaffihúsakór
Landakirkju, sem ætlaði að leggja land
undir fót, orðið að fresta för vegna veikinda
stjórnandans, Óskars Sig-
urðssonar," segir á heimasíðu
Frétta í Vestmannaeyjum.
,Þetta átti að verða heilmikil
för og átti að syngja bæði í
Hafnarfirði og Reykjavík, í kaffihúsamessu
[ Strandbergi, safnaðarheimili Hafnarfjarðar-
kirkju á laugardaginn, á Eyjakvöldi í Smáralind
um kvöldið og við æskulýðsguðsþjónustu í
Dómkirkjunni (Reykjavík á sunnudaginn með
sr. Þorvaldi Víðissyni, æskulýðspresti þar.
Nú hefur þessu öllu verið slegið á frest en þau
ætla að mæta síðar."
elin@bladid.net