Bændablaðið - 29.05.2007, Blaðsíða 14

Bændablaðið | Þriðjudagur 29. maí 200714
Að klippa klaufir er ekki auð-
veldasta verk bóndans, og þá sér-
staklega ef kindurnar láta ófrið-
lega. Fyrir nokkru birtist hér í
Bændablaðinu viðtal við ungan
bónda sem hefur hannað og smíð-
að klaufsnyrtisbás fyrir kindur.
Það er Einar Atli Helgason frá
Snartarstöðum II í Öxarfirði en
hann vinnur við ýmis sveitastörf
ásamt því að vera í búskapnum
með föður sínum. Ljósmyndari
Bændablaðsins renndi í hlað á
Snartarstöðum og fékk nánari
útlistun á þessu tæki.
Einar Atli hefur smíðað ýmis
tæki sem nota má í sauðfjárrækt og
hefur gaman af að prófa sig áfram.
Klaufsnyrtibásinn virkar þannig
að kindurnar eru reknar inn í þar
til gerða rennu sem Einar smíðaði
líka og hægt er að festa við básinn.
Fimm til sex kindur komast inn í
rennuna í einu. Kindin fer inn í bás-
inn og þegar hún gengur á og yfir
band inni í básnum, lokast hann.
Bandið liggur undir kvið kind-
arinnar og þegar tekið er í sveif til
hliðar við básinn lyftist hún upp.
Járnið sem lokar básnum aftan við
kindina virkar þannig einnig sem
eins konar sæti sem styður undir
kindina. Einar segir að þessi aðferð
virki mun betur heldur en að leggja
kindina alveg aftur eins og hægt er
í annars konar klaufsnyrtibásum.
Lítið mál sé að klippa kindurnar,
þær eru nokkuð rólegar í básnum.
Helgi faðir hans segist hafa klippt
200 kindur einn daginn og það hafi
verið lítið mál. Básinn er nokkuð
sjálfvirkur, í raun þarf bóndinn bara
að lyfta sveifinni og hleypa kind-
inni síðan út úr básnum að snyrt-
ingu lokinni.
Einar hefur smíðað tíu slíka
bása og selt þá en segist að öllum
líkindum ekki smíða fleiri þar sem
engin aðstaða sé til þess á bænum,
ekki nema hann myndi sækja í
Nýsköpunarsjóð og gera eitthvað
meira úr þessu. Þetta er aldeil-
is ekki það síðasta sem kemur frá
þessum unga hugsuði en hann vildi
ekkert gefa upp um hvað hann væri
með fleira í smíðum.
Klaufsnyrt er kindin ánægð
– Ungur uppfinningamaður í Öxarfirði smíðar
klaufsnyrtibás
Á myndinni til vinstri sést rennan sem kindurnar bíða í og básinn en að
ofan er kominn viðskiptavinur í stólinn hjá Einari.
Hér sést inn í básinn sem lokast
sjálfkrafa þegar kindin ýtir á bandið.
Daníel gengur frá göml-
um krana til flutnings
áleiðis til Pakistan. Á
myndinni til hægri er
verið að festa traktors-
gröfu og hjólaskóflu á
vagn til flutnings um
borð í Wilson Muga.
Athafnamaðurinn Daníel Ingimundarson á Hólmavík stendur þessa dagana
í ströngu við að flytja gamlar vinnuvélar af Vestfjörðum og Austfjörðum
sem fara eiga um borð í Wilson Muga. „Ég er búin að keyra um fimm
þúsund kílómetra og nú er ég að falla á tíma því ég er með vagn í láni
til að flytja þetta,“ sagði Daníel þegar fréttaritari náði tali af honum milli
ferða. Aðspurður segir Daníel þetta vera gamlar og úrsérgengnar vélar,
jarðýtur, krana og hjólaskóflur. „Vélarnar voru meðal annars í eigu Ágústs
Guðjónssonar á Hólmavík og einhverjar þeirra komu úr hinu kunna véla-
og bílasafni á Garðsstöðum við Ísafjarðardjúp. Þær verða síðan fluttar
með skipinu alla leið til Pakistan og hefur sami kaupandi og keypti skipið
fjárfest í þeim fyrir milligöngu Árna Kópssonar og Ágústs Fylkissonar hjá
fyrirtækinu Til og frá. Það hefði eflaust verið hægt að selja fleiri ef það
hefði verið meiri tími,“ segir Daníel. Til og frá er samstarfsaðili Daníels en
hann rekur Dekkja og kranaþjónustu Danna á Hólmavík. kse
Gamlar vinnuvélar fluttar um borð í Wilson Muga
Margir bændur hafa stundað
heysölu undanfarin ár og þá
fyrst og fremst til hestamanna
en þeim hefur fjölgað gríð-
arlega síðustu misserin. Nú er
svo komið að margir heysalar
eru að draga saman seglin eða
hætta alveg heysölunni. Ástæðan
er einföld; allur tilkostnaður,
svo sem áburður, plast, vélar
og flutningskostnaður, hefur
hækkað gríðarlega undanfarið
en verð á heyi hefur að mestu
staðið í stað sl. tíu ár. Auk þess
eiga margir bændur fyrningar
sem þeir vilja gjarnan losna við,
jafnvel fyrir ekki neitt. Bændur
á þeim bæjum þar sem riða
hefur komið upp í sauðfé sitja
uppi með mikið af heyi sem þeir
þurfa að losna við og falbjóða
fyrir lítið sem ekkert verð.
Ólafur Davíðsson á Hvítárvöllum
í Borgarfirði hefur verið stórtækur í
heysölu undanfarin ár. Hann sagð-
ist í samtali við Bændablaðið vera
að draga saman seglin. Hann sagðist
ef til vill ekki hætta heysölu alveg í
ár en hún yrði ekki svipur hjá sjón
miðað við það sem verið hefði und-
anfarin ár. Ólafur sagði að heysalar
hefðu reynt að hækka verðið örlítið
í fyrra en það hefði ekki gengið upp.
Kaupendur hefðu getað fengið nóg
af heyi annars staðar fyrir lægra verð
því bændur sem væru með afgang-
srúllur létu þær fyrir sama sem ekki
neitt bara til að losna við þær.
Dýr vélakostur
Þá bendir Ólafur á að vélakostur
til stórbaggaframleiðslu sé orð-
inn óskaplega dýr, mun dýrari
en til rúllubaggaframleiðslunnar.
Áburður og annar tilkostnaður hafi
hækkað mikið og því sé það vita
vonlaust að rækta tún og ætla að
selja heyið. Það dæmi gangi ekki
upp.
Annar bóndi sem stundað hefur
heysölu undanfarin ár segist vera
hættur. Allur tilkostnaður hafi
hækkað svo mikið að heysalan beri
sig ekki enda hafi verðið á heyinu
nánast staðið í stað í tíu ár. Hann
segist hafa verið með mikla þjón-
ustu í sambandi við þessa heysölu
sína. Hestamenn hafi bara hringt
og beðið um hey og þá hafi hann
flutt það á staðinn. Hjá föstum við-
skiptavinum segist hann hafa vitað
hversu marga bagga þeir þyrftu á
viku eða mánuði og séð um óbeð-
inn að alltaf væri nóg hey til staðar.
Fyrir þessa þjónustu eru menn ekki
tilbúnir að borga það sem þarf, að
sögn heysalans.
Þrengist um á markaðnum
Hann sagðist vita um marga
heysala sem væru að draga úr
umsvifum eða hætta alveg og end-
urnýjun í greininni væri nánast
engin. Umsvifin væru mikil, menn
hringdu á öllum tíma sólarhrings-
ins og bæðu um hey, þeir hefðu
því miður gleymt að hringja í gær
hvort ekki væri hægt að fá hey
strax í fyrramálið o.s.frv.
Nánast engir hestaeigendur í
þéttbýlinu sem ættu jarðir stæðu
í því að heyja fyrir sig enda væri
kostnaðurinn við að koma sér
upp vélakosti svo mikill og menn
bundnir við að vera til taks við
heyskap þegar rétti tíminn væri til
þess að sumrin. Þess vegna keyptu
þeir heldur hey. Nú gæti þrengst
um á þessum heymarkaði í haust.
S.dór
Heysala að detta niður vegna
aukins tilkostnaðar og lágs verðs
Landbúnaðarsafn
Íslands
Unnið að gerð
stefnuskrár
fyrir safnið
Þann 14. febrúar sl. var Land-
búnaðarsafn Íslands formlega
stofnað og því skipuð stjórn.
Ágúst Sigurðsson, rektor Land-
búnaðarháskóla Íslands, er
formaður stjórnar. Bjarni
Guðmundsson, prófessor við
LbhÍ, er framkvæmdastjóri eða
,,verkamaður stjórnarinnar“,
eins og hann orðar það sjálfur, en
hann hefur séð um Búvélasafnið
á Hvanneyri frá upphafi.
Bjarni sagði að stjórnin hefði
komið saman til síns fyrsta fundar
16. maí sl. þar sem saman komu
bæði aðalmenn og varamenn. Á
þessum fundi var gengið form-
lega frá stofnun Landbúnaðarsafns
Íslands og fram fór ítarleg umræða
um hlutverk þess og hvernig menn
munu bera sig að til að byrja með.
Margar góðar hugmyndir á lofti
Margar góðar hugmyndir komu
þarna fram og var Bjarna og
Ágústi falið að vinna nánar úr
þeim með það fyrir augum að búa
til stefnuskrá fyrir safnið. Hún
yrði svo tekin til umræðu á næsta
stjórnarfundi sem verður haldinn í
byrjun júlí.
Bjarni sagði að nokkuð hefði
verið rætt um húsnæði fyrir safn-
ið og hefðu menn þá beint sjón-
um að gamla Halldórs-fjósinu á
Hvanneyri sem staðið hefur autt
um tíma. Þar er um mjög stórt og
gott húsnæði að ræða.
Árið 2010 nefnt sem
viðmiðunarár
,,Síðan hefur verið töluvert rætt
um þann hluta safnsins sem yrði
utanhúss og snýr að menning-
arminjum, menningarlandslagi
og að nýta annað umhverfi í þágu
safnsins. Þá var rætt um mál sem
varðar Bændasamtökin og er ein
aðalástæða aðildar þeirra að safn-
inu. Það er að um verði að ræða
lifandi safn sem dragi fram stöðu
landbúnaðarins eins og hún er
núna. Umhverfið hér á Hvanneyri
er hentugt til þeirra hluta,“ sagði
Bjarni.
Ekki hefur verið ákveðið hve-
nær safnið verður opnað en Bjarni
sagði að árið 2010 hefði verið nefnt
sem viðmiðunarár. Hugsunin væri
sú að þetta þróaðist hægt og síg-
andi á grundvelli Búvélasafnsins
á Hvanneyri sem á mjög ríkulegan
safnkost sem þarf að hirða og ann-
ast um.
S.dór