Fréttablaðið - 14.03.2012, Page 6

14. mars 2012 MIÐVIKUDAGUR
við 140 Northern Rock banka
í kerfislegri áhættu,“ sagði
Tryggvi. Þá hafi allir erlendir
aðilar litið á íslensku bankana
sem eina heild. Því hafi alltaf
verið gengið út frá því að ef einn
lenti í vandræðum þá myndi það
smita yfir á alla.
Djúp afneitun
Spurður um hvort aðgerðir
stjórnvalda í aðdraganda banka-
hrunsins hefðu verið fullnægj-
andi sagði Tryggvi að vissulega
hefði mátt skipuleggja þær betur.
Erfitt væri hins vegar að segja
til um hvort það hefði breytt ein-
hverju öðru, en að hugsanlega
hefði tap kröfuhafanna orðið
aðeins minna. „Fyrrverandi
bankastjórar sem halda því fram
að þeir hafi getað lifað þetta áfall
af, jafnvel fjórum árum síðar, eru
í mjög djúpri afneitun,“ sagði
Tryggvi.
Hann lýsti því yfir í vitnastúku
að honum fyndist neyðarlaga-
setningin hafa tekist vel og að
hún hefði skilað farsælli niður-
stöðu miðað við þær aðstæður
sem voru uppi.
Vildu ekki valda áfalli
Tryggvi mótmælti þeirri gagn-
rýni sem fram hafði komið hjá
fjölda vitna undanfarna daga að
skýrsla Seðlabankans um fjár-
málastöðugleika, sem birt hefði
verið í maí 2008, hafi verið nokk-
urs konar heilbrigðisvottorð fyrir
íslensku bankana. Í henni hafi
meðal annars verið að finna setn-
ingu um að „ríkjandi aðstæður
reyna á viðnámsþol bankana,“ og
töflu yfir helstu áhættuþætti sem
steðjuðu að þeim. Bankinn hafi í
raun gengið eins langt og hann
gat í að lýsa stöðunni án þess að
„við myndum að eigin frumkvæði
valda fjármálaáfalli“. Tryggvi
rökstuddi þessa fullyrðingu með
því að ef Seðlabankinn hefði sagt
opinberlega að bankakerfið væri
í verulegum vanda statt þá hefðu
allar lánalínur lokast samstundis
og allt farið á hliðina í kjölfarið.
Eins og gauksungi
Líkt og önnur vitni var Tryggvi
spurður út í tilraunir bankanna
til að selja eignir, flytja úr landi
eða afla lausafjár á árinu 2008.
Hann sagði Seðlabankann hafa
fylgst vel með þessum tilraunum,
bæði með upplýsingum frá bönk-
unum sjálfum en eins frá erlend-
um aðilum. Allar þessar tilraun-
ir hefðu verið kortlagðar innan
Seðlabankans.
Hann benti einnig á mögu-
leikann á því að þeir peningar
sem hægt hefði verið að leysa
innan bankanna yrðu ekki not-
aðir til að auka lausafjárstöðu
þeirra, heldur hefðu getað „farið
út um bakdyrnar“ til stærstu
eigenda bankanna sem voru líka
í lausafjárvanda. „Þeir, eins og
gauksungi, heimtuðu sitt,“ sagði
Tryggvi.
Geir H. Haarde fyrir Landsdómi – dagur 7
Seðlabanki Íslands gaf
ekki út heilbrigðisvottorð
fyrir íslenska bankakerfið
vorið 2008 heldur varaði
við án þess að valda sjálf-
ur fjármálaáfalli. Neyðar-
lögin skiluðu góðri niður-
stöðu og það eina sem
frekari undirbúningur
hefði skilað væru mögu-
lega betri endurheimtur
fyrir kröfuhafa bankanna.
Þetta kom fram í vitna-
leiðslum yfir Tryggva
Pálssyni fyrir Landsdómi
í gær.
Tryggvi Pálsson var fram-
kvæmda stjóri fjármálasviðs
Seðlabanka Íslands á því tíma-
bili sem ákæran á Geir H.
Haarde snýr að. Hann var einn-
ig ritari samráðshóps um fjár-
málastöðugleika og ritaði hinar
umdeildu fundargerðir sem eru
að miklu leyti undirstaðan í mála-
tilbúnaðinum gegn Geir. Tryggvi
stýrði auk þess viðbúnaðarstarfi
Seðlabankans. Vitnaleiðslur yfir
honum snerust því að miklu leyti
um þann viðbúnað sem var fyrir
hendi innan íslenska kerfisins í
aðdraganda bankahrunsins.
Tryggvi hóf vitnisburð sinn
á því að telja upp ýmis skjöl og
greiningar sem unnar höfðu
verið innan Seðlabankans í
aðdraganda hrunsins þar sem
aðsteðjandi hætta var metin. Á
meðal þeirra var skjal sem hann
skrifaði í nóvember 2007 og heit-
ir „Er íslenska fjármálakerf-
inu meiri hætta búin nú en var
2005/2006?“. Niðurstaða Tryggva
var sú að svo væri. Auk þess skip-
aði Tryggvi sérstakan krísuhóp
innan Seðlabankans sem síðar
starfaði fram að fjármálaáfall-
inu í október 2008. Þetta taldi
Tryggvi meðal annars til marks
um að mikið hefði verið unnið að
viðlagaáætlun í aðdraganda þess.
140 sinnum Northern Rock
Tryggvi sagði að á vissan hátt
væru grunnatriði í viðlagaáætl-
un fjármálakerfis þau sömu og í
náttúruhamfaramálum. Vinnan
við hana hefði ekki snúist um að
vinna eitt skjal sem grípa ætti til
ef í óefni horfði, heldur að gera
alla tilbúna til að takast á við
aðstæður sem gætu komið upp.
Að mati Tryggva tókst Seðla-
bankanum að undirbúa sig mjög
vel „þó að ýmsir hafi viljað taka
þá skrautfjöður af okkur“.
Sum vitni sem hafa komið
fyrir Landsdóm, meðal annars
Tryggvi Þór Herbertsson, hafa
gagnrýnt að Seðlabankinn hafi
ekki gert sér grein fyrir þeim
smitáhrifum sem fall eins banka
myndi hafa á allt kerfið.
Tryggvi hafnaði þessu og
sagði alla stóru bankanna þrjá
hafa verið greinda sem kerfis-
lega mikilvæga. Til samanburð-
ar hefði til dæmis Northern
Rock, breskur banki sem féll
fyrr á árinu 2008, ekki verið tal-
inn kerfislega mikilvægur þar
í landi en samt valdið gríðar-
legum usla. „Þegar áfallið verð-
ur hér, þá er það sambærilegt
Bankastjórar í mjög
djúpri afneitun
Tryggvi sagði frá því að í aðdraganda hrunsins hefði hann haft þá skoðun að
það þyrfti „öðruvísi hóp“ en samráðshópinn, sem var upplýsinga- og skoðana-
skiptahópur skipaður embættismönnum, til að taka næstu skref þegar leið að
haustinu. Að hans mati hefði þurft að setja á fót aðgerðahóp sem myndi vinna
út frá sérstakri áætlun og sem væri undir stjórn „hershöfðingja“, líkt og Tryggvi
orðaði það. Samráðshópurinn, og hann þar með talinn, hafi ekki verið skipaður
þannig manngerðum.
Andri Árnason, lögmaður Geirs, spurði Tryggva í kjölfarið hvort það gæti verið
að umræddur „hershöfðingi“ sem hann hugsaði um hefði mögulega verið til
staðar innan Seðlabankans. Tryggvi sagðist þá „á engan hátt vera með ákveðinn
mann í huga sem hershöfðingja, hvort sem það var Davíð Oddsson eða aðrir“.
Hershöfðingja hefði þurft til að leiða
aðgerðahóp
SEÐLABANKAMAÐUR Tryggvi Pálsson var framkvæmdastjóri fjármálasviðs Seðla-
bankans fyrir hrun. Hann sagði að stærstu eigendur bankanna, sem líka voru í
lausafjárvanda, hefðu verið „eins og gauksungi, heimtuðu sitt“. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Fimmtudaga á Stöð 2
FÁÐU ÞÉR ÁSKRIFT | 512 5100 | STOD2.IS
Þórður Snær
Júlíusson
thordur@fréttabladid.is
Ég var persónulega orðinn
mjög sannfærður um það
um sumarið [2008] að óveður væri
að fara að skella á Íslandi.
Steingrímur J. Sigfússon sagði það skjal-
fest að hann hafi óttast um efnahags-
kerfið allt frá árinu 2005.
Stökkin voru ekki jöfn á
milli bankanna. Þau voru
skrykkjótt.
Árni M. Mathiesen reyndi að lýsa því
hvernig efnahagsreikningar bankanna
stækkuðu á árunum fyrir hrun.
Nú er ég bara klukkulaus,
hún stoppaði.
Sigríður Friðjónsdóttir saksóknari svaraði
athugasemd formanns Landsdóms, sem
var farinn að líta á klukku sína.
Orðrétt