Fréttablaðið - 09.11.2012, Qupperneq 17

FÖSTUDAGUR 9. nóvember 2012 17
Pawel Bartoszek
Stærðfræðingur
Í DAG
Snúum vörn í sókn
Undanfarin ár hafa verið erfið í opinberum rekstri þar sem
nánast allir geirar hins opinbera
hafa tekið á sig niðurskurð í kjöl-
far efnahagshrunsins. Fram-
haldsskólarnir hafa ekki verið
undanskildir en þar voru miklar
væntingar um aukið fjármagn
eftir að ný framhaldsskólalög
gengu í gildi árið 2008. Þeir fjár-
munir skiluðu sér ekki heldur
þurftu skólarnir að skera niður.
Ofan á það bættist að fram-
haldsskólarnir hafa tekið við
fleiri nemendum en nokkru sinni
fyrr undir merkjum átaksins
Nám er vinnandi vegur þar sem
atvinnuleitendum hefur verið
boðið nám við hæfi. Þetta átak
hefur þegar skilað mark verðum
árangri og leiðir okkur von-
andi nær því markmiði að hlut-
fall þeirra sem hafa lokið námi í
framhaldsskóla hækki og brott-
fall minnki.
Nú þegar við nálgumst jöfnuð
í ríkisfjármálum eftir átak síð-
ustu ára verður mögulegt að
snúa vörn í sókn. Það á ekki síst
við um menntakerfið sem þarf
að byggja hægt og bítandi upp
að nýju. Þess sér þegar stað í
frumvarpi til fjáraukalaga þar
sem gert er ráð fyrir aukafjár-
veitingu til framhaldsskóla og
enn fremur er gert ráð fyrir við-
bótarfjármagni til framhalds-
skóla fyrir aðra umræðu fjár-
lagafrumvarps. Ég vona að þetta
sýni að nú liggi leiðin upp á við.
Allir hljóta að vera þakk látir
framhaldsskólunum sem eins
og önnur skólastig hafa staðið
það mikla álagspróf sem undan-
farin ár hafa verið. Á sama tíma
og skorið hefur verið niður og
nemendum fjölgað hefur líka
verið unnin mikil þróunarvinna
innan skólanna sem snýr að inn-
leiðingu nýrra námskráa. Nýlegt
samkomulag fjármálaráðuneytis
og framhaldsskólakennara sem
gerir ráð fyrir aukinni faglegri
forystu kennara og þróunar-
vinnu er lykilatriði til að þessi
innleiðing gangi eftir. Þegar
kjör íslenskra kennara eru borin
saman við kjör starfssystkina
þeirra í nágrannalöndum okkar
komum við Íslendingar því miður
ekki nægilega vel út. Kjör kenn-
ara þarf að bæta og það þarf að
haldast í hendur við aukið faglegt
sjálfstæði þeirra enda kennarar
lykillinn að allri skólaþróun.
Það er von mín að framhalds-
skólakennarar samþykki þetta
samkomulag og það verði einn
liður í að bæta kjör kennara og
efla stöðu þeirra sem hlýtur að
vera langtímamarkmið allra sem
hafa áhuga á skólamálum.
Menntamál
Katrín
Jakobsdóttir
mennta- og
menningar-
málaráðherra
Nú þegar við
nálgumst jöfnuð
í ríkisfjármálum eftir
átak síðustu ára verður
mögulegt að snúa vörn
í sókn.
Við stöndum á tímamótum og horfum til framtíðar í
íslensku samfélagi. Nú þurfum við að svara hvort við
viljum áfram forræðis hyggju vinstri manna á öllum
sviðum eða sjálfstæði og valfrelsi okkar sjálfra. Það
er bjargföst skoðun mín að grunngildi sjálfstæðis-
stefnunnar eigi nú sem aldrei fyrr brýnt erindi við
fólkið í landinu, að stétt með stétt ásamt frumkvæði
og frelsi einstaklinga til athafna verði í framtíðinni
drifkraftur endureisnar íslensks samfélags.
Öflugt atvinnulíf er forsenda velferðar og menntunar
og forsenda þess að við getum tekið á fjárhags –
og lánavanda heimila í landinu. Einfalt skattkerfi,
valfrelsi í lánamálum, breytingar á verð tryggingu
og afnám stimpilgjalda munu skipta okkur öll máli.
Við verðum að skapa svigrúm fyrir einstaklinga og
fyrirtæki til þess að nýta þau fjölmörgu tækifæri
sem felast í auðlindum, hugviti og framtaksemi
þjóðarinnar – til handa bjartri framtíð með fjöl-
breyttu og öflugu atvinnulífi á Íslandi.
Ég býð mig fram til þess að vinna af heilindum
og heiðar leika í anda sjálfstæðisstefnunnar með
hagsmuni heimila og atvinnulífs að leiðarljósi og
óska eftir stuðningi ykkar í 2. sæti í prófkjöri þann
10. nóvember n.k.
Ragnheiður
Ríkharðsdóttir
2.sæti
Taktu þátt í prófkjörinu og nýttu atkvæðisrétt þinn
Verið hjartanlega velkomin í kosningakaffi
á kjördag að Hlíðarsmára 13, Kópavogi
Opið hús frá kl. 10 til 17
Í spurningaspili sem ég spilaði sem krakki kom eftirfarandi
spurning ítrekað upp úr bunk-
anum:
„Hvort sjá nashyrningar eða
heyra betur?”
Ég mundi aldrei hvort svarið
var og giskaði alltaf rangt. Það
tók mig heila menntagöngu að
komast að þeirri (hrokafullu)
niðurstöðu að það væri spurn-
ingin sem væri vitlaus en ekki
ég. Ég meina, hver ber saman
heyrn og sjón?
Dagleg umræða er full af nas-
hyrningum sem heyra betur en
þeir sjá.
„Standa sig betur í stærð-
fræði en íslensku“ var fyrirsögn
á frétt í vikunni. Þar var fjallað
um árangur nemenda í sam-
ræmdum prófum.
Meðaleinkunnir 7. bekkinga
í stærðfræði voru víst orðnar
hærri en meðaleinkunnir þeirra
í íslensku. Sjöundubekkingar
reikna því betur en þeir lesa,
eða hvað?
Það virðist snúið að bera
saman þekkingu í íslensku og
stærðfræði. Að gera það með
því að líta á meðaleinkunnir í
prófum er líklegast hæpið.
Það er auðvelt að gera próf
sem allir falla á. Það er líka
hægt að gera próf sem flestir fá
hátt í. Að meðaleinkunn í einu
fagi sé alltaf hærri en í öðru
getur sagt margt, til dæmis að
kröfurnar séu ekki sambæri-
legar eða prófin í öðru faginu of
létt. En það segir ekki endilega
að fólk sé „betra í öðru en hinu“.
Aftur til dýraríkisins
Kannski er hægt að bera saman
sjón tveggja dýra. En hvernig á
að bera saman tvö ólík skiln-
ingarvit? Í nashyrningaspurn-
ingunni hér að ofan var væntan-
lega átt við „nashyrninga miðað
við fólk“. Nashyrningar virðast
sjá mun verr en fólk en heyra
hins vegar vel. Í Trivial Pursuit
þeirra nashyrninga væri spurn-
ingunni „Hvort sér mannfólk
eða heyrir betur?“ þannig svar-
að með „fólk heyrir verr en það
sér“. Í spurningaspilum annarra
dýrategunda gæti þessu verið
öfugt farið.
Hér er ekki verið að halda því
fram að það sé alltaf tilgangs-
laust að „bera saman þekkingu“
því að í raun sé „allt afstætt“.
Þótt það sé vissulega snúnara
að bera saman enskukunnáttu
tveggja einstaklinga en að bera
saman þyngd þeirra, en það er
ekki þar með sagt að við getum
ekki lært neitt á því (eða grætt
neitt á því) að reyna það. Með
því að líta á alþjóðlegar kannanir
eins og PISA má jafnvel færa
rök fyrir fullyrðingum á borð
við „íslenskir grunnskólanem-
endur standa sig betur í lesskiln-
ingi en í raunvísindum saman-
borið við grunnskólanemendur
annarra landa“. Slík niður staða
getur verið mjög gagnleg. En
ekkert af þessu er samt eins og
að mæla þyngd, hæð eða líkams-
hita. Einkunnir eru alltaf háðar
mati, þótt menn kunni að nota
tugakerfi til að tákna þær.
Dregið frá fyrir viðleitni
Í sumum krossaprófum eru
dregin frá stig fyrir röng svör.
Sú hugmyndafræði er stundum
útskýrð á þann hátt að ef það
væri ekki gert myndi api að jafn-
aði fá meira en núll í slíku prófi.
En hvað með það?
Sá sem giskar handahófskennt
á svör í 4-krossa fjölvalsprófi
fær að meðaltali 2,5 – og fellur.
Hvert er vandamálið?
Krossapróf eru ekki spila-
kassar og stig í þeim eru ekki
eins og peningar. Gróðinn af
prófstigum er ekki „línulegur“;
smávægileg breyting á einkunn
(t.d. úr 5,0 í 4,5) getur haft mikil
áhrif á líf nemenda.
Segjum nú að einhver svari
helmingi spurninga á krossa-
prófi og sé handviss um að þau
svör séu rétt. Á sú manneskja að
halda áfram ef hún er ekki jafn-
viss um restina? Ef hún svarar
nokkrum spurningum rangt
á hún á hættu á að falla. Fall í
námskeiði getur þýtt margvís-
legt tjón, m.a. fjárhagslegt. Refs-
ingin getur því verið mun meiri
en þetta eina stig sem dregið er
frá fyrir viðleitni.
Refsistig fyrir ranga krossa
bæta við ónauðsynlegri leikja-
fræði inn í próftökuna, þau
draga úr hvata nemenda til
að gera sitt besta og þau refsa
hinum áhættufælnu. Ég held að
það væri betra ef menn hættu
alfarið að draga frá fyrir röng
svör. Kennarar sem vilja koma í
veg fyrir að apar komist á blað í
bóklegum prófum gætu þurft að
nota aðrar aðferðir við námsmat.
Nashyrningar í krossaprófi