Fréttablaðið - 08.01.2013, Qupperneq 13

ÞRIÐJUDAGUR 8. janúar 2013 | SKOÐUN | 13
Við erum öll sammála því að
það er nauðsynlegt að hugsa um
öryggi, heilsu og velferð starfs-
manna, auk þess sem slíkt er lög-
bundið hérlendis og hefur verið
um árabil. Skipulögð nálgun og
svokallað áhættumat starfa er
lykillinn að því að hafa yfirsýn
yfir þau atriði sem skipta máli,
hvort sem þau eru líkamleg eða
andleg. Vinnueftirlit ríkisins
hefur meðal annars eftirlitshlut-
verk gagnvart þessum þætti og
byggir það á lögum nr. 46/1980
með síðari breytingum og leggja
þau lög ríkar skyldur á herðar
atvinnurekenda sem og starfs-
manna að tryggja eins og segir í
lögunum „öruggt og heilsusam-
legt starfsumhverfi, sem jafnan
sé í samræmi við félagslega og
tæknilega þróun í þjóðfélaginu“.
Vinnueftirlit ríkisins setti sér
háleit og góð markmið og hefur
unnið samkvæmt stefnumótun
sem gilti fyrir árin 2009-2012
þar sem meðal annars kom fram
að fækka skyldi dauðaslysum
og vinnuslysum umtalsvert,
auk þess sem slys sem leiða til
beinbrota skyldu líka lækka á
því sama tímabili. Þá var stefnt
að því að draga úr atvinnu-
tengdum sjúkdómum og fækka
nýskráningum á örorku vegna
stoð kerfis vanda og andlegra
sjúkdóma. Einnig var mjög vel
skilgreint hversu hátt hlutfall
fyrirtækja ætti að hafa full-
nægjandi áhættumat miðað við
starfsmannafjölda og sett mark-
mið á sviði rannsókna og miðlun
þekkingar auk þess að skil-
greina hvernig stuðla ætti að
samræmdum vinnubrögðum.
Víða pottur brotinn
Nú þegar árið 2013 hefur litið
dagsins ljós verður áhugavert
að sjá hversu vel okkur hefur
tekist til að uppfylla þau mark-
mið sem sett voru í stefnumót-
un Vinnueftirlitsins og vonandi
munu þær niðurstöður koma
okkur þægilega á óvart. Ég hef
fylgst með þróuninni starfs míns
vegna og einna mestan áhuga
haft á forvörnum gegn slysum
og atvinnutengdum sjúk dómum,
heilsuvernd starfsmanna og
áhættumati starfa auk þeirra
þátta sem að ofan eru nefndir.
Þar er því miður enn víða pottur
brotinn og þau markmið sem
voru sett hafa ekki náðst nægjan-
lega vel, sérstaklega þegar
kemur að áhættumati starfa.
Hlutfall fyrirtækja sem eru
minni og meðalstór og hafa lokið
við fullnægjandi áhættumat
er of lágt að mínu viti og ber
mikið í milli sýnist manni þegar
borið er saman við stærri fyrir-
tækin þar sem öryggis-, heilsu-
og umhverfismenning er snar
hluti af stefnu þeirra og öllum
rekstri. Sum þeirra ganga meira
að segja mun lengra í nálgun
sinni en lög og reglur krefjast
af þeim. Slíkt er gott enda lög
og reglur yfirleitt settar til að
tryggja lágmarksviðleitni aðila.
Allir ættu að stefna að því þegar
kemur að málefnum eins og
heilsu og öryggi að gera betur
en lágmarkið segir til um.
Ný viðmið
Hvati fyrirtækja til að gera vel
felst auðvitað í þeirri einföldu
staðreynd að þau eiga að uppfylla
þá löggjöf sem er í gildi hverju
sinni, en það þarf oft meira til.
Það er til dæmis þekkt að sumir
stjórnendur líta á skipulag og
utanumhald um gerð áhættu-
mats, virka heilsuvernd starfs-
manna og öflugar forvarnir sem
kostnað fremur en að þar sé um
hag að ræða og jafnvel fjárhags-
legan ávinning þegar til lengri
tíma er litið. Jákvæð áhrif öflugs
heilsu- og vinnuverndarstarfs
koma meðal annars fram í minni
fjarveru starfsmanna sökum
heilsubrests, öflugu vinnuskipu-
lagi, lægri iðgjöldum trygginga,
bættri samningsstöðu við birgja
og kaupendur þjónustu og svona
mætti lengi telja. Þá er ljóst að
sektum þeim sem Vinnueftirlitið
getur beitt en gerir sjaldan yrði
ekki beint gegn fyrirmyndar-
fyrir tækjum á þessu sviði.
Ég vil því hvetja Vinnueftir-
litið til að deila með okkur niður-
stöðum markmiðasetn ingar
síðustu þriggja ára og túlkun
þeirra. Þá er rétt að ítreka mikil-
vægi skipulegs heilsu- og vinnu-
verndarstarfs innan fyrirtækja
á sama tíma og ég vona að við
Íslendingar setjum ný viðmið í
þessum efnum. Að lokum vil ég
óska landsmönnum gleðilegs nýs
árs, megi það verða slysalaust
og heilsusamlegt í alla staði!
Heilsuvernd starfsmanna
HEILSA
Teitur
Guðmundsson
læknir
Allir ættu að stefna
að því þegar kemur
að málefnum eins og heilsu
og öryggi að gera betur en
lágmarkið segir til um.
Verðtryggingin er vinsælt
umræðuefni á Alþingi, hvort
hún eigi að vera eða hvort hún
eigi að fara. Ýmsar hugmyndir
hafa skotið upp kollinum í gegn-
um tíðina en það virðist sem svo
að þegar nær dregur kosningum
verði allt í einu flestir sammála
um að verðtrygging sé af hinu
vonda. Eins og hendi væri veifað
tala allir um að það sé réttast að
bjarga heimilum og skuldurum
undan þessum vágesti.
550 milljörðum hefur verið
bætt við lán heimilanna frá
bankahruninu. Tölur sýna að allt
að 50% heimila eigi erfitt að ná
endum saman. Það er ekki hægt
að verja verðtrygginguna lengur,
þann lið sem vegur hvað þyngst
þegar kemur að skuldavanda
heimilanna og er að keyra þau
smátt og smátt í þrot.
Tillögur og þor
Nú þarf að taka af skarið og byrja
að hugsa um heimilin og fólkið í
landinu og þar hefur Framsókn
tillögur og þor. Við höfum komið
með lausnir gegn verðtrygg-
ingunni og staðið með heimilum
landsins. Bætt staða heimilanna
er ekki einhvers konar kosninga-
varningur í okkar huga heldur
er það okkar baráttumál. Okkar
framtíðarsýn.
Nú hefur Framsókn lagt fram
í þriðja sinn tillögur á Alþingi
til að koma böndum á verðtrygg-
inguna. Það viljum við gera með
því að setja 4% þak og þar með
halda vexti hennar í skefjum.
Þessari tillögu höfum við trú á,
þessi leið væri fyrsta skrefið í átt
að afnámi verðtryggingarinnar í
heild.
Fyrr í haust kynntum við annað
mál sem lýtur að skuldum heimil-
anna, tillögu sem gengur út á það
að þeir sem geta greitt af lánum
sínum fá aukið svigrúm til að
borga höfuðstólinn hraðar niður
með því að nota skattkerfið. Við
viljum koma til móts við heimilin
með einhverjum hætti með því
að skapa hvata fyrir fólk til að
greiða af lánunum. Okkur finnst
ekki nóg gert fyrir þann hóp
sem stendur samviskusamlega í
skilum hver einustu mánaðamót.
Með andstöðu núverandi ríkis-
stjórnar er ljóst að þau mál sem
Framsókn hefur lagt fram til
aðstoðar millistéttarinnar munu
ekki ná í gegn fyrir kosningar.
Afnám í áföngum
Við hvetjum kjósendur því til
að leggjast á árar með okkur
í vor. Við viljum afnema verð-
trygginguna í áföngum og byrja
á því að binda hana við ákveðið
þak. Við viljum fara hér í mjög
ákveðna og massífa atvinnuupp-
byggingu. Það umhverfi sem
við erum með í dag og höfum
verið í langan tíma er ekki boð-
legt. Á þessu verður að vinna og
það þarf að gera í nokkrum að-
gerðum. Ástandið lagast ekki
á einni nóttu heldur þurfa allir
að leggjast á eitt til að ná settu
takmarki. Lykillinn að góðum
árangri er sterk forysta með rétta
fram tíðar sýn. Framsókn horfir
björtum augum til framtíðar. Við
höfum lausnirnar og þorið til að
koma þeim í framkvæmd.
Afnám verð-
tryggingarinnar
FJÁRMÁL
Eygló
Harðardóttir
Gunnar Bragi
Sveinsson
þingmenn Framsóknarfl okks
➜ Nú hefur Framsókn lagt
fram í þriðja sinn tillögur á
Alþingi til að koma bönd um
á verðtrygginguna. Það
viljum við gera með því að
setja 4% þak og þar með
halda vexti hennar í skefj um.
Þessari tillögu höfum við
trú á, þessi leið væri fyrsta
skrefi ð í átt að afnámi
verðtryggingarinnar í heild.
Save the Children á Íslandi