Fréttablaðið - 01.02.2013, Side 22

1. febrúar 2013 FÖSTUDAGUR| SKOÐUN | 22
Icesave-dómurinn er
gleðilegur og sýnir að
réttlæti dómstólsins er
ekki í hlutfalli við stærð
þjóðanna, þó að ýmsir
hafi gert því skóna áður
en hann féll. Allir sann-
gjarnir menn hljóta að
fallast á að æskilegt sé
að málið verði skoðað
ítarlega frá upphafi og
hvernig aðkoma og skoð-
anir manna hafa þróast
og hvers vegna.
Síðla árs 2008 samþykktu allir
þingmenn Sjálfstæðisflokks
þingsályktun sem byggði á yfirlýs-
ingu Davíðs Oddssonar og Árna
M. Mathiesens. Þar sagði meðal
annars: „Ísland hefur heitið því
að virða skuldbindingar á grund-
velli innstæðutryggingakerfisins
gagnvart öllum tryggðum innláns-
höfum. Þetta byggist á þeim skiln-
ingi að unnt verði að forfjármagna
þessar kröfur fyrir tilstyrk við-
komandi erlendra ríkja og að jafnt
Ísland sem þessi ríki séu stað ráðin
í að efna til viðræðna á næstu
dögum með það að markmiði að
ná samkomulagi um nánari skil-
mála vegna þessarar forfjármögn-
unar.“ Þingmenn Sjálfstæðis-
flokks samþykktu líka nær allir í
desember 2008 að ganga til samn-
inga um ábyrgð ríkissjóðs vegna
innstæðna í útibúum íslenskra
viðskiptabanka á EES-svæðinu á
grundvelli þeirra sameiginlegu
viðmiða sem aðilar höfðu komið
sér saman um.
Björn Bjarnason, sem þá sat á
þingi og var ráðherra, sagði frá
því á vefsíðu sinni í nóvember
2008 að ákveðið hefði verið að
semja um málið: „Þegar samið er,
hafa báðir nokkuð til síns máls.
Ég hef aldrei hallast að
þeirri skoðun, að samn-
ingar séu svik, þegar
deilur milli ríkja eru
leystar. Mér heyrist örla á
því sjónarmiði í gagnrýni
stjórnarandstöðu á samn-
inginn um IceSave. Það
er siðaðra þjóða háttur
að ljúka deilum með sam-
komulagi – hins vegar má
ekki greiða samninga of
dýru verði eða afsala sér
rétti til að halda lagaskil-
yrðum til haga og nýta lögfræði-
lega túlkun til hins ýtrasta.“
Þetta er auðvitað hárrétt hjá
Birni.
Á árinu 2009 skrifuðu fræði-
mennirnir Stefán Már Stefánsson
og Lárus Blöndal margar greinar
um að Ísland bæri ekki ábyrgð
á kröfunum. Undirritaður var í
hópi þeirra sem las þær greinar
af athygli og fannst þær sannfær-
andi. Þess vegna vó það þungt í
mínum huga þegar Lárus kom að
lokasamningnum um Icesave og
mælti með því að hann yrði sam-
þykktur.
Allir vildu gera rétt
Árið 2011 var sá samningur bor-
inn undir þjóðaratkvæði. Þá var
sýnt að staða þrotabús Lands-
bankans hafði batnað svo mikið
að það myndi geta greitt nær
allar kröfurnar. Skilanefnd taldi
að um 10 milljarðar króna stæðu
út af en síðan hafa heimtur
búsins batnað langt umfram Ice-
save-kröfuna. Áhættan við að
segja já fólst því fyrst og fremst
í því að heimtur búsins yrðu
lakari, sem auðvitað var hugsan-
legt en ekki líklegt.
Félli samningurinn var óvissa
um meðferð dómstóla á kröfunni
og einkum hvernig vextir
yrðu reiknaðir. Matsfyrirtæki
sögðust líka myndu fella Ísland í
ruslflokk ef samningurinn félli.
Slíkt hefði orðið þjóðarbúinu
dýrt, en gerðist ekki, sem bendir
til þess að fyrirtækin hafi talið
mat á styrk Landsbankans á
þeim tíma raunsætt.
Stuðningsmenn og andstæð-
ingar samningsins misstu
margir dómgreindina í bar-
áttunni. Já-sinnar birtu mynd
af hákarli sem virtist ætla að
éta syndandi barn ef samning-
arnir féllu. Ekki virtist barninu
vegna betur ef samningarnir
yrðu samþykktir. Egill Ólafs-
son sagði þjóðinni með seiðandi
röddu í útvarpsauglýsingum:
„Samkvæmt annálaskrifum
voru íslensk börn seld í ánauð til
námuvinnu á Bretlandseyjum
á fimmtándu öld. Það er engin
ástæða til að endurtaka áþekka
framkomu gagnvart börnum
framtíðar. Þess vegna segi ég
nei við Icesave.“
Bjarni Benediktsson, for maður
Sjálfstæðisflokksins, studdi
samninginn. Hann rökstuddi þá
skoðun sína vel í Kastljósþætti
að hans kalda mat væri það að
Ísland ætti að slá striki undir
málið og landsmenn að snúa sér
að öðru. Sama sinnis voru sam-
flokksmenn hans Árni Johnsen,
Ásbjörn Óttarsson, Einar K. Guð-
finnsson, Jón Gunnarsson, Krist-
ján Þór Júlíusson, Ólöf Nordal,
Ragnheiður E. Árnadóttir, Ragn-
heiður Ríkharðsdóttir, Tryggvi
Þór Herbertsson og Þorgerður K.
Gunnarsdóttir.
Einhverjir félagar mínir hafa
verið svo vinsamlegir að rifja
upp að ég var einn þeirra sem
studdu formanninn. Mér er
heiður að því, en vil þó minna á
að þau Friðrik Sophusson, Geir
H. Haarde, Halldór Blöndal,
Matthías Bjarnason, Ólafur G.
Einarsson, Ragnhildur Helga-
dóttir, Sólveig Pétursdóttir,
Sturla Böðvarsson, Sverrir Her-
mannsson og Þorsteinn Pálsson
studdu Bjarna og málstað hans
líka drengilega, svo nefnd séu
nöfn sem ekki hafa orðið öllum
jafnminnisstæð og mitt. Ég er
ánægður að vera í þessum hópi.
Það er mikið gleðiefni að
Icesave-málinu sé lokið. Lík-
legast er það rétt, sem margir
þeir sem ekki vildu semja sögðu
áður en dómur féll, að það hefði
litlu breytt fjárhagslega fyrir
ríkissjóð þótt hann hefði fallið
Íslandi í óhag. Aðalatriðið er
að óvissu er eytt og þjóðin þarf
ekki lengur að hafa þessa tæru
snilld liggjandi á sér eins og
möru. Yfir því geta allir Íslend-
ingar glaðst sameiginlega.
Óðurinn til gleðinnar
ICESAVE
Benedikt
Jóhannesson
framkvæmdastjóri
➜ Á árinu 2009 skrifuðu
fræðimennirnir Stefán
Már Stefánsson og Lárus
Blöndal margar greinar um
að Ísland bæri ekki ábyrgð
á kröfunum. Undirritaður
var í hópi þeirra sem las þær
greinar af athygli og fannst
þær sannfærandi. Þess
vegna vó það þungt í mínum
huga þegar Lárus kom
að lokasamningnum um
Icesave og mælti með því að
hann yrði samþykktur.
Þrjátíu árum eftir að augu Birkis Rúnars Gunnarssonar voru fjarlægð
fékk hann æxli í höfuðið sem kostaði átta tíma skurðaðgerð.
Fréttablaðið kafar í sölutölur og
samsetningu bílaflota Íslendinga
undanfarin ár.
Skynsemin ræður á ný
Þriðja glíman við krabbamein
Pólfarinn Vilborg Arna Gissurardóttir
ræðir hvernig hún vann þetta
gríðarlega þrekvirki.
Á pólinn!
Agnes Dís Brynjarsdóttir er ein af
skautadrottningum þjóðarinnar.
Vetrarólympíuleikar
langtímamarkmiðið 2013 er ár endurgerðanna
í Hollywood.
Rótað í safnhaugum
Helgarblað
Fréttablaðsins
Meðal efnis núna um helgina
Helgarblað Fréttablaðsins, ómissandi hluti af góðri helgi
Greiðið út í krónum
Kröfuhafarnir sem eiga
bankana eiga að geta fengið
sig leysta út í krónum eins og
innlendu kröfuhafarnir 2008. Ef
greitt væri út í gjaldeyri fengju
vogunarsjóðirnir betri meðferð
en innlendu kröfuhafarnir. Mis-
munun gengur auðvitað ekki í
þessu frekar en öðru. Sama gildir
um þá sem fá greitt út úr Icesave.
Fái þeir greitt í gjaldeyri er verið
að setja þá skör hærra en inn-
lenda sparifjáreigendur. Því er
stjórnvöldum skylt að sjá um að
allar bætur vegna hrunsins verði
greiddar í sömu matador-mynt og
hér er notuð. Því þarf nú þegar
að stöðva greiðslur í gjaldeyri úr
þrotabúum gömlu bankanna.
http://www.jonas.is/
Jónas Kristjánsson
Niðurstaðan
Hjartanlega til hamingju með
Icesave-niðurstöðuna. Ég var í
hópi þeirra sem vildu reyna að ná
samningum um málið– taldi dóm-
stólaleiðina áhættusama og for-
senda endurreisnar. Ábyrgt stjórn-
vald þurfti að leita samninga– tel
ég. En ég vil taka hatt minn ofan
fyrir þeim sem voru á öndverðum
meiði og óska þeim til hamingju.
Grasrótarsamtökum, forsetanum,
málsvarnarteyminu og öðrum.
Þetta var frábær niðurstaða og
margir geta verið stoltir af sínu
framlagi. Vonandi lærum við af
þessu ferli og virkjum niður-
stöðuna í gær til að auka samráð
og samvinnu við ákvarðanatöku.
Þannig getur eitthvað gott komið
úr þessu herfilega máli.
http://blog.pressan.is
Magnús Orri Schram
AF NETINU