Fréttatíminn - 02.03.2012, Blaðsíða 38

Smiðjuvegi 9 · 200 Kópavogi · Sími 535 4300 · axis.is
Opnunartími: mán. - fös. 9:00 - 18:00
Nú er rétti tímiNN til að kaupa sér fataskáp!
• Margar gerðir
• Glæsilegir fataskápar á afslætti
• Ýmsir uppröðunarmöguleikar
• Útlitsgallaðar vörur með miklum afslætti
fataskápaDaGar um HelGiNa
Opið um helgina
laugardag: 10-16
sunnudag: 11-14Margir möguleikar
Ætlað samþykki
Líffæragjafir – taktu afstöðu
Á Íslandi eiga tugir manna það líf sitt að þakka að hafa fengið ígrætt líf-færi, og við sumum sjúkdómum er
ekki til önnur meðferð en líffæraígræðsla.
Langir biðlistar eru eftir líffærum, og eðli
máls samkvæmt geta ekki allir sjúklingar
lifað biðina af.
Flestir vilja gefa ... en aðstandendur
neita
Ef lesandinn skoðar hug sinn er eins líklegt
að hann sé einn af þeim 80 til 90 prósentum
sem samkvæmt skoðanakönnunum vilja
gefa líffæri eftir sinn dag. Engu að síður
blasir við sú staðreynd, að á Íslandi neita
aðstandendur líffæragjöf í 40 prósent tilfella. Löggjaf-
inn gengur einnig út frá því að hinn látni hafi neitað
líffæragjöf nema hann hafi skráð sig sem líffæragjafa
eða aðstandendur heimili líffæragjöf. Þetta kallast
upplýst samþykki.
Ætlað samþykki felur hins vegar í sér að gert er ráð
fyrir að hinn látni hafi gefið samþykki sitt til líffæra-
gjafar nema hann hafi látið annað í ljós, annað hvort
með formlegum hætti eða gegnum ættingja. Ættingj-
ar verða því áfram ávallt spurðir áður en til brottnáms
líffæra kemur. Þetta er sú leið sem Norðurlandaþjóð-
irnar og flestar Evrópuþjóðir hafa farið. Undantekn-
ingar eru Ísland og Danmörk.
Ætlað samþykki í bland við fræðslu
Lágt hlutfall líffæragjafa hjá sumum þjóðum helst í
hendur við hátt hlutfall neitunar af hálfu ættingja. Erf-
itt getur verið að rýna í ástæður þessa, enda er hugur
hins látna til málsins oft óþekktur. Þó er freistandi
að leiða að því líkur, að geri löggjafinn ráð fyrir sam-
þykki frekar en synjun muni slíkt gera aðstandendum
auðveldara um vik en ella að samþykkja líffæragjöf á
erfiðri stund.
Ætlað samþykki er þó eitt og sér ekki ávísun á
umbætur. Sem dæmi um breytileika meðal svip-
aðra þjóða, er að tíðni líffæragjafa í Noregi er um 70
prósent hærri en í Svíþjóð miðað við
fólksfjölda, þótt báðar þjóðirnar búi við
löggjöf um ætlað samþykki. Þá má nefna
Spán, þar sem markvisst átak og upp-
lýsing til almennings í kjölfar innleiðing-
ar ætlaðs samþykkis varð þess valdandi
að þar er nú hæst hlutfall líffæragjafa í
Evrópu.
Viðhorfsbreyting getur bjargað
mannslífum
Með aukinni umræðu og lögleiðingu
reglunnar um ætlað samþykki má vonast
til að hlutfall neitunar ættingja lækki.
Í dag neita ættingjar líffæragjöf í 40
prósentum tilfella hér á landi, og ef það hlutfall næst
niður í 10 til 20 prósent, gæti slíkt bjargað þremur til
fimm mannslífum á ári. Þörfin eykst ár frá ári meðan
framboð hefur staðið í stað. Almenningur jafnt sem
Alþingi þurfa því að taka afstöðu sem fyrst.
Guðmundur Löve,
framkvæmdastjóri SÍBS
HJARTA
– eða hjartalokur – vegna
alvarlegrar hjartabilunar af
völdum ýmissa sjúkdóma
eða afleiðinga meðfæddra
hjartagalla.
LIFUR
vegna lifrarbilunar eða
krabbameins í lifur.
GARNIR
vegna garnabilunar,
einkum þegar
næringargjöf í æð
hefur haft alvarlega
fylgikvilla í för með
sér.
HORNHIMNUR
til að bæta alvarlega
sjónskerðingu.
HÚÐ
vegna alvarlegra brunasára
eða annarra alvarlegra sára.
ÆÐAR
vegna æðaskemmda.
SINAR
vegna sinaskaða.
BEIN
einkum til að stuðla að
gróningu erfiðra brota.
NÝRU
vegna nýrnabilunar á
lokastigi. Nýru eru þau líffæri
sem oftast eru grædd í menn.
BRIS
vegna sykursýki 1
(insúlínháðrar sykursýki).
LUNGU
vegna lokastigs
lungnasjúkdóms af ýmsum
toga. Ýmist er annað lungað
eða bæði í senn grædd í
sama einstakling.
Helstu líæri og ver
sem hægt er að gefa til ígræðslu
Opið málþing SÍBS um
líffæragjafir verður haldið
á Grand Hotel Reykjavík,
þriðjudaginn 6. mars kl 15-17.
Fyrirlesarar eru: Runólfur Pálsson yfirlæknir
nýrnalækninga á Landspítala-Háskólasjúkra-
húsi, Pål Dag Line yfirlæknir líffæraflutninga á
Háskólasjúkrahúsinu í Osló, og Troels Normann
Mathisen starfsmaður samtaka líffæraþega í
Noregi og hjarta-, lungna- og lifrarþegi.
36 viðhorf Helgin 2.-4. mars 2012