Fréttatíminn - 18.02.2011, Blaðsíða 26

og var tekinn ofurölvi niðri í bæ, en
aðallega lenti hann í læknadópi því hann
þekkti það svo vel. Það var ekkert mál
að verða sér úti um það í miðbænum og
einu sinni fann ég latex-hanska fulla af
lyfjum sem hann hafði fengið gefins.
Hann var meira í pilluáti en áfengi.
Hann fór að skera sig með hnífum,
brenna sig með sígarettum og varð
viðskotaillur. Þessi yndislegi drengur
hreinlega umhverfðist. Á þessum árum
var hann tekinn inn í neyðarvistun í
Efstasundi, en þangað fór lögreglan
gjarna með unglinga sem hún tók upp
af götunni á næturnar. Ég bað um að
það yrði greint hvort hann væri kominn
út í neyslu eiturlyfja og það var farið
með hann að Stuðlum. Ég varð mjög
hissa þegar ég fékk þau svör að það
væri ekki hægt að merkja að hann væri
eiturlyfjasjúklingur og þyrfti því ekki á
meðferð að halda. Ég tók hann heim og
hann hélt áfram að hverfa. Þótt ég læsti
hann inni í herbergi þá fór hann bara
út um gluggann. Þetta voru endalausar
andvökunætur. Þetta endaði með því að
Óskar leitaði sjálfur til barnaverndar-
nefndar og var vistaður á meðferðar-
heimilinu í Efstasundi. Hann vildi ekki
vera svona, þetta var alltaf ákall á hjálp.
Hann hafði reynt að vera í karate og
fleiru en fæturnir gáfu sig alltaf. Hann
var algjör snillingur í höndunum, samdi
tónlist, lék á gítar og málaði, en hann
hafði aldrei hugarró til að ná árangri í
því sem hann var góður í. Ég fékk síðar
að sjá skýrslur úr Efstasundinu og þar
stóð að Óskar Þór kæmi greinilega frá
mjög skemmdri móður. Ég var ekk-
ert skemmd! Ég var hörkudugleg og
góð mamma. Við foreldrarnir vorum
dæmd, ekki að barnið okkar væri haldið
sjúkdómi.“
„Versta ákvörðun sem ég hef
tekið“
„Ég var aldrei sátt við þá ákvörðun sem
ég tók samkvæmt ráðleggingum fag-
fólks þegar Óskar var farinn að neyta
morfíns. Í eitt skipti þegar hann var inn
á meðferðarstofnun var mér ráðlagt að
afneita honum; það væri eina leiðin til
að hann sæi að sér. Þetta var alversta
ráðlegging sem ég hef farið eftir í lífinu.
Ég lokaði á hann. Hann fékk stundum
að gista hjá vinum sínum í næstu götum
við heimili okkar og ég sá hann til-
sýndar. Það reyndist mér ofviða og
endaði auðvitað með því að ég leitaði
hann uppi og tók hann til mín. For-
eldrum fíkla er stundum ráðlagt að loka
á þá. Sumir verða kannski að gera það
og það heppnast, en hjá mér heppnaðist
það alls ekki, það gerði illt verra. Ég var
farin að kenna sjálfri mér um allt; ég
hefði unnið of mikið úti, ég væri ekki
nógu góð móðir, ég hefði ekki alið hann
rétt upp. Samt átti ég fimm árum eldri
son sem hafði alist upp við nákvæmlega
sömu aðstæður og aldrei lent í neinum
vandræðum.“
Getur enn ekki talað um hann án
þess að tárast
Þegar Óskar var sautján ára fór hann á
samyrkjubú í Ísrael og leið einstaklega
vel þar. Eftir heimkomuna hafði hann
ekki eirð í sér til að vera heima og fór
aftur til Ísraels.
„Úr þeirri ferð kom hann heim möl-
brotinn í hjólastól. Hann hafði verið í
einhverri neyslu þar og hrapað út um
opinn glugga á gistiheimilinu. Og við
tók enn ein sjúkrahúsdvölin.“
Þrátt fyrir erfið ár frá því Óskar var
tólf ára fram að tvítugu vann Edda úti
og fór auk þess í nám í félags- og sál-
fræði við Fjölbrautaskólann í Ármúla og
útskrifaðist af uppeldisfræðibraut. Hún
fór síðar aftur í skólann, langaði að læra
meira til að geta orðið leiðbeinandi fyrir
unglinga í neyslu og foreldra þeirra.
En álagið var of mikið og hún varð að
hætta. Edda segir Óskar hafa farið inn
og út af Vogi og náð sér á strik í langan
tíma á milli:
„Veistu,“ segir hún allt í einu með
augun full af tárum, „ég er svo hissa –
en þó ekki – hvað það reynist mér erfitt
að rifja upp ævi Óskars. Mér finnst svo
sorglegt að þessi fallegi stubbur sem ég
fæddi í þennan heim hafi þurft að berj-
ast allt sitt líf og enda það á voveiflegan
hátt. Ég tel mig vera komna mjög vel
á strik í sorginni en ég veit að ég mun
aldrei jafna mig. Ég er að læra að lifa
með þessu. Nú eru komin sex ár frá því
hann dó og ég sakna hans allar stundir.
En ég veit að góðir hlutir gerast hægt ...“
Edda segir, samkvæmt upplýsingum
frá vinum Óskars, að hann hafi spraut-
að sig með Contalgin ásamt öðrum
eiturlyfjum.
„Hann var alltaf góður við mig og við
vorum alltaf vinir. Við vorum svo tengd
að þótt hann væri týndur vissi ég þegar
hann var í vanlíðan. Upp úr tvítugu fór
að rofa til, hann náði að halda sér hrein-
um í langan tíma og var hvers manns
hugljúfi. Mamma gladdist mikið þegar
hún sá Óskar allan í lagi en hún lést
1997. Hann saknaði ömmu sinnar mikið
og féll aftur. Ári síðar lést pabbi hans úr
krabbameini.
Ég hélt alltaf að við myndum bjargast
og vil segja við foreldra barna og ung-
linga í neyslu að muna að þar sem er
líf, þar er von. Þrátt fyrir erfiðleikana
við að eiga barn í neyslu verð ég Óskari
alltaf þakklát; án reynslu hans hefði ég
aldrei kynnst þeirri mannrækt sem tólf
spora kerfið er. Ég hef alltaf sagt að þau
hafi bjargað lífi mínu.“
Símtalið sem Edda hafði alltaf
óttast
Í nóvember árið 2004 kom Óskar Þór
mömmu sinni í kynni við Hvítasunnu-
söfnuðinn. Þar hafði Óskar sótt sam-
komur í nokkurn tíma en þegar hann
vildi láta skírast var honum neitað um
það þar sem hann var í sambúð en ekki
hjónabandi.
„Það sárnaði honum gríðarlega því
hann var mjög trúaður og vildi gefa Jesú
líf sitt. Eftir þessa höfnun – enn eina
höfnunina í lífi hans – fór að halla undan
fæti. Þegar ég var á Alfa-námskeiðinu
í Kirkjulækjarkoti, nákvæmlega þessa
helgi fyrir sex árum, hringdi farsíminn
minn um nóttina. Ég fór fram á gang
með símann til að svara og á hinum end-
anum var spurt: „Ert þú móðir Óskars
Þórs Gunnlaugssonar?“ Þegar ég játaði
því var sagt: „Ég er að tilkynna þér að
hann er dáinn.“ Mér datt ekkert annað í
hug en að einhver í neyslu væri að gera
at í mér en þegar raunveruleikinn blasti
við mér trylltist ég. Ég grét eins og sært
dýr og bað um að ég yrði keyrð í bæinn.
En nei, það vildi enginn keyra mig um
miðja nótt og það var ekki fyrr en næsta
morgun að einhver hjón keyrðu mig í
bæinn. Þá var ég búin að hringja í Há-
kon son minn. Ég hafði beðið lögregl-
una að fara heim til hans og færa honum
þessar sorgarfréttir en þangað hafði
enginn farið. Það segja margir foreldrar
barna í neyslu að þeir kvíði alltaf sím-
talinu – símtalinu um að barnið þeirra
sé látið. En þegar ég fékk símtalið var
það miklu verra og ótrúlegra en ég hélt
ég væri undirbúin fyrir. Í framhaldi af
þessu kvartaði ég undan lögreglunni og
Neyðarlínunni.“
Hlustaði á son sinn deyja
„Daginn áður en Óskar lést hafði vinur
hans hringt í Neyðarlínuna og sagt að
vinur hans væri búinn að sprauta sig
með Contalgin og það þyrfti að koma
honum strax á sjúkrahús því hann væri
mjög veikur, væri af og til að missa
meðvitund. Neyðarlínan sendi menn
á staðinn, eftir mikið strögl, en í stað
þess að fara inn í íbúðina hringdu þeir
og auðvitað sagði Óskar: „Það er allt í
lagi með mig, vinur.“ Og þeir bara trúðu
því og fóru, í stað þess að fara inn og at-
huga ástandið. Um miðnætti var hringt
aftur – og Óskar var að deyja. Ég fékk
að hlusta á þessi símtöl og ætla ekki að
lýsa því hvernig það var að hlusta bók-
staflega á barnið mitt draga andann í
síðasta sinn.“
world class.is
Súperform
Peak Pilates
Hot Rope Yoga
Mömmutímar
Fitnessbox
TRX Combó
Zumba Fitness
CrossFit
SpinningFit
Ketilbjöllur
Herþjálfun
Lífstíll 20+ SKRÁÐU ÞIG NÚNAá worldclass.is og í síma 55 30000
B
es
tu
n
B
irt
in
g
ah
ús
Óskar fylltist sjálfseyðingarhvöt á unglingsárunum, reif fötin sín,
klippti á sig hanakamb, fór að hverfa og var tekinn ofurölvi niðri í bæ,
en aðallega lenti hann í læknadópi því hann þekkti það svo vel.
Móðir og sonur: „Ég hélt alltaf að við myndum bjargast.“
Óskar litli fór í fyrstu aðgerðina aðeins nokkurra daga gamall og
var í gifsi í langan tíma.
Óskar eftir að hafa náð löngum tíma án eiturefna.
26 viðtal Helgin 18.-20. febrúar 2011