Vísbending - 22.12.2008, Side 11

Tvær stjórnmálaskýringar
í óbundnu máli
Arthur Rimbaud, orðin og stjórnmálin
Við þekkjum hinar skáldlegu setningar Arthurs Rimbaud: “Eg er ekki ég, ég er
annar.” og “Ég hugsa ekki, ég er hugsaður.”? Getur verið að orðin, verkfærin sem við
notum til að tjá okkur, ráði í raun hvað við segjum? Erum við hugsuð fremur en að við
hugsum? Áður fyrr byggðist vald manna ekki síst á því Ieik nir þeir voru með orðin.
Hinn menntaði maður hafði orðin á valdi sínu. Stjórnmálamenn voru ræðuskörungar,
ferskeytlan hvöss sem byssustingur og þar fram eftir götum. Allt snerist um orð. Nú á
dögum segjum við ekki um stjórnmálamanninn: “Hann er flugmælskur.” Þess í stað
segjum við: “Hann kemur vel fyrir í sjónvarpi.” Hvernig hefði Egill Skallagrímsson
komið fyrir í sjónvarpi? Hvernig væri hægt að markaðssetja hann? Væru Ijóð
hans vinsæl? Hér á árum áður lásu stjórnmálamenn Islendingasögurnar og sóttu
ræðunámskeið og héldu síðan glaðbeittir út í kosningabaráttuna. Nú fara þeir aftur á
móti í litgreiningu og mæta fyrir framan upptökuvélarnar í skræpóttum skyrtum og
jökkum, einsog glysgjarnir fornmenn. Geta þeir ekki sagt einsog Arthur Rimbaud:
“Ég er ekki ég, ég er annar.” og “Ég hugsa ekki, ég er hugsaður.”
Verkfall langferðabflstjóra
Kvöld eitt að vetrarlagi skaut upp skringilegum myndum í fréttatíma sjónvarpsins.
Langferðabílstjórar í verkfalli stóðu fyrir framan rútubíla með úðunarbrúsa og
úðuðu á rúður þeirra. Til hliðar sátu fullorðnir menn á hækjum og hlcyptu vindi úr
dekkjum bílanna. í blálýstum stofum landsmanna birtust langferðabílstjórararnir
sem pörupiltar og götustrákar, útlagar sem lutu ekki sáttmála stéttanna, úfnir og reiðir,
á meðan talsmenn vinnuveitenda böðuðu sig í samúð myndavélanna, enda hingað
komnir til að sætta þjóðina. Unglingar héldu að verið væri að sýna úr nýrri kvikmynd.
í þeirra augum var þetta ekki veruleiki fyrr en fulltrúar vinnuveitenda birtust á
skjánum. Þá rifjaðist upp fyrir mér að á mínum unglingsárum geisuðu oft vinnudeilur.
Síðan hefur verkalýðshreyfingin oróið stærsti sumarbústaðaeigandi landsins, enda
halda sumir unglingar að Alþýðusamband íslands sé ferðaskrifstofa. Þeim er að vissu
leyti vorkunn, því fátt þjappar vinnandi stéttum betur saman en ódýrar flugferðir.
Ekki skal ég skal ekki tjá mig um stöðu verkalýðsmála, en útkoman er þjóðarsátt full
af sumarbústöðum og langferðabílstjórar sem berjast einir í kulda. K
VÍSBENDING I 11