Læknablaðið - 01.12.1920, Blaðsíða 8

LÆKNABLAÐIÐ
182
Buvt með taugaveikina.
Taugaveiki er hér sifelt að gjósa upp, aö minsta kosti íj Rvík, og veldur
ekki litlurn skaöa. í útlöndum ber víðast hvar miklu minna á þessari sótt
og hún fer þar þverrandi, enda er talið, að það sé tiltölulega auðvelt að
vinna bug á henni, í samanburði við ýmsar aðrar farsóttir. Að oss gengui
svo treglega, stafar af tvennu: fáfræði ahnennings og hirðuleysi og tóm-
iæti lækna. Það þarf langan tíma til þess að bæta úr hinu fyrra, en síð-
ara atriðinu er oss skylt að kippa i lag.
Það er auðvitað þvag og saur sjúkra og sýklabera, sem sóttnæmið
kemur frá. Það er þetta sem berst beinlinis ofan í heilbrigða og smitar
])á. Það er margt, sem styður að þessu hjá oss i skortur á nákvæmu hrein-
læti við hjúkrun sjúkra, vond salerni og sóðaleg, eða engin, sem viðast
mun vera til sveita og að lokum sóðaskapur, er menn ganga erinda sinna.
Það er ekki svo mikið, að almenningur noti skeinisblöð og þaðan af sið-
ur, að menn þvoi sér um hendurnar á eftir, geta heldur ekki ætíð komið
]jvi við. Allur þessi menningarskortur hjá almenningi, og þröngu húsa-
kynnin, greiða sjúkdómnum götu, og það ])arf að vekja athygli á þessu.
Sú hliðin, sem að læknunum snýr er litlu betri. Hjer mun fæst af því
vera framkvæmt af læknum, sem sjálfsagt er talið til þess að berjast
gegn veikinni. Það má minna á nokkur helstu atriðin, og tek e.g þau upp
úr grein dr. Haalands (Bergen) í Med. Rev. nr. 8-—-io 1920, svo eg haldi
mér við skilríkan mann.
1. Til þess að fá vissu fyrir sjúkd. fyrstu dagana skal taka blóð úr
æð. blanda það til helminga með galli og r æ k t a s ý k 1 a n a.
2. Ef sjúkd. hefir staðið viku áður en læknis er leitað, skal g'era Wi-
d a 1 s p r ó f.
3. Ef sjúkl. er ekki þegar fluttur burtu og ástæður eru þannig, að
smitunarhætta vofir yfir heimilismönnum (engin hjúkrunarstúlka, ill húsa-
kynni), skal bólusetja alla heimilismenn.
4. Rannsaka skal s a u r o g þ v a g sýktra og grunaðra er veikin er
afstaðin, og telja þá eina fullheila, sem losna við alla sýkla. Þeir, sem
verða að sýklaberum, skulu fylg'ja ákveðnum varúðarreglum alla tjð. með-
an ]>eir ganga með sýklana.
5. Alla sölumjólk skal pasteurisera, og engin þasteurisering er
tryggileg, nema fult eftirlit sé haft með, að hún sé svikalaus.
, 6. Hver læknir skal halda spjaldskrá yfir alla taugaveikissjúk-
linga i hverri sveit, og hafa skýrt yfirlit yfir útbreiðslu veijkiinnar í hér-
aðinu. í raun og veru veitti ekki af, að spjaldskrá einnig alla heimilis-
menn á veikindaheimilunum, því þeir geta gerst að sýklaberum, þó ekki
hafi þeir sýkst, svo sögur fari af. Læknirinri þarf að geta séð allar aðfarir
veikinnar í héraðinu til margra ára, ef hann á að geta fundið sýklabera.
7. Alla sjúka skal einangra tafarlaust, ef þess er nokkur kostur.
Einangrun hefir reynst gagnleg við taugaveiki, sérstaklega ef hún kemst
fljótt í verk.
8. í hvert sinn sem taugaveiki kemur upp, skal f i n n a u p p t ö k i n
og gera ráðstafanir gegn þeim.