Læknablaðið - 01.11.1921, Blaðsíða 4

LÆKNABLAÐIÐ
162
2) Ulcera callosa (penetr.) duodeni s. corporis venti.c., þótt engin eöa
lítil tæmingarhindrun sé, ef sjúkl. hafa þjáðst af þeim mjög lengi og
þau hafa ekki .læknast eða tekið sig upp eftir cndurtekna lyflækningu
(legu) — eða hætta stafar af þeim vegna blæðinga, perforat., eður
degenerat. cancerosa, og likindi eru til þess að skurðlækning komi
að haldi.
3) Ulc. callosa, sem að visu kynnu að læknast medic., eða lítil hætta staf-
aði af, ef þau hindra sjúkl. algert i daglegum störfum hans (indicatio
social.).
Contraindicatio operat. er að jafnaði sjúkd. eins og alvar-
legur hjarta- eða nýrna-sjúkdómur, tuherc. pulmon., sykursýki, há elli eða
mikil veiklun. Það fer þó mikið eftir því, hvort auðvelt er að gera við
sjúkd. í anesthæsi locah, eða með tiltölulega auðveldri operat. (G.—E.).
L y f 1 æ k n i n g i n er, eins og vér viturn, fólgin í þessu þrennu : Legu,
sérstöku matarræði og notkun lyfja. Legan verður að vera mismunandi
löng, eftir því, hve vel gengur með lækninguna, en ekki er vert að láta
sjúkl. liggjá mjög lengi, meira er um vert, að leggja áherslu á það, að
þeir gæti allrar varfærni i mat og drykk 0g sérstaklega í áreynslu, rnisser-
um eða árum saman, á eftir. Ráðleggja þarf þeim að leggjast þegar aftur
í nokkra daga og hálfsvelta, ef nokkuð ber út af tneð heilsuna. Matar-
ræðið við magasárið er oss öllum kunnugt, en ekki er þó i rauninni unt
að fylgja neinni ákveðinni aðferð eða reglum í því efni. Þó má eflaust
fullyrða, að best er yfir höfuð að gefa sjúkl. fljótandi eða hálff 1 jótandi
fæðu í fyrstu 7—14 dagana, og láta þá nærast oft, en lítið í einu, og ef
til vill einnig á nóttunni. Getur það bæði verið mjólk, eggjamjólk, rjóma-
mjólk, hafraseyði eöa byggseyði eða seyði og mjólk (egg) saman, sagó-
vellingar, mjölvellingar o. s. frv.
Því næst má bæta viö ýmsum grautum, soðnum tvíbökum, linsoðnum
eggjum, fíngerðum fiski eða kjöti með bræddu smjöri, meiru grænmeti
í mauki o. s. frv., en síðast brauðmat.
L y f i n, sem notuð eru við magasárslækningum, eru, eins og vér vit-
um, bæði mörg og margvísleg. En þeim er aðallega ætlað það tvent, að
þekja sárið eða hlífa því, og að eyða sýrunum. Auk þess nota menn nú
lyf til þess að leysa spasm. pylori og kvalastillandi lyf, blóðstöðvandi
lyf o. s. frv.
Lyfin, sem þekja eiga sárið, eru tekin á undan mat. Það eru óuppleysan-
leg sölt, eins og wismut, barium, neutralon (aluminium silicat) o. s. frv.
En lyfin, sem eyða eiga sýrunum, eru ýms alþekt alkalia evt. með ad-
juv., eins og extr. hyoscyami eða belladonna. Þau ber að taka inn nokkru
eftir mat, helst oft, og minna i einu.
Atropinupplausn er nú rnikið notuð í sama augnamiði, bæði per os
cg subcut. í stórum skömtum, einkum við u. d.
Af krampaeyðandi meðölum þekkja menn í raun og veru að eins eitt
og það er papaverin. P. hydrochl. er gefið í dufti eða upplausn, c. lA
ctgrm. í einu: bað er um leið kvalastillandi os. mikið be{ra en mo.rnhir1
eða önnur opiumderivöt, er öll eru krampavekjandi.
Nú má sameina verkun allra þessara lyfja, ef með þarf, setja í þau
hægðameðöl (sulfas, natricus o. fl.) o. s. frv. En betra er þó, að bæta