Læknablaðið - 01.10.1928, Blaðsíða 3

14. árg.
Reykjavík, október 1928. 10. blað.
Krabbamcinslækningar.
Erindi flutt í Lf. Rvíkur 8. olct. '28.
Eftir Guðm. Thoroddsen.
Margan og mikin.11 fróöleik má sækja í Heilbrigbisskýrslur þær, sem
Guðm. próf. Hannesson hetir nú saman tekið og gefið út yfir 16 ára
tímabil, 1911—1926. Skýrslur þessar eru orðnar ómissandi öllum þeim,
sem nokkuð láta sig skitta heilbrigðismál hér á landi og væri óskandi,
að haldið yrði áfram að geta út skýrslurnar framvegis eins ítarlegar
og þær, sem konmar eru. Vonandi eiga Heilbrigðisskýrslurnar fyrir sér
að batna mikið, en það geta þær því að eins gert, að skýrslur læknanna,
sem unnið er úr, batni. Par er ennþá mörgu ábótavant, sumstaðar vant-
ar skýrslur með öllu og sumstaðar eru þær skýrslur, sem sendar eru,
ófullkomnar. ■ • i
Krabbameinsskýrslurnar eru með því marki brendar, að vera mjög ófull-
komnar. Þær eru það ekki eingöngu hvað snertir sjálft skýrsluiormið,
þar sem aldursflokkarnir eru altot stórir til þess, að geta nokkra ákveðna
hugmynd um það, á hvaða aldri fólk fær krabbamein hér á landi. En
þær eru ekki síður ófullkomnar frá læknanna hendi, þar sem bersýnilega
eru mjög margir krabbameinssjúklingar, sem aldrei komast á skýrslur
fyr en þeir eru dauðir og þó getum við ekki vænst þess, að þeir komist
nærri allir á dánarskýrslur, sem dánir úr krabbameini, sem þó deyja úr
þeim sjúkdómi eða aileiðingum hans. Vafasamar dánarorsakir veröa alt-
af nokkuð margar og sérstaklega þar, sem eins hagar til og hér, að krufn-
ingar eru mjög fátíðar. Við vitum ekki hvað mörg gamalmenni deyja
úr bronchopneumoníu eða einhverjum öðrum lasleika, sem því að eins
getur unnið á þeim, að þau eru orðin þróttlaus af krabbameini, sem eng-
inn hefir tekið eftir, t. d. magakrabba, sem rænir þrótti með lystarleysi
og stöðugnm smáblæðingum, en gefur ekki önnur áberandi einkenni.
Einu sinni átti eg jafnvel orðastað við lækni um það, hvað tilgreina
skyldi sem dánarorsök sjúklings, sem dáið hefði úr bronchopneumoníu
nokkrum dögum eftir resectio ventriculi vegna krabbameins. Læknirinn
hélt því fram, að annað þyrfti ekki að skrifa en bronchopneumonía, úr
henni hefði maðurinn dáið, en krabbinn væri skorinn burtu og kæmi
því engum við.
Á hinn bóginn telja dánarskýrslur sennilega nokkra dána úr krabba-
meini, sem aldrei hafa krabbamein fengið, en mér þykir líklegt, að sú
tala verði aldrei svo há, að nokkrti nemi, krabbamein er sjaldnast svo
bráðdrepandi sjúkdómur, að sjúklingurinn hafi ekki leitað læknis og