Læknablaðið - 01.10.1928, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
151
heldur meiri en ])ab, aö hann þoldi ekki óperatiónina, en dó eftir nokkra
daga, af því aö hjartaö gafst upp. Eg skal ekki fara að rifja upp sjúkra-
sögur hinna 14 sjúklinganna; þær eru hver annari líkar og allir hafa
síúklingarnir kent kvilla síns í marga mánu'öi, áöur en þeir hafa leitaö
læknis. 4 þeirra hafa veriö svo langt leiddir, aö eg hefi ekki einu sinni
reynt til þess aö opna þá og aögæta magann sjálfan. Einn þeirra var 68
ára karl, sem eg haföi ópererað vegna hernia incar.cerata með gangræna
intestini, svo gera þurfti resectio á göm. Hálfu ári seinna mætti eg honr
um á götu og var honum þá brugöiö, haföi verið lasinn í nokkra mán-
uöi og viö rannsókn kom í ljós óskurðtækur magakrabbi. Sannaöist hér
gamla máltækiö danska, aö „den drukner ej, som hænges skal“, og þótti
mér lítiö hafa unnist viö aö bjarga honum frá kviöslitinu.
Á 10 sjúklingum hefi eg gert laparotomia explorativa og bætt við
gastroenterostom.ia á tveimur, en lítiö gagn hefir aö henni oröiö. þvi aö
sjúklingarnir hafa veriö svo aö fram komnir, aö þeir hafa ekki þolað
aögeröina, hafa veslast upp á vikutíma.
Þetta er óglæsilegur árangur, þó aö eg geti stært mig af því, að hafa
náð 50% 3 ára lækningu meö resectio á magakrabba. En eg má bara
ekki bæta því við, aö sjúklingarnir eru ekki nema tveir.
Eg veit, aö þaö er víðar en hjá mér, að sjúklingar með masjakrabba
koma of seint til aðgeröar, en þetta er þó óvenjulega lélegt, aö ekki skuli
reynast nema 2 skurðtækir af 16.
Eg held, að þarna liggi ein af aðalástæðunum fyrir því, aö við íslensku
læknarnir getum svona fáa krabbameins-s:úklinga læknaö. Sjúkling-
arnir koma svo seint til læknis, aö fæstir þeirra eru skurötækir, þegar
til aðgeröar kemur, eöa að minsta kosti er meiniö búiö aö búa svo um sig,
aö ekki er hægt aö ná út fyrir hin leyndu takmörk þess, þó aö svo sýn-
ist í bili við óperatiónina.
En hvaö getum við þá gert til þess aö bæta aö einhverju leyti horfur
krabbameins-sjúklinganna?
Ýmislegt er hægt aö gera og skal eg aö eins vekja máls á því allra
helsta, siöar getum við rætt um það, hvað muni vera tiltækilegast.
Það er þá fyrst og fremst þaö, sem næst liggur okkur læknunum, að
reyna aö bæta aöferöir okkar til þess aö greina krabbamein og læra
aö nota og nota þær aðferð^ir, sem þektar eru. Á
þessu eru og verða öröugleikar; læknar hafa ekki allir aögang aö tækj-
um til þess, aö gera greininguna gleggri og rannsóknaraöferðirnar eru
stundum dýrar, ]iaö er oft mesta meinið. Eg á hér við t. d. röntgen-
skoðun, þegar siúklingur þarf aö fara langar leiöir, eins og hér á sér
staö, til þess að hægt sé að skoöa hann, og próf-óperatiónir, sem oft
geta komið til tals og liklega ætti aö gera meira að en gert er. En fyrst
er að láta sér detta í hug, að um krabbamein sé aö ræöa, og síðan að
neyta allra bragða til þess að komast að því, hvort svo sé og seinna að
gera það alt aftur, hafi skoöunin reynst neikvæð, en ])ó ekki fullnægjandi
til áreiðanlegrar greiningar.
Þá er annað, aö nota þær aðgeröir, sem bestar eru og þau tæki, sem
best eru til lækninga, Til þess þurfa læknar að fylgjast vel meö í því,
sem gerist í krabbameinslækningum í heiminum og vinsa þaö besta úr.
Þá er síðast en ekki síst ])aö atriöiö, sem eg held aö mikilsveröast sé