Læknablaðið - 01.10.1938, Síða 14

9-
LJhKNAB LAÐIÐ-
áhrif á meö hygienisk-dietiskum
og öðrum lækningaaðferðum.
Hinsvegar sýnir reynslan, að
batahorlur fyrir tertiera, destruktiv
lungnaberkla eru alt annað en góð-
ar yfirlPitt, þó lækningatilraunir
(t. d. kollapstherapi) hat'i góðan
árangur í mörgum tilfellum. Sam-
kvæmt hinum ýntsu statistikum
frá hælum og berklavarnastöðvum,
þá er Ietalitet opinna lungnaberkla
eftir 4 ár 50—70% eða jafnvel alt
að 90% og eftir 10 ár 70—97%.
En jaínvel þó að dánartölur
verði eitthvað lægri næstu ár-
in, vegna þess, að opnir
lungnaberklar finnast fyr en áð-
ur, þá er, eins og sakir standa, ekki
ástæða til að vera of bjartsýnir um
varanlegar batahorfur opinna
lungnaberkla.
Um siðustu aldamót kom |Behr-
ing með þá skálcllegu líkingu, að
..lungnatæringin sé endirinn á
ljóði, sem byrjað var að syngja
við vöggu barnsins." Síðari reynsla
mótmælir þvi að vrsu, að þessi
kenning hafi afdráttarlaust gildi,
því frumsmitun eftir barnsaldur-
inn getur framkallað tæringu. En
hins vegar hygg eg að undirbún-
ingstími hinna eiginlegu, destrúk-
tiv lungnaberkla sé oftast langur,
og að hverja skoðun, sem við höf-
um á hinni svo kölluðu exogen
su]3erinfektion, þá virðist liggja i
augum uppi, að við eigum ekki
að eins að gjöra okkur far um
að verjast smitun eins lengi og
hægt er, heldur vera á verði þegar
hin fyrstu aktiv einkenni koma
fram og þá þegar að gjöra lækn-
ingatilraunir.
í erindi, sem eg hélt í Læknafél.
Reykjavíkur um eitlaberkla síðast-
liðinn vetur, gat eg þess. að eitla-
berklatímabilið, sérstaklega bron-
kial-eitlatímabilið, væri mikils-
verður þáttur í þróunarsögu
berklaveikinnar. nánar tiltekið í
primer- og sekunderstigi veikinn-
ar, sem undirbýr hina tertieru, de-
struktiv lungnaberkla. Eg skaut
því fram, að við þurfum heilsu-
hæli fyrir kirtlaveik börn og ung-
linga. Eg drap einnig á þetta i út-
varpserindi, er eg hélt nýlega.
Siðan barnadeildin á Vífilsstöð-
um tók til starfa, þá hefir mestur
lduti barnanna verið á þessu eitla-
skeiði. með þeim afbrigðum og
sjúkdómsmyndum, sem þvi einatt
eru samfara: brjósthimnubólgu,
sekunder-infibreringu, hematogen
útsæði, scrofuloderma, spina ven-
tosa og öðrum bein- og liðabólgum
o. s. t'rv. — Þessi mörgu börn hat'a
yfirleitt fengið ágætan 'bata, og
væntanlega oftast varanlegan, þ. e.
a. s. eftir því sem enn er komið
fram, því reynslutíminn er varla
ennþá orðinn nógu Iangur, sérstak-
lega að því er snertir síðustu ár-
gangana.
Þrátt fyrir þetta, þá er eg á
þeirri skoðun, að ekki sé alls kost-
ar haganlegt, að hafa slika barna-
deild á Vífilsstöðum, því að þó
að hún sé tiltölulega einangruð, þá
er hún þó undir sama þaki og aðr-
ir berklasjúklingar. Þó að vísu sé
spornað við því. að börnin komi
inn á stofur smitandi sjúklinga og
yfirleitt á sjúkrastofur hinna full-
orðnu, þá er það þó ógjörningur,
að koma í veg fyrir, að börn og
fullorðnir hittist og talist við, sér-
staklega úti viö. Það má því búast
við, að sunium foreldrum sé óljúft
að vita börn sín undir sama þaki
og smitandi sjúklinga. Annað mál
er það, hvort slík smithræðsla sé á
rökum bygð.
Nú vita þeir, sem til þekkja á
Vífilsstöðum, að þeir sjúklingar,
sem eru á fótum og úti, hafa yfir-
leitt eng’an verulegan hósta, enda
svo varkárir, að smitun frá þeim