Læknablaðið - 01.02.1940, Blaðsíða 11

LÆKNAB LAÐIÐ
21
er alltítt, aS fistlar myndist á milli
ileum og colon sigmoideum e'Öa
ileumlykkja innbyrSis. Auk þess
geta fislar opnast inn í, svo aS
segja, hvaSa holt líffæri sem er,
ef þaS á annaS bor'S liggur i nokk-
urn veginn rýmilegri nálægS viS
hiS sjúka ileum. Fistlarnir myndast
á þann hátt, aS slimhúSarsárin
grafa sig lengra og lengra inn í
þarmvegginn og verSa dýpri og
dýpri. Þegar út undir serosa kem-
ur myndast bólga í henni og sam-
vextir viS næstliggjandi líffæri.
VerSa þessir samvextir til þess aS
hindra perforation út í kviSarhol-
iS, en í staS þess myndast fistlar
á milli líffæranna. SlímhúSarsár,
sem liggja á þeim staS í þarminum,
þar sem mesenteríiS festist á hann,
éta sig inn á milli mesenteríalblaS-
anna og mynda þar ganga og tot-
ur, eSa liggja út í abscessa, sem
myndast hafa. Seínna geta svo þess-
ir abscessar tæmst inn í nærliggj-
andi líffæri. Fistlar út á viS verSa
oft til á þann hátt, aS abscessar,
sem myndast hafa, smáþokast út
undir yfirborSiS og í þeirri trú, aS
um abscess frá appendicitis sé aS
ræSa, eru þeir svo opnaSir. Getur
þá myndast fistill strax upp úr þvi,
en oft fer þó svo, aS abscessinn
tæmist og abscessholan hreinsast og
Iokast. Eftir stutta stund, ■— viku
eSa mánuS, — opnast þó sáriS aS
nýju og úr verSur þarmfistill.
Einkcnni. ViS ileitis terminalis
simplex koma frant einkenni, sem
mjög líkjast acut eSa subacut app-
endicitis-einkennum, og er illmögu-
legt aS greina þessa tvo sjúkdóma
aS. ÞaS hefir líka sýnt sig, aS mjög
margir af þessum sjúklingum hafa
veriS skornir upp vegna gruns um
appendicitis acuta. Sjúklingarnir
hafa verki í kviS í kringum nafla,
eSa í h. fossa iliaca. Einnig þaS,
sem svo algengt er viS appendi-
citis, aS verkirnir byrji dreift eSa
undir bringspölum og flytji sig svo
til, kemur fyrir viS þenna sjúkdóm.
Oft er hitahækkun, en hitinn kem-
ur þá oftast fyr og er hærri en
viS appendicitis. HægSir oftast
eSlilegar, sjaldan niSurgangur. De-
fense er fremur sjaldan. Eymsli eru
í h. fossa iliaca ofanvert viS Mc.
Burney og stundum finst þar einn-
ig fyrirferSaraukning.
ViS ileitis terminalis phlegmonosa
eru öll einkenni miklu meiri og á-
kveSnari og sjúklingarnir eru veik-
indalegri. Þá koma einnig fram
greinilegri ejnkenni, sem teikn upp
á ertingu eSa bólgu í peritoneum.
Ueitisterm.chron. getur sennilega
legiS niSri í langa tíS, áSur en hann
gefur nein veruleg einkenni. Birt
hafa veriS tilfelli þar, sem fundist
hefir af tilviljun fyrirferSaraukn-
ing í h. fossa iliaca, án þess aS
sjúkdómurinn hafi veriS farinn aS
gefa nokkur einkenni áSur. Stund-
um getur sjúkdómurinn byrjaS sem
acut ileus og nokkuS algengt er aS
finna subacut ileusástand hjá sjúk-
lingum, sem hafa þenna sjúkdóm.
ÞaS er einnig nokkuS sérkennilegt
fyrir þenna sjúkdóm, aS oft skift-
ast á verri kaflar og betri, þar sem
sjúklingurinn er svo aS segja al-
veg einkennalaus. Annars eru ein-
kenni aSallega þrenns konar, þ. e.
a. s. einkenni svipuS og viS collitis
ulcerosa, ileus-einkenni og fistlar.
Algengasta byrjunareinkenniS er
langvarandi niSurgangur. Nærri
helmingur allra þeirra tilfella, sem
birt hafa veriS, byrja þannig. Mjög
algengt er þá einnig aS finna blóS
og þó sérstaklega slím í hægSum,
og okult blæSing er svo aS segja
altaf. Aftur á móti koma stærri
blæSingar og melaena mjög sjald-
an fyrir.
Verkir eru og mjög áberandi
einkenni viS ileitis terminalis