Læknablaðið - 01.02.1940, Blaðsíða 15

LÆKNAB LAÐ IÐ
25
sem engar breytingar hafa þá fund-
ist í appendix, en aftur á móti ver-
iÖ greinileg bólga i neÖsta hluta ile-
um og tilvsvarandi eitlum. f stuttu
máli: Ileitis terminalis simplex er
í flestum tilfellum góðkynja sjúk-
dómur, sem batnar af sjálfu sér,
en stöku sinnum getur þó orÖiÖ úr
ileitis terminalis chronica og eru þá
batahorfur miklu vafasamari. Hvort
á undan chroniska forminu fer alt-
af acut stig, er óvíst. Sjúklingar
með ileitis terminalis chronica þurfa
handlæknisaðgerðar við, en þetta
eru oftast stórar aðgerðir og lífs-
hættulegar, með allhárri dánartölu.
Strömbeck telur, að primæra mor-
talitetið sé ekki undir 10%, reikn-
að eftir 68 tilfelum, sem hann hef-
ir séð birt. Árangur meðferðarinn-
ar er, hvað seinni tímann snertir,
mjög góður, ef þess hefir verið gætt
að gera nægilega stóra resection.
Sjúklingarnir ná þá oftast fullri
heilsu og sjúkdómurinn tekur sig
ekki upp aftur.
Meðferð. Eins og þegar hefir
verið tekið fram, koma sjúklingar
með ileitis terminalis simplex þrá-
faldlega á skurðarborðið og þá
vegna gruns um appendicitis acuta.
Strömbeck telur og sjálfsagt, ef
nokkur grunur leikur á um appen-
dicitis eða ekki er hægt að útiloka
hann, að gera laparotomia proba-
toria og fellur þá oftast appendix,
hvort sem rnikið er á honum að
sjá eða lítið. En nú er spurningin,
hvað skal gera, ef um allmiklar
bólgubreytingar í ileum er að ræða?
Óyggjandi er, að ileitis terminalis
simplex getur batnað að fullu, séu
breytingarnar ekki orðnar mjög
miklar; flestallir láta sér því nægja
með apependectomiuna eina saman.
Séu bólgueinkenni mjög mikil,
phlegmone i þarmveggnum eða
gangræn með yfirvofandi perfora-
tion, er ekki um annað að gera,
en að gera resection og taka burtu
hinn sjúka þarmhluta. Ef nú á
hinn bóginn korninn er greinileg
fibrosis og þykknun í þarmvegginn,
er sennilegt, að sjúkdómurinn haldi
áfram og leiði til þrengsla, fistla
o. s. frv., sem þá knýja til aðgerða.
Besta meðferðin í slikum tilfellum
væri því sú, að gera strax resec-
tion (í einni eða tveimur lotum) og
nota tækifærið á meðan sjúkdóm-
urinn er viðráðanlegur og tiltölu-
lega auðvelt er að framkvæma re-
sectionina.
Röntgen meðferð hefir verið
reynd, að því er virðist bæði með og
án árangurs. Strömbeck álítur, að sé
röntgenmeðferð reynd, beri helst að
reyna hana í þeim tilfellum, þar sem
komið hafa í ljós, við laparotomia
probatoria, tiltölulega vægar, en þó
ákveðnar, chroniskar breytingar.
Um gagnsemi entero-anastomosis
við ileitis terminalis chronica eru
skoðanir skiftar. Birt hafa verið til-
•felli (Clute 1933) þar sem entero-
anastomosis ein saman hefir lækn-
að sjúkdóminn og var seinna meir
engar Iireytingar að sjá í regio ileo-
coecalis á röntgenmyndum. Fleiri
tilfelli þessu lík hafa og verið birt.
Miklu algengara er þó hitt, að þrátt
fyrir entero-anastomosis batnar
sjúkdómurinn ekki eða heldur jafn-
vel áfram og gera verður resection
seinna. Langmest gagn er af entero-
anastomosis sem bráðabirgðar- eða
undirbúnings-aðgerð undir aðal-að-
gerðina, t. d. ef um er að ræða
sjúklinga, sem mjög eru slappir og
ekki er treystandl til að þola hina
miklu stærri aðgerð, resectionina,
t. d. ef um ileus er að ræða. Auð-
veldast er þá að gera ileo-transver-
sostomi, án þess að taka ileum í
sundur. Sá galli er þó á þessari
aðgerð, að í ileumlykkju þeirri, sem
er distalt við anastomosuna og ligg-
ur að hinum sjúka þarmi, vill oft