Læknablaðið - 01.01.1941, Blaðsíða 14

4
LÆKNABLAÐIÐ
þessi skófatnaður sammerkt vi'Ö
gúmmískóna í því aÖ halda raka og
kulda aÖ fótunum og valda sjúk-
dómum.
Kvarti fullorðnir um verk eÖa
þreytu í fótum, ber aÖ athuga fót-
inn. Þó engar finnist ástæÖur til
kvartana sjúklingsins, rotations-
hreyfingin eÖlileg, engin einkenni
um flatfót, er samt taliÖ ráÖlegt,
að sjúklingurinn noti innlegg, sem
styður að ilinni, ]>ar eð álíta má,
að verkirnir eða þreytan orsakist
af ]>ví að vöðvarnir i fætinum séu
hilaðir og ófullnægjandi til gangs.
Slík innlegg á þó aðeins aÖ nota,
á meðan fóturinn er að ná sér. —
Sé sjúklingurinn korninn um eða
yfir fimmtugt, her að fara mjög
gætilega í aÖ ráðleggja innlegg, því
að það er reynsla, að sjúklingar,
sem komnir eru á þann aldur, ]>ola
illa að ganga með innlegg, ef þeir
hafa ekki notað innlegg áður. Slík-
ir sjúklingar eiga að nota góða skó,
og her altaf að ráðleggja ]>á.
Verkir vegna slap]>leika og veikl-
unar í fótum eru venjulega bundnir
við holilina innanfótar, en auk þess
eru verkirnir alloft utanfótar í rist-
inni, fyrir fratnan malleolus later-
alis. Stundum eru verkirnir í leggn-
um bæði utan og aftanvert. Stund-
um eru verkirnir uppi í læri eða
jafnvel íxþpi í baki. Þukli maður
á vöðvunum, finnast þeir spentir
og aumir, vegna þess að fæturnir
(reg. ped.) eru ekki full-starfhæfir.
— Þessir sjúklingar þurfa að fá
innlegg húin til úr dúraluminium
eða riðfríu stáli, eða öðru álíka
sterku efni, og sé aðaláherslan lögð
á hæfilegan stuðning undir holil-
ina. Þurfi að lagfæra fótinn, er gert
af honum gibsmót i hvíld, og inn-
legg smiðuð eftir gibsmótinu.
Fyrir ungt kvenfólk, þar senr
þverbogitm er siginn og ekki þarf
sérstaklega að laga holilina, þykja
leðurinnlegg góð, og hafa reynst vel.
Tfl eru innlegg búin til úr eins-
konar „hartgúmmí" og kallast Lett-
ermans innlegg. Þegar þessi inn-
leg eru hituð, verða þau mjúk, og
er þá hægt að laga þau eftir fæt-
inum. Harðna þau svo i skónum.
Það er hér sem annarsstaðar, að
leita her að aðalorsökinni, og helst
að finna hana, svo að hægt sé að
taka hana til meÖferðar, eins og t.
d. að feitt fólk með flatfót megri
sig, eða ]>á að sjúklingar með slappa
vöðva og þá sérstaklega á fótum,
séu hertir og styrktii-' eins og unt
er. En oft er alt uridir góðum skóm
komið.
Oft er ]>að við pes planus, að
þverboginn er horfinn. Stundum er
þverhvelfingin alveg sigin, en lengd-
arhvelfing iljarinnar eðlileg. VerÖ-
ur þá fóturinn breiðari en ella og
þunginn eða þrýstingurinn við gang
kemur nú á III. og IV. caput ossis
metatarsi, í staðinn fyrir, að hann
á að koma á 1. og V. cap. oss.
metat. Þessi galli finst æði oft hjá
kvenfólki, sem notar hælaháa skó,
og eins hjá þeim, er hafa pes ex-
cavatus. Undir ilinni á móts við
cap. oss. metat. III. og IV. er þá
oft húðþykni, sigg. Iðulega eru
eymsli og sjúklingurinn kvartar þar
um verki. Þessi kvilli er talinn einna
algengastur milli fertugs og 60 ára.
Bestu ráð gegn honum eru reim-
aðir skór eða stígvél, sem styÖja vel
að fætinum. Meðferðin á þessum
kvilla er innlegg með þverboga-
hækkun, sem liggur þétt hak við
hinn auma stað, en hæsti punktur
hennar skal vera fast aftan við það
capitulum, sem er aumast.
Stundum er ]>essi galli fótarins
orðinn svo slæmur, að ekki tekst
að lyfta þverhoganum strax. Verð-
ur því að smáhækka þverbogainn-
leggið. Er i samhandi við þetta gott
aÖ nudda fótinn og æfa hann.