Læknablaðið - 01.01.1941, Blaðsíða 18

8
LÆKNABLAÐIÐ
eusspori). Þessi kvilli, ]). e. sporinn,
vex mjög hægt og er algengastur á
eklra fólki. Hann getur þó hæglega
komiÖ á öllum aldri. Menn telja, að
sporinn smá-aukist og vaxi fram
eftir i lig. plantare. En að hann geri
fyrst vart vi(5 sig, þegar l)ólga er
komin i beinhimnuna. Bólgan er
stundum í sjálfum sporanum, en
oftast er beinhimnubólgan viÖ hasis
sporans neðst og aftast. — Á þess-
um stað eru eymsli við þuklun og
sjúkl. kvartar um verki í hælnum
við gang. Á röntgen sést takka-
myndun i fascia plantaris, og um
leið er neðsti og aftasti flötur á
calcaneus ójafn og loðinn. Með
skeifulaga flókainnleggi, þar sem
gerð er hola eða gat fyrir hinn
auma stað, hefir tekist að draga úr
óþægindunum. Verkir og óþæg-
indi geta verið í hælnum, án þess
að um hælspora sé að ræða.
Bursitis neðan á hælbeinum getur
gefið svipuð einkenni. Hafi maður
grun um slíkan sjúkdóm, einkum
hjá ungu fólki, her að rannsaka fyr-
ir lekanda, þvi að slíkur bursitis er
sagt að geti verið af gonorrhoisk-
um rótum. Annar kvilli, sem er tíð-
ur hjá kvenfólki, er bursitis calca-
nei. Virðist þessi kvilli vera óeðli-
leg hækkun á efsta hluta processus
posterior calcanei. Er skókappinn
kemur þarna við, verður óeðlileg
erting, og er þetta talinn aðalástæða
sjúkd. Það nægir venjulega, að ráð-
leggja sjúkl. að ganga með skó, sem
hafi svo háan hælkappa, að hann
nái upp fyrir hjnn auma blett.
16. sjúkdómurinn í þessari upp-
talningu minni er pes excavatus,
holur fótur, sem er morfologiskt
skoðað, andstæður flötum fæti.
Þessi sjúkd. hefir aukist allverulega
seinustu áratugina. Þannig nefnir
yfirl. Bentzon, að frá árunum 1922
—26 hafði hann 19 sjúkl., en frá
árunum 1927-—31 hafði hann 124
sjúkl. með holfót, og flestir sjúk-
lingarnir voru fullorðið kvenfólk.
Yfirlæknirinn tekur það fram, að í
þessu framtali séu ekki taldir hol-
fætur á börnum vegna t. d. spina
bifida occulta eða vegna sérstakra
taugasjúkdóma, svo sem progress-
ivrar vöðvadystrofi. Né heldur hol-
fótur. sem er afleiðing mænuveiki
(poliomyelitis anterior acuta). Hann
álítur, að þessi mikla aukning í
Danmörku, sé vegna hælaháu
skónna, sem notaðir eru nú daglega.
Við háu hælana minkar átak tri-
ceps, en um leið eykst kraftur hinna
djúpu flexora, sem þannig hjálpa
til að hækka lengdarhvelfingu fót-
arins. Eins og menn vita, er við
holan fót, óeðlilega aukin lengdar-
hvelfingin og um leið sést dálítil
varusaflögun. Framhluti fótarins er
breiðari en eðlilegt er og tærnar
eru óeðlilega kreptar, eru í kló-
stöðu. Við gang notar sjúkl. fótinn
þannig, að hann gengur á ytri jark-
anum, hælnum, ytri brún og ilþóf-
anum undir framanverðum fætin-
um, aðallega um táberg stórutáar-
innar.
Eg hefi áður minst á orsökina
til þessa sjúkd. og læt það nægja,
en þó má bæta því við, að oft geta
menn ekki fundið neina ástæðu til
])ess að skýra þetta sjúkdómsfyrir-
brigði.
Óþægindi við holfót eru:
1) Það er erfitt að fá skó, sem eru
við hæfi fótarins, vegna þess að
ristin er of há.
2) Tilhneiging til þess að halda
fætinum í varusstöðu.
3) Oft er sársauki undir tábergi
stórutáarinnar, húðin er ]>ykk
og aum.
4) Oft eru hamartær, verkir og
eymsli í tánum. sem gerir sjúkl.
erfitt fyrir að nota venjulega
skó, gangurinn verður erfiður
fyrir sjúklinginn.