Læknablaðið - 01.01.1941, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ
9
Eg leyfi mér a<5 skifta holfæti i
3 flokka:
í i. flokki eru léttustu tilfellin,
]>. e. a. s. verkir framantil í fætin-
um, þegar stigið er í hann, eða þaÖ
eru óþægindi i honum vegna ham-
artáar. ViíS þessum tilíellum á a8
nota innlegg, sem lyfta dálítiÖ und-
ir jarkann, og um leiÖ styÖja vel
upp að frumhluta iljarinnar aftan
við tábergið, einkum bak við capit-
ulum ossis metatarsi II.
Við tilfelli af 2. flokki nægir
þetta ekki, heldur verður læknir-
inn að laga fótinn, með því að
skera sundur sinina á m. peroneus
longus, þar eð þessi vöðvi (sin)
verkar ekki aðeins pronerandi, held-
ur lika plantarflecterar hann i.
geisla. Sinin er skorin í sundur
yfir calcaneus lateralt. síðan er
proximali endinn saumaður við m.
peroneus brevis. Þegar þetta er gró-
ið, fær sjúkl. innlegg af svipaðri
gerð og áður er nefnt.
Við tilfelli af 3. flokki er fram-
hluti fótarins stundum snúinn þann-
ig, að hann er svo að segja „paral-
ell" við crus. Við slíkt nægir ekki
annað en beinskurður. Fer ég ekki
út i það frekar.
Stundum geta sesambeinin undir
capiulum á I. os metatarsi gefið
verki. Nægir þá að taka þessi bein.
Eg vil aðeins drepa á ungvis in-
carnatus, sem getur gefið allslæma
verki í fótinn (tána). Eg þekki að-
eins 2 aðferðir við þessum kvilla,
nefnilega liónnillar-kalfatteringu og
exstirpation.
Æðahnútar (varices) valda iðu-
lega verkjum í fótum, en sjúkdóma-
sambandið æðahnútar. fótasár (ul-
cera), lijúgur og jafnvel eczema
crurum er ekki óalgengt fyrirlirigði.
Geri ég ráð fyrir, að sérhver prac-
tiserandi læknir hafi giímt við þessa
kvilla, og oftar farið halloka í við-
ureigninni. Aðferðirnar við að
lækna þennan sjúkdóm eru margar,
en árangurinn misjafn. Vil eg nefna
hér eina aðferð, en það er umbúð-
ir (bandagering) a. m. Bisgaard.
Hefir hún náð töluverðri útbreiðslu
í Danmörku og þótt gefast vel. Að-
ferðin, sem í stórum dráttum er
elevation með massage, sérstaklega
á reg. calcaneo-malleolaris, bómull-
arumbúðir sérstaklega yfir v. saph-
ena, síðan gasebindi og loks meisen-
bindi, aðaláherslan sé lögð á að um-
búðirnar fari vel umhverfis hæl og
reg. calcaneo-malleolaris, hefir ver-
ið notuð á Rikisspítalanum í Khöfn
og mælir próf. Haxthausen með
þessari aðferð. Hann álítur, að hún
lækni fljótara og betur þessa kvilla
en aðrar aðgerðir, og hefir þann
núkla kost, að meðferðin getur far-
ið fram ambulant.
Það, sem Bisgaard læknir leggur
mest upp úr, er að „iníiltrationin",
eins og hann nefnir hana í reg. cal-
caneo-malleolaris sé látin hverfa.
Hann álitur að á meðan oedem-
ið í reg. calcaneo-malleolaris sé við
liði, takist ekki að ráða við ein-
kennin: þyngslakend í fótum,
þreytu, verki óróa á næturna, né
heldur við eczema eða ulcera.
Prófessor Haxthausen hefir sýnt
fram á, að straumhraðinn í æðum
húðarinnar minkar ekki, jafnvel við
stóra æðahnúta, en að þrýstingur-
inn í háræðunum er aukinn, þannig
að við æðahnúta getur hæglega
myndast filtrationsoedem, sem að
líkindum verður orsök til minkaðs
vitalitets. Sé nú þessi „infiltration“
i reg. calcaneo-malleolaris. þar sem
fyrirfram er mjög takmarkað rúm
fyrir þær æðar, sem þar eru; þá
álitur Bisgaard, að filtrationsoedem-
ið hindri eðilega rás blóðsins, bæði
perifert og centralt. Oxydering
þlóðsins verður erfiðari en annars,