Læknablaðið - 01.01.1941, Blaðsíða 16

6
LÆKNABLAÐIÐ
um lið er dorsalaflectionin tiltölu-
lega lítil, í samanburði viÖ ]>á miklu
notkun, sem þessi hluti li'Ösins ver'Ö-
ur fyrir, þegar maSur gengur, erida
er sjúkdómurinn mun algengari hjá
konum en körlum nú á dögum. -—
Er hælaháu skónum kent um þetta,
með því að á slíkum skóm verÖur
stóratáin aS haldast aÖ staÖaldri
dorsalflecteruÖ, og er þá oft lagt á
liÖinn meira en hann þolir, en það
er álitið ein af ástæðunum til osteo-
arthrosis.
tJr þessum kvilla má bæta meÖ
svonefndum völtrusóla, þ. e. a. s.
sólinn er hafÖur ])ykkastur rétt fyr-
ir aftan stórutáarliðinn. — Stund-
um getur líðanin verið svo slæm,
að grípa verði til skurðaðgerðar á
liðnum (plastisk ojæration).
Contract flatur fótur (pes plano
dolorans) er miklum mun sjaldgæf-
ari en hinn einfaldi flatfótur. Þessi
tegund er einna algengust hjá ung-
um mönnum á aldrinum 15—25 ára.
—- f Danmörku virtist hann einna
algengastur hjá mönnum, sem
stunda landbúnað. Menn vita ekki
um ástæðuna til þessa sjúkdóms. en
menn hafa getið sér til, að mikil
notkun gúmmistígvéla gæti verið or-
sökin. — Nánari skýringú á þessu
hefi ég ekki getað fengið.
Við skoðun á fætinum, sést flat-
ur fótur, þar sem bæði extensorar
og peronei eru eins og spentir
strengir, supination er engin og fót-
urinn er fixeraður í abductions- og
pronationsstöðu. Sjúklingurinn
kvartar um þreytu í fæti og legg,
eins og við pes plano-valgus sim-
plex.
Við ]>ess er gert með því ao láta
sjúklingrinn liggja i rúminu, nota
fysiska meðferð, gefa síðan innlegg
og láta sjúklinginn hafa skó við
hans hæfi.
Sé að ræða um þráföld recidiv,
ber að ráðleggja operation. ]). e.
sul)talo arthrodese, á milli talus, cal-
caneus, os navicularis og os culioi-
deum, ])annig að þessi 4 bein verði
að einni fastri heild. Við ])etta
hverfur rotationshreyfingin í fæt-
inum, en önnur hreyfing í fætinum
er eðlileg. Talið er að þessi aðgerð
taki 3 mánuði fyA'ir sjúklinginn,
en eftir ])að geti hann tekið upp
fyrri starfa, án ])ess að hafa ó])æg-
indi. Sé ekkert að gert, getur kom-
ið arthrose milli tarsalbeinanna. —
Önnur ástæða fyrir contract flöt-
um fæti, er coalitio calcaneo navi-
cularis og er talið, að vera nokkuð
algengt fyrirl)rigði, er lýsir sér í
því, að beinin eru vaxin saman. Sést
þetta best á röntgenmynd, sem tek-
in er af fætinum í skástöðu ofan
frá lateralt niður á við medialt; oft
sést þó á myndinni lína milli bein-
anna. En sé engin hreyfing i liðn-
um, má ætla, að hér sé aðeins að
ræða um brjóskskífu milli þessara
beina, en enga liðfleti. Þessi sjúk-
dómur er að mig minnir fyrst at-
hugaður af anatomnum Pfitzner
1896. og er talinn lítt þektur sjúk-
dómur.
Reyna má hér innlegg og hand-
saumaða skó, en venjulega verður
að gripa til radical meðferðar, og
taldi Bentzon, að á barnsaldri nægði
resectio, en sé unglingurinn orð-
inn 13—14 ára, talcli hann nauð-
synlegt að gera subtaloarthrodese.
Þá kem ég að kvilla, sem oft
getur valdið óþægindum, en það
er hamartá. Langoftast er það önn-
ur táin, sem þá er afmynduð. Eg
sé ekki ástæðu til þess að lýsa henni
nánar, en ofan á tánni eru eymsli
og stundum clavusmyndun, auk ])ess
eru oft eymsli og verkir neðan á
fætinum um capitullun ossis metat.
II. Nægir í slíkum tiflellum oft að
láta sjúklinginn fá innlegg með lyft-