Læknablaðið - 01.03.1941, Blaðsíða 11

LÆ K NA B LAÐ I Ð
21
esia á lærum hjá konum viS bólg-
ur í adnexa og þannig mætti lengi
telja.
Af því, sem ég hef skýrt frá,
sést, a8 margar orsakir geta legið
til verkja í lærutn. Ischias er svo
algengur sjúkdómur, að ég hygg, að
allir muni eftir sjúkdómum í pel-
vis eða columna, þegar um hann
er að ræða og leiti að causa vera,
ef unnt væri að finna hana þar.
Eg hefi því alveg sleppt að drepa
hér á ischias, en margt af því, sem
ég hef sagt, hefur einnig gildi þar.
Orsök þess, aS ég hef tekiö verki
í lærinu framanverðu sérstaklega,
er sú, aö ég held aö óhætt sé aö
fullyröa, aö okkur sé almennt eigi
jafn hugstætt, hvar leita beri or-
sakar. eins og þegar um ischias er
að ræða.
Einkum virðist mér ástæða til að
benda, á, hversu oft samband virð-
ist vera á milli appendix, sem gró-
inn er fastur retrocoecalt, og verkja
niðri í læri.
Eins og að líkindum lætur, hefi
ég eigi séð marga sjúklinga, sem
jtjáðst hafa af kirurgiskum sjúk-
dómum í pelvis og verkjum í læri,
en ég get þó skýrt frá tveim sjúk-
lingum, sem hafa leitað mín.
Fyrri sjúklingurinn var 37 ára
karlmaður. Hann hafði um nokk-
urra ára skeið þjáðst af verkjum
á utanverðu hægra læri í köflurn.
Einkum komu sárir verkir við
miklar stööur, en einnig viö göng-
ur og áreynslu á fætur.
Er tímar liðu, veitti sj úklingur-
inn því athygli, að dofinn blettur
var á hægra læri utanverðu fyrir
neðan trochanter major. Svæðið var
um lófastórt og þar voru oft mikl-
ar paræsthesiae.
Við og við hafði hann legiÖ einn
og einn dag, vegna óþæginda í kvið,
sem voru þó mjög óljós. Enginn
hiti fylgdi þessum köstum, en flök-
urleiki talsverður. Eg sá sjúkling-
inn i einu slíku kasti og þótti það
grunsamlegt um appendicitis sub-
acuta.
Skurðlæknir, sem leit á sjúkling-
in fyrir mig, var á þeirri skoöun,
að um appendicitis væri að ræða,
og skönnnu síöar var gerö append -
ektomia.
Aðgerðin var gerð í staðdeyf-
ingu, og þegar inn var komið, lá
appendix retrocoecalt og var gró-
inn þar fastur. Var allerfitt að ná
honum og losa samvextina.og varö
því að gefa sjúklingnum létta æther-
svæfingu. Eftir aðgerðina kom
nokkur hiti, enda þótt eigi væru
einkenni um bráöa bólgu i append-
ix, og hélzt sá hiti alllengi, og
var taliÖ, að hann stafaði frá pul-
mones, jafnvel grunur um smáem-
bolia. En eftir þetta hurfu allar
paræsthesiae úr lærinu, en dofinn
hlettur var framvegis fyrir neðan
trochanter major.
Þaö, sem mér viröist athyglis-
vert við þetta tilfelli, er einkum,
aö aöalóþægindin voru niöri i læri,
verkir og paræsthesiae, án þess, að
nokkurn tima fyndust rakin ein-
kenni um hotnlangabólgu, nema síð-
ast, skömmu áður en aÖgerð fór
fram. Þaö er sennilegast, aö
samvextir hafi þrengt að nervus
cut. fem. lateralis inni í pelvis, þar
sem appendix var gróinn fastur,
enda voru óþægindin í lærinu mest
undir þeim kringumstæðum, er
stríkkaöi á vöövunum, t d. stöður.
Bæöi iliacus og psoas hjálpa til
að halda líkamanum uppréttum við
stöður, og sé hólga eða samvextir
milli fascia iliaca og vöðvans er
augljóst, að það getur valdið verkj-
um í lærtaugum við áreynslu.
Vorið 1939 skoöaöi ég konu, 39
ára, sem var kvalin af verkjum
framan til í hægra læri ofan til.
Hún kvaðst hafa verið skorin upp