Læknablaðið - 01.03.1941, Blaðsíða 16

26
LÆKNAB LAÐIÐ
iöara er matiö, sé um að ræða
hjarta, sem sjúkt er orðið áður.
Hjartavöðvi, sem er orðinn úr sér
genginn og hrörnaður, getur t. d.
rifnað við minni áverka eða aðrar
alvarlegar afleiðingar geta hlotist
af.
Merkilegt tilfelli þessarar teg-
undar fékk ég til umsagnar fyrir
nokkrum árum :
45 ára maður hjólaði að vanda
til vinnu sinnar einn morgun. Á
leiðinni datt hann af reiðhjólinu
og fékk þá mikinn áverka á hök-
una. Hann var látinn í sjúkrabil
og hafði þá rænu, en dó i bílnum
á leiðinni í sjúkrahúsið. Við krufn-
ingu fannst örveíur í hjartavöðv-
anum, og virtist það geta skýrt
skyndidauða mannsins.
Hann hafði oft leitað læknis
vegna einkenna frá hjarta, en
hafði altaf getað hjólað til vinnu
sinnar og heim, og mælti þetta þó
ekki á móti því, að hann hefði
dáið úr hjartabilun. Samt sem áð-
ur álít ég, að maðurinn hefði lát-
izt af slysi og af þessum ástæðum :
Hann feilur af reiðhjólinu að
því er virtist af því að hann svim-
ar, a. m. k. ekki af skyndilegri
hjartabilun. því að maðurinn
kvartar ekki um ándarteppu,
hjartakveisu eða því um likt eftir
að hann dettur. En áverkinn, sem
hann fékk á hökuna, hefur á reið-
anlega orsakað niikið lost (shock)
líkt og verður af hökuhöggi i
hnefaleik. Það lost hefur lijartað,
sem var veikt fyrir, ekki þolað.
Dómarinn leit eins á málið og ég
og ekkjunni voru greiddar slysa-
bætur.
Á síðustu tímum hefur reynzla
fengizt fyrir þvi, sérstaklega í
flugárásum, að jafnvel minnstu á-
verkar geta orðið lífshættulegir,
ef þeim fylgir lost og lömun æða-
tauga. Komist sjúklingurinn yfir
lostið, er ekki hætta á, að varan-
legt mein hljótist af. A. m. k. er
ekki hægt að álíta að „funktionelÞ
truflanir, vasomotoriskar og aðr-
ar, sem síðar kunna að koma
fram, séu orsakaðar af slysinu.
Síðar munum vér þó athuga þetta
atriði nánar.
Það, sem áður var sagt um
hjartasjúkdóma, á enn frekar viö
um æðasjúkdóma og þá sérstak-
lega arteriosclerosis. Til þess, að
hægt sé að meta áverka eða slys
á sjúklingi með æðasjúkdóm
slysbótaskylt, verður að heimta,
að sannað sé að sjúkdómurinn
hafi versnað við áverka, t. d. að
aneurysma hafi sprung.ið. Finnist
aftur á móti t. d. arteriosclerosis
nokkru eftir slys, þá er sjálfsagt
aðeins um tilviljun að ræða. Á-
verkar ít höfuðið geta þó stundum
valdið þvi, að heilaarteriosclerosis
versni. Það er að sjálfsögðu ekki
auðvelt að dæma um afleiðingar á-
verka í hverju tilfelli og það verð-
ur að gerast með mikilli varúð.
4) Slys og sjúkdómar í lífærum
í kviðarholi.
Það gegnir sama máli um
magasár og sagt var um maga-
krabba. Mar á kvið getur orsakað
magablæðingu og perforatio, án
þess að kviðvegginn saki. Maga-
sár getur ekki orsakast af slysi.
Maga og þörmum er yfirleitt
minni hætta búin af slysum en
öðrum líffærum í kviðarholi, svo
sem lifur, milti og nýrum. Afleið-
ingar slysa á þessi líffæri geta
komið fram jafnvel mörgum ár-
um eftir slysið. Sykursýki og
nýrnabólgu er þó ekki hægt að
telja afleiðingar slysa. Þó er til
glycosuria eftir áverka á höfuð,
en sú glycosuria hverfur mjög
fljótlega. Meiðsli á brisinu, sem
orsaka sykursýki, munu vera
mjög sjaldgæf, nýrnameiðsli sam-