Læknablaðið - 01.05.1950, Blaðsíða 10

20
LÆKNABLAÐIÐ
Þriðji höfundurinn er Óskar Þ.
Þórðarson. Hann hefir 1947 birt
góða og glögga ritgerð um með-
fædda hjartasjúkdóma. Hann
hefir valið sjúklinga sína úr 10
ára sjúklingafjölda, sem rann-
sakaðir voru á „medicinsk Poli-
klinik“ við Ríkisspítalann í
Kaupmannahöfn. Voru þeir
31.771. Hann telur tíðni með-
fæddra hjartasjúkdóma í þeim
2,7%c. Er sú tala alveg 1 sam-
ræmi við 2 áðurgreinda höf-
unda.
Ég mun fljótlega fara yfir
symptomatologi þessara með-
fæddu galla. Ber þá fyrst aö
minnast á cyanosis, þ. e. bláan
húðlit. Venjulega hefir þessum
sjúkdómum verið skipt þann-
ig:
1) Þeir sem ekki eru cyanot-
iskir. 2) Þeir, sem eru stundum
cyanotiskir og þá venjulega á
unglings- eða fullorðinsárum,
svokölluð „tardiv cyanosis".
3) Þeir, sem eru stöðugt cyan-
otiskir. Taussig heldur því fram
að þessi skipting sé lítils virði,
af því að takmörkin milli stöð-
ugt cyanotiskra og seint cyan-
otiskra séu ekki skörp. Hún
dregur þessa 2 flokka saman,
þar sem í báðum sé hindrun á
lungnablóðrásinni. Orsök cyan-
osis minnist ég aðeins lauslega
á. Hún er sú, aö mikið reducer-
að hæmoglobin hrúgast upp í
háræðunum, og voru það
Lundsgaard og van Slyke
(1923) sem sýndu fram á það.
Þetta á sér stað á ýmsan hátt.
— Skipting, sem hér fer á eft-
ir, er tekin eftir Warburg:
1) Þegar bláæðablóð frá
hægra hjartahelming dælist
út í stóru hringrásina, eins og
oftast skeður við dextro-positio
aortae, galla í septum inter-
ventriculorum, eða septum int-
eratriorum. — Má hér geta
galla, þar sem tricuspidal-lok-
urnar eru lokaðar. Blóðið frá
venae cavae fer þá gegnum op
í septum interatriorum, gegn-
um mitralostium niður í vinstri
ventriculus og út í aorta. Hægri
ventriculus er að mestu eða al-
veg atrofieraður. Þessi tilfelli
eru ein af þeim fáu af með-
fæddum hjartasjúkdómum, er
sýna vinstri hneigð í hjarta-
línuriti.
Við transpositio á aorta og
arteria pulmonalis, þar sem
vinstri ventriculus fær blóðið
frá lungunum og dælir því aft-
ur út í lungun, og sá hægri fær
blóð frá truncus og dælir því
út í aorta, getur viðkomandi
því aðeins lifað, að abnormt
samband sé milli beggja hring-
rásanna, t. d. ductus arterios-
us persistens, eða op í septum
atriorum eða ventriculorum.
Það er t. d. einkennilegt, að við
cor triloculare biatriorum (þ.
e. septum interventriculare
vantar) er cyanosis oft lítil.
Ræður þar miklu að blóð-
straumarnir beinast á sérstak-
an hátt intracardialt. Einnig