Læknablaðið - 01.05.1950, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
21
má benda á, að í ýmsum tilfell-
um með atrium-septum-galla,
þar sem er arterio-venös
,,shunt“ þ. e. blóðið streymir
frá vinstra atrium yfir í það
hægra, snýst straumurinn við
t. d. við lungnabólgu, vegna
þess að þrýstingurinn hækkar
í litlu hringrásinni, og við það
kemur fram cyanosis á sjúkl.
Talið er, að í sjúklingum
með eðlilegt hæmoglobinmagn
þurfi 14 af blóðinu að koma frá
hægri hjartahelming út í aorta,
til þess að valda cyanosis. Sé
aukinn fjöldi rauðra blóðkorna
(polyglobuli), þarf venösa blóð
magnið ekki að vera svona mik-
ið.
2) Önnur orsök cyanosis er,
þegar blóðið fær ekki nóg súr-
efni í lungunum vegna breyt-
inga á lungnavefnum, og á
þetta fyrst og fremst við þau
tilfelli, sem cyanosis kemur
fram seint og síðar meir. Hér
er þá einnig oftlega polygln-
buli.
3) Á síðari árum hafa menn
kynnzt heldur sjaldgæfri orsök
til cyanosis, þar sem eru art-
erio-venös fistlar í lungum eða
aneurysma, sem hægt er að
bæta með operation.
4) Fjórða orsökin til cyanos-
is er vinna eða áreynsla. Af auð-
sæjum ástæðum kemur cyanos-
is fljótlega í ljós á sjúklingi
með abnormt samband milli
beggja hringrásanna eða venös-
arteriel „shunt“, þar sem blá-
æðablóð blandast slagæðablóði.
Hið minnkaða súrefnismagn í
slagæðablóði, þegar þessir
sjúklingar reyna á sig, er mjög
mikilsverð operationsindika.
tion og eru notuð sérstök tæki,
,,oxymeter“ til þess að mæla
súrefnismagn blóðsins.
5) Ef blóðið frá ýmsum lík-
amshlutum inniheldur mis-
munandi magn af reduceruðu
hæmoglobin, sem stundum sést
við stenosis isthmi aortae, þeg-
ar neðri hluti líkamans, t. d.
fæturnir eru bláir en andlit og
hendur eru með eðlilegum lit-
arhætti.
Kronisk reduction á súrefn-
ismagni blóðsins veldur komp-
ensatorisk fjölgun rauðra blóð-
korna (polycytæmi), sem er
einnig þekkt hjá sjúklingum
með kroniska lungna- og hjarta
sjúkdóma, einnig hjá fólki, sem
býr 1 hæstu fjallahéruðum
heims. Standi polycytæmi
lengi, koma hinar svokölluðu
,,úrglerlöguðu“ fingurneglur
eða kúptar neglur, Hippokrat-
es-fingur, og í einstaka tilfell-
um breytingar á fótum og ökla-
liðum, hin svokallaða „oste-
opathie hypertrofiante pne-
umique“.
Finnist cyanosis án Hippo-
krates fingra er líklegt að cyan-
osis hafi ekki staðið lengi. Bæði
Hippokrates fingur og úrgler-
lagaðar neglur geta verið ætt-
geng og einnig af „konstitu-
tionel“ orsökum. — Oftlega