Læknablaðið - 01.11.1952, Blaðsíða 9

Það er vert að hafa hugfast,
að verulegir verkir eru ekki al-
gengir við þennan sjúkdóm, en
aftur á móti hefur sjúklingur-
inn oft meiri eða minni þyngsla-
óþægindi í kvið.
Ef eitt eða fleiri af þessum
einkennum eru fyrir liendi, er
ástæða til þess að gruna sjúkl-
inginn um krabbamein.
Einfaklasta og handhægasta
rannsóknaraðferðin er explor-
atio recti. Þcgar þess er gætl,
að um 90% af krahhameini í
endaþarmi finnst með henni,
verður ekki nógsamlega brýnt
fyrir læknum að l'ramkvæma
hana og það lege artis.
Endaþarmsspeglun er nauð-
synleg, bæði til þess að athuga
nánar það sem fundizt hefir við
exploration, og eins getur þessi
rannsóknaraðferð leitt i ljós
meinsemd, sem liggur frá 12—
30 cm. frá anus.
Röntgenskoðun er ástæðu-
laus, enda gefur hún sjaldan
upplýsingar um krabbamein í
endaþarmi. Aftur á móti er
röntgenskoðun eftir innhellingu
kontrastefnis ómissandi við
grun um krabbamein í ristli.
Rankin og Colemann lialda þvi
fram, að á fullgildum amerísk-
um röntgendeildum, finnist
cancer coli í 90% af tilfellum.
Lehman kveður röntgenskoðun
liafa svikið í 13% á 94 sjúkling-
um með cancer coli, sem hann
skrifar um. Ég minnist í þessu
sambandi sjúklings, sem ég sá
skorinn upp á St. Mark’s sjúkra-
húsinu í London, sem er sér-
deild fvrir þessa sjúkdóma.
Sjúklingurinn hafði stóran
strikturerandi cancer coli
sigmoidei, en röntgenskoðun
var negativ.
Langoftast finnst blóð í saur, a.
m. k. ef notað er benzidin-próf.
Lehman fann það í 90%. Ef
það finnst, og að minnsta kosti
el’ það er stöðugt og aðrar or-
sakir fyrir því ekki sennilegar,
er full ástæða til að gera kvið-
ristu, jafnvel þótt ekkert annað
finnist óeðlilegt, við rannsókn.
Hjá upp undir þriðjung mun
finnast fyrirferðaraukning í
kvið. Rannsókn á hæmoglobin
og ldóðsökki geta stutt sjúk-
dómsgreininguna, ef einhver
vafi er á.
Yfirlæknir handlæknisdeildar
Landsspítalans próf. Guðm.
Thoroddsen og yfirlæknir
Landakotsspítalans, dr. med.
Halldór Hansen, hafa góðfús-
lega leyft mér að nota heimildir
deilda sinna og kann ég þeim
mínar beztu þakkir fyrir. Þá
hefur yfirlæknir Akureyrar-
spítalans, Guðmundur K. Péturs-
son, gert mér þann mikla greiða,
að taka saman skýrslu og senda
mér hana um alla j)á sjúklinga
með krabhamein í ristli og
endaþarmi, sem voru vistaðir í
sjúkrahúsi Akureyrar, frá því
að hann tók við því í árslok
1936. Þeir eru 28, en af þeim