Læknablaðið - 01.06.1954, Blaðsíða 13

LÆKNABLAÐIÐ
89
skammtar af y-globulini geta
fyrirbyggt sýkingu á miðtauga-
kerfinu, ef það nær að verka á
vírusið á þessu frumstigi sjúk-
dómsins.
Hið allra nýjasta er, að dr.
Salk hefir nú gert oleo-vaccine
úr mænusóttar vírusi ræktuðu
í vefjargróðri. Hann fékk á-
gæta mótefnismyndun eftir
bólusetningu með því.
Allt í einu hafa sem sé öll-
um að óvörum opnast samtim-
is nokkrar mismunandi leiðir
til bólusetningar og líklegast
sýnist, að lausnin sé örskammt
undan.
C oxsackie-vírus.
Síðastliðin 5 ár hefir verið
kunnugt um vírustegundir, sem
eru af svipaðri stærð og mænu-
sóttarvírusið og koma fyrir á
sömu stöðum og það. Þessi vír-
us sérkennast annars af því, ao
þau orsaka vöðvabólgur í ný-
fæddum músum, en eru skað-
laus eldri dýrum. Þetla hefir
verið nefnt coxsackievírus og
virðist nafnið lieidur klaufa-
legt. Nokkurn veginn ljóst er
orðið, að vírus af þessum
flokki orsaka stingsótt (pleur-
od}rnia) og eitthvað fleira af
þekkjanlegum sjúkdómum. Má
í því sambandi minna á rann-
sóknir dr. Óskars Þórðarson-
ar o. fl., sem sagt var frá í
Læknablaðinu nýlega.
Enn er ekki ljóst, hvorl þetta
vírus kann stundum að valda
lömunum né hvort það hefir
nokkra þýðingu í sambandi
við mænusóttina sjálfa.
Fyrsta coxsackievírus stofn,
sem einangraður var hér á
landi, fann ég árið 1950. Hann
fannst í saur úr fjögurra ára
stúlku, sem prófessor Jón
Hjaltalín stundaði. Hún veikt-
ist 16. marz með lágum hita.
Þrem dögum seinna var hún
orðin dálitið lömuð á vinstra
fæti. Ilún hafði mikla verki í
baki og útlimum. Lamanirnar
héldu áfram að aukast í hér
um bil 10 daga, þá voru báðir
ganglimir alveg lamaðir.
Nokkrum dögum eftir að lam-
anirnar byrjuðu depraðist
henni svo sjón, að hún sá ekki
fingur í metersfjarlægð og all-
mikinn divergerandi strabism-
us hafði hún um tíma. Þvag-
blaðran lamaðist einnig, svo
að hún þandist og náði upp að
nafla. Hnakkinn var greinilega
stirður og þrýstingur i mænu-
vökva aukinn, en frumufjöldi
var eðlilegur. Tíu dögum eftir
að sjúkdómurinn byrjaði hall-
aðist tungan mikið til vinstri.
Lamanirnar virtust vera slapp-
ar, en þó héldust sinareflexar.
Um það bil tveim vikum eftir
að sjúkdómurinn byrjaði var
litla stúlkan orðin hitalaus, um
svipað leyti fékk hún sjónina
aftur og tungulömunin batn-
aði. Sjúklingnum batnaði
smám saman og eftir nokkra
mánuði var hún alheil og ekki
vitað um, að neinar eftirstöðv-
ar hafi orðið.