Bændablaðið - 04.07.2013, Blaðsíða 2

Bændablaðið | Fimmtudagur 4. júlí 20132
Nýjustu tölur um neysluverð matvæla frá Eurostat, hagtöluskrifstofu Evrópusambandsins í Lúxemborg:
Verð á kjöt- og mjólkurvörum á
Norðurlöndum er lægst á Íslandi
– einnig á matarkörfunni í heild og lægra en í sex-ESB ríkjum og svipað og í fimm ESB-ríkjum til viðbótar
Fréttir
Tvær nýjar sam-
göngustofnanir
Tvær nýjar samgöngustofn-
anir urðu til við sameiningu
fjögurra eldri stofnana og tóku
þær til starfa þann 1. júlí. Það
eru Samgöngustofa, stjórnsýslu-
stofnun á sviði samgöngumála
og Vegagerðin, framkvæmda-
stofnun á sviði samgöngumála.
Hanna Birna Kristjánsdóttir
innanríkisráðherra flutti ávarp á
blaðamannafundi þegar stofnan-
irnar voru kynntar og sagði þetta
nýja skipulag meðal annars hafa
það markmið að bæta þjónustu við
almenning.
Samgöngustofa, þar sem
Hermann Guðjónsson er forstjóri,
fer með stjórnsýslu samgöngumála
og annast þau og eftirlit er lýtur að
flugmálum, hafnamálum og málum
er varða sjóvarnir, siglingamál,
umferðarmál og vegamál.
Markmið stofnunarinnar er að
stuðla að öruggum, sjálfbærum,
greiðum og hagkvæmum sam-
göngum. Meðal helstu verkefna
Samgöngustofu er skráning skipa,
flugvéla og bifreiða, leyfisveitingar
og eftirlit á sviði siglinga, flugs og
umferðar, menntunarmál áhafna og
einstaklinga er varða samgöngur,
skírteinisútgáfa, öryggisáætlanir er
varða loft, láð og lög, rannsóknir,
skráning og greining slysa og
fræðslumál.
Vegagerðin er sem fyrr undir
stjórn Hreins Haraldssonar
vegamálastjóra. Hún á að annast
uppbyggingu, viðhald og rekstur
samgöngukerfis ríkisins að
flugvöllum undanskildum og sinnir
stofnunin framkvæmdaeftirliti með
uppbyggingu vega og hafna auk
þess að hafa eftirlit með umferð,
færð og ástandi vega. Enn fremur
sinnir stofnunin rekstri og viðhaldi
vita, sjómerkja og eftirlitskerfa
sem og rekstri Landeyjarhafnar
og ferjubryggja.
Í haust verður haldin á
Hjaltlandseyjum ráðstefna um
ull, ullarvinnslu og sauðfé við
norðanvert Atlantshaf, „North
Atlantic Native Sheep and Wool
Conference“. Hún stendur dagana
11.-15. október, nokkurn veginn
samhliða svo kallaðri „Ullarviku“,
en eyjarnar og Hjaltlandseyjaféð,
sem er skylt íslenska fénu, er m.a.
þekkt vegna kostamikillar ullar og
margvíslegrar nýtingar hennar.
Ullarvikan er nú haldin í fjórða
skiptið en ráðstefnan er sú þriðja í
röðinni, var áður haldin á Hörðalandi
í Noregi vorið 2012 og á Norður-
Ronaldsey á Orkneyjum vorið 2011.
Íslendingar hafa verið með í því
samstarfi frá upphafi og ráðgert er
að halda „North Atlantic Native Sheep
and Wool Conference“ hér á landi
haustið 2014.
Dagskrár þessara viðburða eru
mjög fjölbreyttar og gefst gestum
tækifæri til að ferðast um eyjarnar út
frá höfuðstaðnum Leirvík (Lerwick)
og kynnast búskap í sveitunum auk
margvíslegrar starfsemi tengdrar
ullinni, og síðast en ekki síst ýmsum
þáttum þess norræna menningararfs
sem Hjaltlendingar varðveita.
Nánari upplýsingar má sjá á www.
shetlandwoolweek.com/conference og
einnig er velkomið að hafa samband
við undirritaðan í ord@bondi.is eða í
síma 563 0300 eða 563 0317.
Þess ber að geta að Ragnheiður
Jóhannsdóttir hjá Culture and Craft
(raggasj@gmail.com) hefur skipulagt
11 daga hópferð héðan sem hefst
8. október en nú mun fullbókað í
hana.
Ólafur R. Dýrmundsson
Bændasamtökum Íslands
Hjaltlandseyjar
heimsóttar
Nýjustu tölur Eurostat frá 21. júní
sl. um neysluverð á matvælum
á árinu 2012 eru sérlega
athyglisverðar í ljósi frétta um
„gegndarlausar“ verðhækkanir
á íslenskum landbúnaðarvörum.
Þar kemur fram að verð til
neytenda á kjöt- og mjólkurvörum
á Norðurlöndunum er lægst á
Íslandi. Einnig kemur fram að
verðið er lægra en í sex ríkjum
Evrópusambandsins og jafn hátt
eða svipað og í fimm ESB-ríkjum
til viðbótar. Staðfestir þetta tölur
Eurostat frá því í nóvember 2012
sem áður hefur verið greint frá í
Bændablaðinu.
Matarkarfan í heild á
Norðurlöndum lægst á Íslandi
Samkvæmt tölum Eurostat um verð
á matarkörfu fyrir utan áfengi er
Ísland einnig með lægsta verðið á
Norðurlöndum, sem eru þau lönd
sem við miðum okkur gjarnan
við. Í tölum Eurostat er eitt land
ESB, þ.e. Írland, með sama verð á
matarkörfunni og Ísland en fjögur
ESB-lönd með hærra verð. Allt eru
þetta lönd sem Íslendingar vilja
helst miða sig við í samanburði við
vestræn ríki.
Ef litið er á Evrópuríki utan ESB
er verðlagið á matarkörfunni í Noregi
68 prósentum hærra en á Íslandi og
37 prósentum hærra í Sviss. Þau
Evrópulönd utan ESB sem eru með
lægra verð á matarkörfunni en Ísland
eru öll í Suður- og Austur-Evrópu.
Virðist verð á matarkörfunni nokkuð
haldast í hendur við mismunandi
efnahagsástand og kaupmátt í þeim
ríkjum sem Eurostat skoðaði.
Matarkarfa ESB-landa er dýrust í
Danmörku
Í úttekt Eurostat kemur fram að
matvöruverð hafi verið hæst að
meðaltali í Danmörku á síðasta
ári í samanburði við 27 ríki ESB,
eða 43 prósentum yfir meðaltali.
Næsthæst var verðlagið í Svíþjóð, 24
prósentum yfir meðaltali. Austurríki
var í þriðja sæti, 20 prósentum
yfir meðaltalinu, Finnland var 19
prósentum yfir meðaltali, Írland 18
prósentum yfir meðaltalinu eins og
Ísland og Lúxemborg 16 prósentum
yfir meðaltali. Lægsta meðalverðið
var í Austur-Evrópuríkjunum
Póllandi, Rúmeníu, Búlgaríu og í
Litháen þar sem verðlagið var lægst,
eða 23 prósentum undir meðaltalinu.
Mismunandi matreiðsla
Athyglisvert er að skoða þessar
upplýsingar Eurostat í tengslum
við matreiðslu frétta hér á landi.
Í Fréttablaðinu á miðvikudag í
síðustu viku er t.d. birt frétt um
sömu úttekt Eurostat þar sem fram
kemur í fyrirsögn að matarkarfan
sé fimmtungi dýrari á Íslandi en í
ESB. Bylgjan tók upp þessa sömu
frétt upp án athugasemda þó að
fréttin gæfi klárlega villandi mynd
af úttekt Eurostat. Þar eru líka tekin
til viðmiðunar öll láglaunalönd innan
27 ESB-viðmiðunarlanda Eurostat,
sem í öðrum samanburði hafa ekki
þótt sérlega góð til samanburðar í
íslenskum fjölmiðlum. Athygli vekur
einnig að þótt Ísland komi best út
af öllum Norðurlandaríkjunum í
könnuninni og sé með lægsta verðið á
matarkörfunni er ekki verið að halda
því á lofti. Í fréttum þessara miðla
er þess í stað lagt sérstaklega út af
háu matvælaverði hér á landi, líkt og
formaður Neytendasamtakanna og
fleiri hafa tekið hrátt upp úr þessum
miðlum, þó að neðanmáls sé sagt að
tölurnar taki ekki tillit til mismunandi
kaupmáttar í viðmiðunarlöndunum.
Einnig kemur þar fram neðanmáls að
í fyrra hafi verg landsframleiðsla á
mann á Íslandi, eftir að leiðrétt hafi
verið fyrir mismunandi kaupmætti,
verið 12% hærri hér á landi en að
meðaltali í ESB-ríkjum.
Greinilegt er í tölum Euro stat að
bein fylgni er milli matvæla verðs
í einstökum ríkjum og efnahags-
ástands í viðkomandi löndum. Hærri
laun þýða eðlilega að framleiðslu-
kostnaður eykst. Sama ætti að gilda
varðandi dýrari innkaup á rekstrar-
vörum, þótt það virðist ekki hafa
skilað sér að fullu út í verð lag á
Íslandi samkvæmt tölum Hag stofu
Íslands. Samanburður á matvæla-
verði milli landa hlýtur því eðlilega
að skoðast í þessu ljósi. /HKr.
0
50
100
150
200
250
Noregur Sviss Danmörk Svíþjóð Austurríki Finnland Írland Ísland Lúxemborg Ítalía Belgía Frakkland Þýskaland Bretland Holland Spánn Portúgal
Lönd innan Evrópusambandsins
Matvæli án
áfengra drykkja Kjötverð
Lönd utan Evrópusambandsins
Mjólk,
ostur og egg
Heimild: Eurostat - 21. júní 2013
Belgía
Búlgaría
Tékkland
Danmörk
Þýskaland
Eistland
Írland
Grikkland
Spánn
Frakkland
Ítalía
Kýpur
Lettland
Litháen
Lúxemborg
Ungverjaland
Malta
Holland
Austurríki
Pólland
Portúgal
Rúmenía
Slóvenía
Slóvakía
Finnland
Svíþjóð
Bretland
Ísland
Noregur
Sviss
Króatía
Svartfjallaland
Makedónía
Serbía
Tyrkland
Albanía
Bosnía-Hersegóvína
EU27
Meðalverð=100
Matur og
óáfengir
drykkir
Brauð
og
korn
Kjöt
Mjólk,
ostur
og egg
Áfengir
drykkir
Tóbak