Bændablaðið - 05.09.2013, Blaðsíða 27

27Bændablaðið | Fimmtudagur 5. september 2013
þennan stóra skafl. Eftir því sem leið
á veturinn bætti þó auðvitað stöðugt
á háheiðina. Í restina voru því komin
dálítið djúp göng þar sem það hlánaði
aldrei. Heiðin teppist t.d. hér síðustu
helgina í maí.
Ingjaldssandsmegin í heiðinni var
aftur á móti minni snjór en þeim mun
meiri svell og klakabunkar sem ég
hafði verið laus við tvö árin á undan.“
– Hver sér um snjómoksturinn
til þín?
„Ísafjarðarbær á að sjá um
þetta en Vegagerðin er með fyrstu
mokstrana á haustin og síðan á
vorin. Bærinn á að sjá um mokstur
alveg fram á vor þegar skóla lýkur
til að strákurinn komist heim eins
mikið um helgar og hægt er. Hann á
að vísu rétt á því að komast heim á
hverjum degi, sem er auðvitað ekki
raunhæft. Því finnst mér lágmark
að reynt sé að koma honum yfir
þegar skóla lýkur á föstudögum og
síðan til baka á sunnudagskvöldi eða
mánudagsmorgni.“
Spurning hvað gerist í
samgöngumálunum
„Strákurinn fer í tíunda bekk á næsta
ári og maður spyr sig hvað gerist
eftir þann vetur. Verður heiðin þá
bara lokuð strax eftir fyrsta snjó á
haustin? Það er alltaf verið að draga
úr þjónustunni og það hefur ekki einu
sinni verið lappað upp á veginn þar
sem bleytublettir hafa verið.
Hingað út eftir er heldur ekki
komið með veghefil. Ég veit svo
sem að suma kafla er erfitt að hefla,
en mér finnst lágmark að laga hér
lágdalinn. Hér er allt í skorningum
fram sandinn og ekkert gert.
Sennilega eru menn að bíða eftir að
maður gefist upp. Ætli það endi ekki
á því að maður fái sér hross og fari á
því fram og til baka og hverfi þannig
aftur til fortíðar,“ segir Bettý og hlær.
Sjálf er hún ekki með hross en í
frammi í dalnum mátti sjá nokkur
hross sem Bettý segir að séu í eigu
fólks úr Bolungarvík sem á Hraun
með öðrum og nýtir minkahúsin
þar fyrir hestana. Segir hún að þetta
fólk hugsi vel um hestana og komi
reglulega á vélsleðum yfir heiðina til
að annast um þá ef ekki er mokað.
Hún segir að síðastliðinn vetur
hafi reyndar engar girðingar haldið
hrossunum því rafmagnsgirðingar
hafi ýmist farið á kaf eða slitnað í
óveðrum. Hrossin hafi því haldið
sig í austanverðum dalnum og þar
hafi verið nægur gróður fyrir þau
að bíta. Svo sé landslagið þannig að
þau komist alltaf í skjól fyrir öllum
áttum og hafi það gott.
Með um 200 fjár á fóðrum
– Nú ert þú með sauðfé, hvað varst
þú með margt á fóðrum síðastliðinn
vetur?
„Það var í kringum tvö hundruð
þegar ég tel með féð sem kom úr
Barðanum.“
Hún segist hafa verið blessunar-
lega laus við kal á túnum í vor. Eftir
áramótaveðrið hafi gert gríðarlegar
rigningar og í rigningunum í febrúar
hafi heilmikinn snjó tekið upp á
láglendi.
„Sem betur fer snjóaði þó yfir það
áður en það fraus aftur svo það var
eins og teppi hér yfir öllum túnum.
Það kól ekkert. Það sem kom síðast
undan snjóum í vor var bara grænt.
Þá er þetta í fyrsta skiptið núna í
mörg ár sem maður sér Sandstykkin
græn, því þau hafa yfirleitt verið
brunnin af þurrki.“
Svo þú kvartar ekkert yfir verunni
hérna?
„Auðvitað er þetta kaflaskipt eftir
árstímum. Það er t.d. gífurlega mikil
vinna að klára að smala hér. Maður
fer kannski upp í einn dalinn og þar
er engin rolla og ekki heldur í næsta
dal. Svo eru kannski komnar rollur á
morgun í dalinn sem þú smalaðir í gær.
Svo þarf að fara út í Barða og þetta er
svo mikil yfirferð og erfitt að hitta á
hvar féð heldur sig hverju sinni. Það
verður því alltaf eitthvað eftir.“
Vel gengur að manna smölun
– Hvernig gengur að fá mannskap
til að smala með þér?
„Þegar aðalsmölun er hér í heima-
dalnum hef ég fengið krakka sem
eru við nám í strandsvæðastjórnun í
Háskólasetrinu Vestfjarða á Ísafirði.
Það byrjuðu að koma krakkar úr fyrsta
hópnum þar fyrir fimm árum. Síðan
hafa alltaf einhverjir verið lengur
við nám og hafa þá dregið nemendur
úr næsta hópi með sér. Ég læt þau
ganga hér undir klettum og Steini á
Kirkjubóli kemur í Hrafnaskálanúpinn
því fé frá honum er þar líka. Hann fer
svo þar sem enginn annar fer því hann
er algjör fjallageit.
Í fyrstu leit næst megnið af fénu
og síðan vel ég þá úr hópnum sem
hægt er að treysta vel í erfiða göngu
til að fara með mér út í Nesdal. Svo
eru alltaf einhverjir Íslendingar sem
koma til að hjálpa mér og ég treysti
til að fara upp á Barðann. Steini kom
í þetta í fyrra og strákur sem heitir Óli
kom frá Ísafirði og var með lið með
sér sem ég treysti. Það er fólk sem
veit hvað það er að gera. Ég var líka
með nokkra útlendinga með mér auk
þess sem strákur úr Súgandafirði sem
heitir Valur hefur komið hér af og til
og hjálpað mér heilmikið, m.a. við
að sækja óþekkar rollur út í Barða.
Í Barðanum er stór skál sem kölluð
er Púrka með góðum grasbala. Þarna
getur fé hafst við allan veturinn án
þess að vera í snjóflóðahættu og ef
veður versnar fer það niður og þar eru
gríðarstórir steinar sem veita skjól.
Þá hefur það fjörubeit ef allt annað
bregst.“
Fullyrðir ekkert um
áframhaldandi búsetu
– Þú ert sem sagt ekkert að gefast
upp á verunni hér?
„Ég ætla ekkert að segja um það
ef mér tekst að heyja í sumar, þá
verð ég hér næsta vetur. Og ef ég
kem vel undan vetri sé ég til hvort
ég geti heyjað næsta sumar. Ég ætla
ekkert að vera hér ellidauð, það fer
bara eftir því hvernig landið liggur.
Maður getur ekkert sagt um það
hvað morgun dagurinn ber í skauti
sér og best að vera ekki með neinar
fullyrðingar,“ sagði þessi eldhressa
kjarnakona sem verður líklegast
síðasti ábúandinn á Ingjaldssandi.
/HKr.
Ú
r
ljó
ði
nu
F
ja
llg
an
ga
e
ft
ir
Tó
m
as
G
uð
m
un
ds
so
n
URÐ OG GRJÓT
UPP Í MÓT
Elísabet var með um 200 fjár á fóðrum síðastliðinn vetur í húsunum sem
sjást í bakgrunni skammt frá íbúðarhúsinu.