Bændablaðið - 05.09.2013, Blaðsíða 34

34 Bændablaðið | Fimmtudagur 5. september 2013
Utan úr heimi
Belgíska landbúnaðarsýningin
Libramont var haldin dagana
26.-29. júlí síðastliðinn, en hún
er hefðbundin sumarsýning þar
sem saman koma bæði sýnendur
á landbúnaðartækjum og -tólum,
söluaðilar á ýmsum smávörum og
mat, en einnig bændur sem sýna
búfénað sinn.
Aldrei áður hafa jafn margir
sótt sýninguna heim en í ár nam
gestafjöldinn 248.334 enda margt
að sjá þar sem fjöldi sýnenda
var um 700 auk þess sem að á
búfjársýningunni voru sýndar hátt í
fjögur þúsund skepnur. Á sýningunni
í ár var rúmlega 30 manna hópur
frá Íslandi í tengslum við fagferð í
landbúnaði um Þýskaland, Holland
og Belgíu, en nánar verður greint
frá þeirri ferð síðar í Bændablaðinu.

Stöðugar sýningar
Libramont-sýningin er þekkt fyrir
mikinn fjölbreytileika og eru meðal
annars mörg sérstök sýningarsvæði
þar sem hægt er að sjá kynningu á
ýmsum tækjum og tólum. Aðal
sýningarsvæðið var til dæmis bæði
notað fyrir uppákomur, svo sem
hestasýningar og leikrit en einnig
sýningar á helstu nýjungum frá
vélaframleiðendum.
Á öðru svæði voru kynningar á
gröfum og jeppum en svo var stórt
svæði tekið undir búfjársýningar. Þar
kepptu bændur með gripi sína og öttu
þar kappi bæði svína-, sauðfjár- og
nautgripabændur. Mikill metnaður
liggur að baki þátttöku á sýningu
sem þessari og áhugavert var að sjá
hve mikið bændurnir lögðu á sig til
þess að gera grip sinn eins glæsilegan
í útliti og mögulegt var. Þannig lögðu
til dæmis sauðfjársýnendurnir mikið
upp úr fótstöðu við dóm og ýttu sí og
æ við hrútum sínum svo þeir stæðu nú
rétt! Auk þess var einkar áhugavert að
sjá keppnisklæðnað bændanna sem
sýndu asna, en þar var greinilega öllu
til skartað.

Mikið úrval tækja
Eins og fyrri ár var lögð mikil
áhersla á hestaíþróttir og margskonar
tengdar vörur en auk þess vó þungt
á sýningunni búnaður í tengslum
við sjálfbærni í orkuframleiðslu
í landbúnaði. Þá var stórt svæði
tekið undir að sýna tæki sem nýtast
skógarbændum.
Líkt og á öðrum sýningum
var mikið úrval af hefðbundnum
landbúnaðartækjum enda voru allir
helstu framleiðendur dráttarvéla með
vélar á sýningunni. Það sem vakti þó
töluverða athygli Íslendinganna sem
komu á þessa sýningu var hve óvenju
Áhersla á heimavinnslu
Þessi sýning er nokkuð óhefðbundin
hvað snertir kynningar og sýningar
á heimaunnum afurðum en bæði var
eitt sýningarhúsið mikið til fyllt af
kynningarbásum með matvörum frá
smávinnslum, en einnig var töluvert um
það að vélafyrirtæki væru með búnað
fyrir þá sem vinna afurðir heima.
Snorri Sigurðsson
Libramont í Belgíu:
Skemmtileg og fjölbreytt
landbúnaðarsýning
Sýningarsvæðið á Libramont í Belgíu var glæsilegt á að líta. Myndir / Snorri Sigurðsson
Belgian Blue naut, sannkallað vöðvafjall, fær rakstur í tilefni dagsins.
Mjaltatækjakerra fyrir kýr.
Suffolk-kindur ásamt fjárhirðum.
Hér er alvöru boli á ferð.
Skordýraeitur undir grun
Eftirlitsstofnunin EFSA er
stofnun sem heyrir undir ESB
og hefur eftirlit með matvæla-
framleiðslu og heilbrigðis málum
í sambandinu. Hún telur að efnið
neonikotinoder, sem er að finna
í skordýraeitri, valdi hinum
uggvænlega býflugnadauða sem
gengur nú yfir Evrópu.
ESB hefur nú hraðað ákvörðunum
um að banna notkun á þessu efni í
löndum sambandsins, að sögn blaðs-
ins Land Lantbruk & Skogsland.
Ástæða þess hvernig þessum málum
er komið er sú að vaxandi maísrækt
í Evrópu hefur í för með sér aukna
notkun varnarefna, sem innihalda
áðurnefnt efni og fleiri varhugaverð.
Þessi efni eru m.a. notuð í Svíþjóð.
Árið 2008 var eitrað fyrir 12.500
býflugnager í Þýskalandi við maís-
ræktun.
Christian Anton Smedshaug
er starfsmaður Agri Analyse,
sem er stofnun á vegum
landbúnaðarráðuneytisins í
Noregi. Hann fjallar þar um
alþjóðleg viðskipti með búvörur,
einkum á vegum samtakanna WTO
og OECD. Þá hefur hann gefið út
bókina Getur landbúnaðurinn
brauðfætt heiminn? (2012).
Um árabil giltu lög í Noregi sem
kváðu á um það að á hverjum tíma
skyldu vera til birgðir af matkorni í
landinu sem næmu ársneyslu þjóðar-
innar. Nokkur ár eru síðan þessi lög
voru felld úr gildi.

Smedshaug segir að að baki þessa
liggi aukin óvissa í stöðu alþjóða-
mála. Þegar Noregur lagði niður árs-
birgðahald sitt á matkorni var eigin
kornframleiðsla þjóðarinnar mun
meiri en nú er raunin. Á þeim tíma
var kornverð einnig lágt. Það réð þá
ákvörðun stjórnvalda. Frá þeim tíma
hefur staðan breyst, verð á korni hefur
hækkað verulega og framboð þess er
nú óstöðugra, einnig vegna breytinga
á veðurfari.
„Já, hún er það í Noregi, en á hinn
bóginn berst nú verulega meira af fiski
á markaðinn vegna vaxandi fiskeldis.
Fiskur hefur aftur ekki eins mikið
geymsluþol og korn og getur ekki
komið í stað kjöts eða mjólkurvara.“
„Við vitum það ekki á þessari
stundu. Spurningin er hvort okkur tekst
að lesa rétt í stöðuna nógu snemma
eða látum taka okkur í bólinu. Í versta
falli verður matar skortur og hungur í
kjölfar þess.“
-
„Það er turn þar sem korn er geymt
til lengri tíma.“

„Vegna þess að það er mikilvægt
fyrir hið opinbera að vita um birgða-
stöðu þess á hverjum tíma. Auk þess
þykir ekki hagkvæmt að einstakir
bændur geymi korn sem er grunn-
fæða fjölda fólks. Mikilvæg verkefni
samfélagsins verða að vera í forsjá
stjórnvalda til að tryggja öryggi ef upp
kemur kreppa eða átök.“
„Heimurinn er á hverfanda hveli.
Áður fyrr, þegar þjóðin átti ársbirgðir
af korni, var mikil kornframleiðsla í
landinu. Verð á matvælum lækkaði
á heimsmarkaði frá því í lok heims-
styrjaldarinnar síðari að undanskildum
nokkrum árum á áttunda áratugnum.
Kornverð var afar lágt á þessum tíma.
Stjórnvöld ákváðu þá að hætta þessu
mikla birgðahaldi. Við þær aðstæður
var þessi ákvörðun tekin. Þau töldu
nýja tíma upprunna og það var út af
fyrir sig rétt. En svo komu aðrir tímar
og það sem var rétt árið 1990 var það
ekki árið 2013.
Forsendurnar frá 1990 höfðu snúist
20 árum síðar. Heimaöflun korns hafði
dregist saman, verðið var óstöðugt og
á uppleið. Framboð korns á heims-
markaði var þá afar breytilegt og
stundum nærri skorti. Þá juku veður-
farsbreytingar á óvissuna.“
„Við höfum ekki svar við því. Það
getur verið að við verðum komin með
kornbirgðir fyrir alla þjóðina áður en
við þurfum á þeim að halda. Það sem
skiptir máli er hins vegar það að við
lesum í stöðuna og bregðumst við eftir
bestu vitund.“
?
„Ég sé fyrir mér að dreifa stórum
hluta af geymslunum á bændabýlin.
Með því móti dreifist áhættan og
kornræktin eflist.
Korn er sú afurð landbúnaðarins
sem hefur fjölbreyttast notkunarsvið.
Það nýtist beint til neyslu og óbeint
sem kjarnfóður. Það endurnýjar sig
sjálft í ræktun. Korn var víðast hvar
forsenda þróunar mannlegs samfélags.
Fyrstu menningarsamfélög mannsins
á Jörðinni uxu upp kringum kornrækt
á flatlendinu kringum árnar Efrat og
Tígris í Mesópótamíu og síðar Níl í
Egyptalandi. Kornið var þar uppistaða
bæði í fæðu fólks og fóðri búfjárins.
Ég tel brýnt að aftur verði ráðist í
að koma upp verulegum kornbirgð-
um í Noregi,“ sagði Christian Anton
Smedshaug.
Norðmenn hyggja að auknum
kornbirgðum í landinu
Christian Anton Smedshaug