Bændablaðið - 07.03.2013, Blaðsíða 22

22 Bændablaðið | Fimmtudagur 7. mars 2013
Árlegt umhverfis- og lýðheilsuþing
Stórutjarnaskóla var haldið nýverið
og þá í fjórða sinn. Þótti það takast
vel, en nemendur höfðu lagt á sig
mikla vinnu við undirbúning þess,
bæði með söng, úrvinnslu kannana
og glærukynningum. Mæting var
með allra besta móti og að þessu
sinni komu nokkrir kennarar frá
öðrum skólum til að fylgjast með
og er það sérstakt ánægjuefni.
Foreldrar mættu vel og einnig
kynslóðin þar fyrir ofan en geta má
þess að á sama tíma var opið hús
eldri borgara í Stórutjarnaskóla.
Þá komu á þingið nokkrir aðilar
úr stjórnsýslu Þingeyjarsveitar að
sveitarstjóra meðtöldum.
„Umhverfismál hafa sífellt
leitað á samfélagið með auknum
áherslum og árið 2007 var ákveðið
í Stórutjarnaskóla að taka stórt skref
í þeim málum og ganga í raðir skóla
á grænni grein Landverndar. Því
fylgdu ákveðnar kvaðir, vinna þurfti
verkefnið í ákveðnum skrefum og eitt
þeirra var að samfara því að halda
umhverfismálum á lofti og vinna að
úrbótum innan skólanna með einum
og öðrum hætti þurfti að reyna að
hafa mótandi áhrif á samfélagið og
sveitarstjórnarfólk. Þá kviknaði sú
hugmynd að einfaldast væri að setja
allt í einn pakka, fræðslu til starfsfólks
og nemenda, upplýsingar og nettan
áróður til foreldra og annarra í
sveitinni. Þannig urðu umhverfisþingin
til,“ segir Sigrún Jónsdóttir, formaður
umhverfisnefndar Stórutjarnaskóla,
en hún hefur stýrt umhverfismálunum
innan skólans frá upphafi af mikilli
festu. Umhverfisþing eru nú einnig
haldin í sumum öðrum grunnskólum
landsins en segja má að þau eigi
uppruna sinn í Stórutjarnaskóla, sem
fyrstur reið á vaðið með að halda slík
þing.
Rík þörf fyrir að sækja út í
náttúruna
Aðalfyrirlesarinn að þessu sinni var Páll
Jakob Líndal umhverfissálfræðingur
og náði erindi hans vel til allra í
salnum, bæði eldri og yngri áheyrenda.
Hann lagði út af þörf fólks fyrir að
hlaða batteríin, safna orku, því orkuna
þryti stundum hjá mönnunum rétt eins
og hjá farsímunum okkar. Rannsóknir
hefðu sýnt að skjótvirkasta leið flestra
við að endurnýja orkuna væri að fara
út í náttúruna. Samkvæmt fræðum Páls
er svo stutt síðan maðurinn lifði alfarið
á og í náttúrunni að það býr enn með
okkur rík þörf fyrir að sækja þangað.
Þá kom það fram að almennt þarf að
hafa í huga þessa frumþörf mannsins
við gerð mannvirkja og skipulags
þannig að mannvirkin séu í sem
eðlilegustu samhengi við náttúruna
í kring. Við þannig aðstæður líður
manninum best.
Eldri nemendur í umhverfis-
og lýðheilsunefndinni gerðu
skýra grein fyrir niðurstöðum
fæðuviðhorfskannanna sem gerðar
voru í nóvember sl. og yngri
nemendurnir kenndu viðstöddum
hvernig fara á að við moltugerð.
Að því loknu hleypti skólastjórinn
moltuverkefninu formlega af
stokkunum.
Viðfangsefnið útvíkkað
Sigrún segir að á síðasta ári hafi verið
ákveðið að útvíkka viðfangsefni
umhverfisnefndar skólans og ákveðið
að ganga líka í raðir heilsueflandi
skóla. Ástæðan var sú að það þótti
erfitt að greina á milli efnisflokka
grænfánaverkefnisins, þar var m.a.
tekið á lýðheilsumálum og því þótti
þetta fara afarvel saman, lýðheilsa
grænfánaverkefnisins og áherslur
heilsueflandi skóla. „Þess vegna var
farið í jafnréttis- og kynjafræðsluna, í
framhaldi af umræðum um
hollan og óhollan mat var gerð
fæðuviðhorfskönnun meðal nemenda
og foreldra, sín hvor könnunin. Með
þeirri könnun var freistast til að fá
nemendur til að íhuga og líta í eigin
barm hve meðvitaðir þeir væru um
hollustu þess sem þeir sæktu í að
borða,“ segir hún.
Fyrri þing líka fróðleg
Fyrri umhverfis- og lýðheilsuþing
hafa einnig verið fróðleg að sögn
Sigrúnar, en fyrsta árið komu fulltrúar
Endurvinnslunnar á Akureyri og
fluttu fyrirlestra en fyrsta verkefnið
í skólanum á þessum vettvangi var
flokkun sorps. Síðar komu fulltrúar frá
leikskólanum Pálmholti í heimsókn og
fræddu um grænfánaverkefnið sem þar
var komið á góðan rekspöl á þeim tíma.
Stórutjarnaskóli fékk sinn Grænfána
fyrst vorið 2011. Eins má nefna að
á fyrri þingum hafa verið flutt erindi
um loftslagsbreytingar, jafnréttis- og
kynjamál og fjölbreytilegt fugla-
og jurtalíf í nágrenni skólans. Auk
utanaðkomandi fyrirlesara hafa
nemendur verið með fræðslu og
kynningar öll árin, m.a. um málefni
er varða skólann og nemendur hans.
Dropinn holar steininn
Sigrún segir að umhverfis- og
lýðheilsuþingin í Stjórutjarnaskóla
hafi hægt og bítandi haft þau áhrif að
nemendur líti á þessa þætti sem fasta
í skólastarfinu. „Þeir fá mikla reynslu
í að koma fram og standa sjálfir að
málum, til skiptis á milli ára. Dropinn
holar steininn og smátt og smátt opnast
fleiri augu fyrir því að ekki er farsælt
fyrir menn og annað líf í okkar heimi
að svo margir sitji aðgerðalausir hvað
umhverfis- og lýðheilsumál varðar,“
segir Sigrún. „Það er unga fólkið, litla
fólkið í skólakerfinu, sem kemur til
með að taka við málum af okkur sem
eldri erum er fram líða stundir og því
tæplega réttlætanlegt að búa ekki eins
vel um hnútana og okkur er kostur.“
/MÞÞ
Samkeppni um umhverfismál
Árlega er boðað til samkeppni um umhverfismál á
meðal grunnskólabarna í 5. til 10. bekk. Keppnin
kallast Varðliðar umhverfisins og það eru umhverfis- og
auðlindaráðuneytið, Landvernd og Náttúruskóli Reykja-
víkur sem standa að henni.
Á degi umhverfisins 25. apríl 2012 voru nemendur tveggja
skóla verðlaunaðir, nemendur í 7. og 8. bekk Stórutjarnaskóla
fyrir verkefnið þeirra, Ert þú í rusli? Er rusl úrgangur eða
hráefni, en einnig aðrir nemendur skólans og starfsfólk fyrir
vinnu þeirra við umhverfisþing skólans undanfarin 3 ár.
„Þetta var okkur veruleg hvatning en ekki síður mikið
ánægjuefni,“ segir Sigrún Jónsdóttir í Stórutjarnaskóla.
Umhverfis- og lýðheilsuþing haldið í Stórutjarnaskóla:
Skjótvirkasta leiðin til að endurnýja
orku er að fara út í náttúruna
Nemendur sungu þrjú lög fyrir áheyrendur og allir tóku hressilega undir í „Vorvindar glaðir“, rétt til að minna á að það styttist í vorið eftir langan vetur.
Sigrún Jónsdóttir, formaður
Ólafur Arngrímsson skólastjóri liðsinnir nemendum.
Nemendur kynna verkefni sitt.
Páll Jakob Líndal umhverfis-
vel til allra í salnum, en hann lagði
út af þörf fólks fyrir að hlaða bat-
teríin, safna orku, því orkuna þryti
stundum hjá mönnunum rétt eins
og hjá farsímunum okkar.