Bændablaðið - 07.03.2013, Blaðsíða 26

Með breytingum á stjórnarráðinu
verður æ erfiðara að koma
málefnum landbúnaðarins áleiðis
innan stjórnkerfisins. Mál daga í
sumum tilfellum uppi á borðum
embættismanna en koma ekki
fyrir sjónir ráðherra. Þetta er
meðal þess sem kom fram í máli
Haraldar Benediktssonar þegar
hann flutti skýrslu formanns
Bændasamtakanna á Búnaðar-
þingi. Haraldur stiklaði á stóru um
starf Bændasamtakanna síðastliðið
ár en auk þess fór hann yfir starf
sitt síðustu níu ár á formannsstóli,
en sem kunnugt er lét Haraldur af
því embætti á þinginu.
Um starf síðustu ára sagði Haraldur
að því miður hefði ekki gefist tími
til að sinna því uppbyggingarstarfi
sem landbúnaðinum væri
nauðsynlegt. Efnahagskreppa,
eldgos og náttúruhamfarir auk
Evrópusambandsumsóknar hefði
tekið slíkan tíma að því miður hefði
ýmislegt annað orðið undan að
láta. „Við höfum því miður þurft
að sinna miklu slökkvistarfi og
óhjákvæmilega hefur ýmislegt annað
setið á hakanum“, sagði Haraldur. Þar
af leiðandi hefði ekki verið kostur
á að ganga betur í ýmis þarfaverk,
eins og framlenging búvörusamninga
í tvígang gæfi til kynna.
Haraldur benti á að í gegnum
árin hefðu Bændasamtökin átt gott
samstarf við stjórnvöld og hann
sjálfur hefði átt gott samstarf við
alla landbúnaðarráðherra í sinni tíð,
þar væri enginn undanskilinn. Hann
sagði hins vegar að með breytingum
á stjórnarráðinu hefðu tengsl
Bændasamtakanna og búnaðarþings
við ráðuneyti landbúnaðarmála rofnað
að nokkru. Mál sem bændur leggðu
áherslu hefðu í sumum tilfellum lent
utangarðs, þau hafi ekki komist inn
á borð ráðherra heldur dagað uppi
á borðum embættismanna. „Þegar
búið er að sulla svona miklu saman,
eins og í nýju atvinnuvegaráðuneyti,
þá rofna þessi tengsl.“ Hann benti
á að þetta væri nýr veruleiki sem
Bændasamtökin og búnaðarþing yrðu
að semja sig að.
Samskiptum við stjórnsýsluna
hrakað
Haraldur sagði hins vegar að
samskipti við stjórnsýsluna að
öðru leyti hefðu því miður í ýmsu
þokast afturábak. Nefndi hann
umhverfisráðuneytið sérstaklega í
þeim efnum. „Mál eins og ágangur
álfta og gæsa, minka- og refaveiðar,
hafa því miður ekki fengið þá athygli
sem þörf hefur verið á.“ Haraldur sagði
jafnframt að það yrði að velta því upp
þegar samþykktir Bændasamtakanna
yrðu endurskoðaðar hvort þörf væri á
að endurmeta hvernig samskipti við
stjórnvöld ættu að fara fram.
Varðandi lána- og skuldamál
nefndi Haraldur að lögð hefði
verið mikil áhersla á samskipti við
fjármálastofnanir allt frá hruni. „Við
þurfum hins vegar hugsanlega að
horfa betur á rekstrarform okkar búa.
Það var annað fyrir nokkrum árum
þegar bú voru minni, þá var ekki svo
óeðlilegt að við rækjum okkar búskap
á okkar eigin kennitölum. Því miður
er ljóst að einkahlutafélagaformið
stóð ekki af sér hrunið eins og það
var, vegna kröfu bankastofnanna
um persónulegar ábyrgðir. Í
mínum huga getur óbreytt form
á einkahlutafélögum ekki gengið
áfram.“
Ótækt að ákvarðanir búnaðarþings
séu ekki taldar fullgildar
Haraldur ræddi jafnframt stofnun
Ráðgjafarmiðstöðvar landbúnaðarins
sem nú væri að komast á gott skrið.
Hann tók hins vegar fram að honum
hefði komið verulega á óvart að upplifa
að búnaðarsambönd, sum hver, hefðu
talið sig vera óskuldbundin af málinu
þrátt fyrir samþykktir Búnaðarþings
2012 og aukabúnaðarþings nú í haust.
„Ef það er ekki á hreinu að við sem
hér sitjum séum fullmerkir fulltrúar
búnaðasambanda, þá er eitthvað að í
okkar félagskerfi,“ sagði Haraldur og
beindi orðum sínum að þingfulltrúum.
Haraldur bætti við að að það gæti ekki
gengið að baklandið teldi ákvarðanir
sem teknar væru á félagslegum grunni
búnaðarþings ekki fullgildar.
Í máli sínu lagði Haraldur jafn-
framt áherslu á að nú þyrfti að takast
á við að skipuleggja framtíð og
rekstur Bændasamtakanna. Mikið
yrði lagt upp úr því að félagssviðið
tæki upp markvissari og skipulagðari
samskipti við búnaðarsambönd
og búgreinasamtök. Nýta þyrfti
sérhæfingu starfsmanna þvert á
svið, sambönd og búgreinasamtök
til að sameina alla krafta til vinnu
fyrir íslenskan landbúnað. Þá væri
eðlilegt að leggja mat á það hvort
ætti að breyta stjórnkerfi samtakanna,
hugsanlega með því að einfalda stjórn
þeirra eða jafnvel með breytingum á
búnaðarþingi. /fr
26 | búnaðarþing 2013
Ályktanir Búnaðarþings 2013
Þegar Bændablaðið fór í prentun
var afgreiðslu mála á búnaðarþingi
ekki lokið. Hér eru birtar þær
ályktanir sem voru tilbúnar en
þær sem út af standa verða birtar
í næsta tölublaði Bændablaðsins.
Á vef Bændasamtakanna, bondi.is,
eru allar upplýsingar tiltækar en
þar er m.a. að finna fundargerðir,
málaskrá og ályktanir. Einnig má
benda á upptökur af setningarat-
höfn þingsins.
» Aðild að ESB
Búnaðarþing 2013 lýsir stuðningi
við starf Bændasamtakanna og full-
trúa þeirra í samningahópum, í ESB
málum. Þingið áréttar enn varnarlín-
ur Bændasamtakanna og mikilvægi
þess að þær verði áfram grundvallar
sjónarmið í gerð samningsafstöðu
Íslands í aðildarviðræðunum.
Búnaðarþing 2013 ítrekar and-
stöðu sína við inngöngu Íslands í
Evrópusambandið og telur að hags-
munum Íslands sé betur borgið utan
ESB. Búnaðarþing geldur varhug við
áhrifum af innstreymi fjármagns frá
Evrópusambandinu sem ætlað er að
hafa áhrif á viðhorf til aðildar.
Ljóst er orðið að Ísland verður að
undirgangast sáttmála ESB og engar
varanlegar undanþágur eru í boði,
svokallaðar samningaviðræður eru
einungis aðlögun að regluverki ESB.
» Réttarstaða
landeigenda
Markmið
Búnaðarþing 2013 ályktar að kynna
þurfi fyrir ferðaþjónustuaðilum og
almenningi réttarstöðu landeigenda
vegna umferðar um lönd þeirra.
Leiðir
Að upplýsingum um réttarstöðu land-
eigenda verði gerðar aðgengilegar
og komið til þeirra er málið varðar
svo sem ferðaþjónustufyrirtækjum,
almenningi og landeigendum.
Framgangur
Stjórn BÍ er falið að fylgja málinu
eftir.
» Sorpeyðingarmál
sveitarfélaga
Markmið
Að leysa sorpeyðingarmál sveitar-
félaga með viðunandi hætti.
Leiðir
Stjórnvöld fari yfir lög og reglur
um eyðingu sorps og leiti leiða til
að minnka kostnað við förgun sorps.
Framgangur máls
Umhverfisráðuneyti, Umhverfis-
stofn un og Samtökum íslenskra
sveitarfélaga send ályktunin. Stjórn
Bændasamtaka Íslands fylgi málinu
eftir.
» Varnarlínur vegna
búfjársjúkdóma
Markmið
Búnaðarþing krefst þess að fjármagni
sé veitt í viðhald varnargirðinga sam-
kvæmt lögum, einnig að fjármagn sé
tryggt til að standa straum af því að
fjarlægja aflagðar varnargirðingar hið
fyrsta þar sem um er að ræða bæði
umhverfis- og dýravelferðarmál.
Leiðir
Fjárveitingavaldið verði krafið
um fjármagn til að Mast geti sinnt
lögboðnum verkefnum í viðhaldi á
varnargirðingum.
Framgangur
Fjármálaráðuneyti, Atvinnu-
og nýsköpunarráðuneyti og
Matvælastofnun verði sent erindið.
Stjórn BÍ fylgi málinu eftir.
» Velferðarmál dýra
Markmið
Búnaðarþing 2013 fagnar frum-
vörpum til laga um búfjárhald og
laga um velferð dýra sem nú liggja
fyrir Alþingi. Búnaðarþing leggur
áherslu á að tekið verði tillit til allra
athugasemda um frumvörpin sem BÍ
hefur komið á framfæri við Alþingi.
Framgangur
Stjórn BÍ fylgist með framvindu
málsins og komi sjónarmiðum bænda
á framfæri.
» Dýralæknaþjónusta og
dýravelferð
Markmið
Búnaðarþing 2013 leggur ríka
áherslu á að löggjöf um stærð vakt-
svæða dýralækna verði endurskoðuð.
Vaktsvæðin eru alltof víðfeðm og
ógna dýravelferð á sumum svæðum
á landinu. Búnaðarþing fagnar því að
Atvinnuvega- og nýsköpunarráðu-
neytið muni beita sér fyrir að skipa
starfshóp til að fara yfir löggjöf og
reglur um afhendingu dýralyfja,
þ.m.t. að bera þær saman við löggjöf
í nágrannalöndunum með aðkomu
fulltrúa bænda.
Leiðir
Gæta þarf þess að aðgengi bænda að
dýralæknum og/eða dýralyfjum komi
ekki niður á velferð dýra og skapi
mikið misræmi út frá staðsetningu
bænda á landinu, hvort heldur er
innan eða utan dagvinnutíma. Leggja
þarf sérstaka áherslu á að dýralæknar
fái heimild, á grundvelli þjónustu-
samninga, til að ráðstafa lyfjum til
bænda sem undirgengist hafa nám-
skeið um notkun og geymslu lyfja.
Framgangur
Stjórn BÍ þrýsti á löggjafann um að
leysa þau vandamál sem skapast hafa
vegna stórra vaktsvæða dýralækna.
» Áfallatryggingar bænda
Markmið
Búnaðarþing 2013 telur brýnt að
tryggingaleg staða bænda sé skýr
komi til stóráfalla vegna náttúru-
hamfara
Leiðir
Að A-deild Bjargráðasjóðs, eða
sambærilegum sjóði verði tryggðir
nægilegir tekjustofnar til að bæta
tjón af völdum náttúruhamfara.
Framtíðarhlutverk B-deildarinnar
verði jafnframt tekið til skoðunar.
Framgangur
Stjórn BÍ vinni að framgangi málsins
í samvinnu við stjórnvöld.
» Fjármögnun
í landbúnaði
Markmið
Búnaðarþing 2013 telur nauðsynlegt
að kannaðir verði nýir lánamögu-
leikar í landbúnaði til að styðja við
nýliðun, nýsköpun og framþróun
innan greinarinnar.
Leiðir
Bændasamtökin láti gera faglega
greinargerð um möguleika á fjár-
mögnun í landbúnaði, þar á meðal
kosti skuldabréfaútgáfu. Hvernig sé
best að slíkri útgáfu staðið og hvaða
skilyrði útgáfuaðilar þurfi að upp-
fylla. Þá verði kannaðir möguleikar
Lífeyrissjóðs bænda til aukinnar
þátttöku í fjármögnun í landbún-
aði svo sem með stofnun rekstrar-
lánadeildar eða annarrar aðildar að
lánveitingum til bænda, öðrum en
sjóðfélagalánum.
Framgangur
Búnaðarþing leggur áherslu á að
stjórn Bændasamtaka Íslands beiti
sér fyrir úttekt í þessum málum og
fái sérfræðinga sér til ráðgjafar.
Úr ræðu Haraldar Benediktssonar, fráfarandi formanns BÍ, við setningu Búnaðarþings 2013:
Mikill tími farið í slökkvistarf
Haraldur Benediktsson lét af störfum á búnaðarþingi sem formaður Bændasamtaka Íslands eftir níu ára farsæla
setu í formannsstóli. Myndir / Hkr.
BÚNAÐARÞING
2013